5.5 Opgepakt... en dan?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

rechtsstaat  5.5 Opgepakt .... en dan?

5.5 opgepakt .... en dan?

doelen:

• Je kunt uitleggen wanneer iemand een verdachte is en wat de politie mag doen.
• Je kunt uitleggen wat de officier van justitie mag doen bij een verdachte.
• Je weet wat een proces-verbaal is. 
• Je weet wie er bij een rechtszaak betrokken zijn.

• Je kunt uitleggen wat het Openbaar Ministerie is. 

5.5 opgepakt .... en dan?

verdachte

Na een melding van een misdrijf gaan agenten de zaak onderzoeken.

Een verdachte         iemand van wie de politie denkt dat diegene iets strafbaars heeft gedaan.

5.5 opgepakt .... en dan?

Wat mag de politie?

Pas als je verdacht bent van een                                misdrijf, dan mag de politie:

• je fouilleren
• je arresteren
• je huis doorzoeken (op zoek naar                     bewijsmateriaal)

Na afloop schrijft de politie een proces verbaal        een speciaal politieverslag over het misdrijf en de verdachte.

0

5.5 opgepakt .... en dan?

officier van justitie

Bij een zwaarder misdrijf gaat het proces-verbaal naar de officier van justitie        beslist wat er met de verdachte gaat gebeuren.

Het openbaar ministerie (OM) alle officieren van justitie samen.

5.5 opgepakt .... en dan?

officier van justitie

De officier van justitie heeft drie mogelijkheden wat er met de          verdachte gaat gebeuren.      

1. Een straf opleggen        strafbeschikking
2. De verdachte voor de rechter brengen              vervolgen.
3. De zaak seponeren       de zaak komt niet voor de rechter.

5.5 opgepakt .... en dan?

De rechtzaak 

Tijdens de rechtszaak is er altijd                       een vaste volgorde.    

1. Controleren van de persoonsgegevens
2. De officier leest de aanklacht voor en stellen vragen aan de verdachte.
3. De rechter, officier van justitie en advocaten stellen vragen aan de getuigen

5.5 opgepakt .... en dan?

De rechtzaak 

4. De officier van justitie legt nog eens uit waarom de verdachte schuldig is en eist een straf.

5. De advocaat verdedigt de verdachte.

6. De verdachte krijgt als laatste het woord.

7. Bij eenvoudige zaken neem de rechter meteen een beslissing.       vonnis. Bij grote zaken, duurt dit langer.

ntr.nl

5.5 opgepakt .... en dan?

Wanneer ben je schuldig? 

Een rechter moet drie vragen met ja beantwoorden:

• Heeft de verdachte het gedaan?
• Gaat het om een strafbaar feit?
• Is de verdachte strafbaar?

Bijzondere maatregel

In speciale gevallen mag de politie al mensen oppakken die nog geen strafbaar feit hebben gepleegd. Dit gebeurd tegenwoordig vaker. De veiligheid van het land telt dan zwaarder dan individuele vrijheid.

Rechtbanken

Kantonrechter (lichte overtredingen, te hard rijden, burenruzie)

Politierechter (Overtredingen/lichte misdrijven max 1 jaar, stelen)

Meervoudige kamer (Zwaardere misdrijven, moord, overval)

= In hoger beroep (opnieuw)

= In cassatie gaan (rechtsregels?)

En wat betekent voorwaardelijk?

Hoofdstraffen 

• Geldboete: meestal is het vonnis een geldboete, bij kleine overtredingen staat dit vast. Betaal je de boete niet? Gevangenisstraf.  

• Hechtenis: bij overtredingen. Max. 1 jaar in het Huis van Bewaring. 

• Gevangenis: bij misdrijven. Variëren van 1 dag tot 30 jaar, of levenslang. 

 

• Werkstraf: max. 240 uur onbetaald werk, doel is iets zinvols voor de samenleving. Vaak in combinatie met boete of korte gevangenisstraf. 

Bijkomende straffen

 

Kan zowel op zichzelf, als in combinatie met een hoofdstraf gegeven worden. Bijvoorbeeld het afnemen van een rijbewijs of het openbaar maken van het vonnis.

Maatregelen 

Niet bedoeld als straf voor de dader, maar als bescherming voor de samenleving. Belangrijkste is terbeschikkingstelling (TBS) vaak voor ontoerekeningsvatbaren. (2 jaar, kan verlengd worden). 

Ook schadevergoedingen betalen of gestolen spullen afpakken is een maatregel. 

Aan de slag

Maken en nakijken: 1 t/m 16