Eindles woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom 2F! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
• agenda
  

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- stillezen

- Lezen hoofdstuk 1

Vandaag...

• Overzicht woordsoorten
• Inzien formatieve toets (TestCorrect)
• Herhaling woordsoorten (optioneel)
  
• Leren / oefentoets
  

Huiswerk

Leren woordsoorten (overzicht maken + oefenen via NN Online)

Woordsoorten klas 1

• zelfstandig naamwoord (zn)
• bepaald (blw) en onbepaald lidwoord (olw)
• bijvoeglijk naamwoord (bn)
• zelfstandig werkwoord (zww), hulpwerkwoord (hww), koppelwerkwoord (kww)
• persoonlijk (pers. vnw.) en bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw.)
• aanwijzend (aanw.vnw) en vragend voornaamwoord (vr.vnw)
• voorzetsel (vz)
• bijwoord (bw)

lidwoord (lw)

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

• De en het zijn bepaalde lidwoorden (blw).
• Een is een onbepaald lidwoord (olw).

zelfstandig naamwoord (zn)

• mensen, dieren, planten, dingen (medipladi)
• kan een lidwoord voor staan
• heeft vaak een enkelvoud en een meervoud
• kun je vaak een verkleinwoord van maken
• ook eigennamen zijn zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord (bn)

• Bijvoeglijk naamwoord geeft extra informatie over een zn. 
• Ze kunnen voor, maar ook achter het zn staan.
• Ze hebben vaak een korte en een lange vorm.

De rode pen. 

De pen is rood.

zelfstandig werkwoord (zww) , koppelwerkwoord (kww), hulpwerkwoord (hww)

• Zelfstandig werkwoord (zww) is het belangrijkste  

   werkwoord in de zin. Het geeft aan wat het onderwerp doet of 

   overkomt.

• Hulpwerkwoorden (hww) komen voor in zinnen met meerdere 

   werkwoorden. Ze 'helpen' om het gezegde te maken.

• Koppelwerkwoord (kww): zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen 

Bij de bakker zou je lekkere gebakjes kunnen kopen.

persoonlijk (pers.vnw) en bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw)

• Een persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw) duidt een persoon, dier of ding aan: Zij varen, ik leg het op de kast, jij speelt vals.
• Een bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw) geeft aan van wie 

   iets is. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar 

   het bij hoort: Jouw schooltas, jullie boeken, mijn sleutels.

persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

voorzetsel (vz)

• Geeft vaak een plaats, tijd, reden of oorzaak aan.
• Worden ook wel 'kastwoorden' of 'feestjewoorden' genoemd.
• Op, achter, naast, tijdens, langs, van, onder, bij, tussen, ...

bijwoord (bw)

• Als een bijwoordelijke bepaling (bwb) uit één woord bestaat, is 

   het een bijwoord.

• Bijwoorden kunnen van alles aangeven:

   - Tijd: gisteren, vandaag, morgen, straks, vroeger

   - Plaats: hier, daar, ergens, nergens, er, overal

   - Zekerheid: ongetwijfeld, absoluut, zeker

   - Ontkenning: niet, nooit, geenszins

bijwoord (bw)

Het bijwoord kan ook iets zeggen over een ander woord:

- werkwoord: Robert loopt hard.

- bijvoeglijk naamwoord: Het schilderij is erg mooi.

- ander bijwoord: Sietske fietste erg snel.

aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw) en vragend voornaamwoord (vr.vnw)

• Een aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw) wijst een mens, 

  dier of ding aan. Deze, die, dit, dat, zo'n, zulke, dergelijke, zelf, 

  hetzelfde, dezelfde.

• Een vragend voornaamwoord (vr.vnw) vraagt naar iets of 

   iemand. Wie, wat, welk(e), wat voor (een).

   Andere vraagwoorden zijn bijwoorden (bw).

Hoofd-en rangtelwoorden

• hoofdtelwoorden: geven een hoeveelheid aan

1, één, 8, acht, 35, vijfendertig, 1000, duizend

• rangtelwoorden: geven een volgorde aan
  

eerste, 1e, tweede, 2e, 120e, honderdtwintigste 

• bepaald: het aantal is bekend 

vijf, 5, vijftig, 50

• onbepaald: het aantal is niet bekend.

veel, weinig, enkele

Nog even op een rijtje

Voegwoord

Voegwoorden (vgw) verbinden twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar:

• twee woorden

pizza of hamburger

• twee woordgroepen

de zware training en de spannende wedstrijd

• twee zinnen

Ruby en Nathalie sparen voor een tent}, want {ze gaan in juli kamperen in de Ardenne.

Voegwoord

• nevenschikkend voegwoord (ns. vgw.): verbindt meestal twee woorden, twee woordgroepen of twee hoofdzinnen.

     dus, en, maar, of en want.

• onderschikkend voegwoord (os.vgw): verbindt meestal een bijzin met een hoofdzin.

     aangezien, als, dan, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat,             tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat en zodra.

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: een zin met 1 persoonsvorm

Evelien werkt bij de bakker. 

Samengestelde zin: zin met meer dan 1 persoonsvorm

Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes. 

zww, kww en hww in samengestelde zinnen

Je kunt ook te maken krijgen met samengestelde zinnen waarin je de werkwoorden moet benoemen. 

Hoe pak je dit aan?

1. Bepaal of je te maken hebt met een enkelvoudige of samengestelde zin. 
2. Splits de samengestelde zin in enkelvoudige zinnen. 
3. Stel in elke enkelvoudige zin vervolgens vast wat voor soort werkwoord erin staat (zww, kww en/of hww). 

Betrekkelijk voornaamwoord

1. Met de jongen, die daar op dat bankje zit, heeft mijn zus verkering gehad.
   
2. Het alarm, dat je op vrijwel elke wekker vindt, is een pieper of zoemer.
   
3. Hij is de politicus op wie ik ga stemmen.  
4. Er is niets wat ik niet durf.

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord wijst terug naar een kern, een woord dat eerder genoemd is: het antecedent. 

De meest gebruikte betr.vnw: die, dat, wie en wat.

Let op: woorden als waar, waarmee, waarover, waarvan, waar… zijn geen betrekkelijke voornaamwoorden, maar bijwoorden.

Betrekkelijk voornaamwoord

• die  > de-woorden                       dat > het-woorden

• wat 

- een overtreffende trap na 'het' > Het noorderlicht is het mooiste wat ik ooit heb gezien.

- woorden als alles, datgene, diegene, het enige, iets, niets, veel, weinig > Alles wat op die site staat, is uit voorraad leverbaar. 

- een hele zin of een deel van een zin > Ridouan is een ijverige leerling, wat niet gezegd kan worden van Wesley.

• voorzetsel + wie: verwijzen naar een persoon (door wie, voor wie, enz.)

Syenne, van wie ik dit huisje huur, maakt een rondreis door Chili.

Aan de slag!

Ga zelfstandig leren voor de toets:

• Maak een overzicht van de woordsoorten
• Oefen via NN Online
• Maak de oefentoets

Aan de slag!

Leren voor de toets: De Brug, H3, H4, H6

• samenvatting maken
• trainen
• extra opdrachten