Thema-bijeenkomst 'Stagelopen met een twist'

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 2

Stage lopen met een 'twist'

Programma vanmiddag

- Inleiding

- Het Puberbrein 

- Ontwikkelingsstoornissen

- AD(H)D 

- Autisme 

- AD(H)D en Autisme 

- Vragen?

Waarom deze middag? 

- Soms zien we dat stages voortijdig beeindigd worden vanwege onbegrepen gedrag. Vaak pubergedrag!

- Studenten zijn nog erg jong als ze starten met stage en ervaren stage vaak als een 'stressmoment'.

- Veel studenten kampen met diverse problematieken die extra aandacht nodig hebben en/of onbekend zijn op stage. 

Het puberbrein 

Pubers (adolescenten) hebben een andere benadering nodig dan volwassenen.

Het puberbrein is in ontwikkeling tot 20/ 25 jaar!

- Impulsief gedrag: emotionele en hormonale prikkels 

               Emotie wint altijd van verstand bij pubers!

- Stemmingswisselingen: sneller ruzie, humeurig en moe.

- Moeite met plannen examens en opdrachten.

- Risico's nemen/ spanning zoeken: niet nadenken over de gevolgen! 

 Hoort bij ontwikkeling tot een zelfstandig persoon.

- Zelfbeeld en onzekerheid 

Stage en opdrachten

Het werkgeheugen, dat er voor zorgt dat je opdrachten kunt onthouden, is pas ontwikkeld rond je twintigste. ’Docenten en stagebegeleiders zijn de prefrontale cortex van de puber.‘ Je moet een puber blijven helpen met overzicht houden. 

De prefrontale cortex is een gebied in de hersenen

Prefrontale cortex is het laatste hersendeel dat zich ontwikkelt

• Aansturen doelgerichte bewegingen
• Maken van beslissingen 
• Plannen en organiseren 
• Sociaal gedrag 
• Taal en geheugen 

 beter inleven in anderen en steeds beter samenwerken. Ze leren zich in te houden, beter te luisteren naar anderen en door te zetten. Ze voelen ook steeds beter aan aan welke regels ze zich moeten houden. 

Adolescentie

Nederland: 17 - 25 jaar

Vroege adolescentie

• 12-14 jaar
• seksuele rijping
• losmakingsproces

Midden adolescentie

• 14-16 jaar
• experimenteren

Late adolescentie

• 16-20 jaar
• definitieve verplichtingen aangaan

Eind adolescentie

• 20-25 jaar
• integratie in volwassen wereld

Ontwikkelingsstoornissen

-  Een ontwikkelingsstoornis is een neurologische of psychische aandoening die optreedt bij kinderen en adolescenten die de normale ontwikkeling verstoort:  taal, motoriek, sociale interactie en leren.

- Deze stoornissen zijn vaak al vanaf de vroege kinderjaren zichtbaar en kunnen het gevolg zijn van erfelijke factoren, een erfelijke ziekte, omgevingsinvloeden zoals opvoedingsfactoren of een combinatie.

Welke stoornissen kennen we?

- AD(H)D

- Autisme (ASS)

- Dyslexie

- Dyscalculie

- Gedragsstoornissen (ODD)

- Communicatiestoornissen (stotteren)

ODD is een gedragsstoornis die wordt gekenmerkt door aanhoudend agressief gedrag en de neiging om anderen opzettelijk lastig te vallen en te irriteren.

AD(H)D 

Wat weten jullie al over ADHD

ADHD of ADD?

 

ADHD: aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.            

      ADD: aandachtstekortstoornis zonder hyperactiviteit.                              

Kenmerken ADHD

- Je bent snel afgeleid.

- Je kunt moeilijk stilzitten en voelt je vaak onrustig.

- Je hebt problemen met slapen.

- Je raakt vaak dingen kwijt.  

- Je kunt ineens heel boos worden                                                                                

                                                               

                                                                      

  je kunt ineens heel boos worden.                                                             

 je denkt niet altijd na voor je iets doet.                                                   je vindt het moeilijk om plannen te maken.                                        

Kenmerken ADD

- Je bent snel afgeleid.      

- Je hebt moeite met het afmaken van dingen.

- Je gaat heel makkelijk over van de ene op de andere activiteit.

- Je hebt geen overzicht over hoofd- en bijzaken.

- Je kunt slecht plannen, organiseren en kiezen.

- Je kunt niet lang lezen.                                                                                                  
- Je kunt alleen op iets concentreren als je het onderwerp erg interessant vindt.                                                                                                

Respecteer dat jouw brein net iets anders werkt!

 Vaak wordt tegen mensen met ADHD of ADD gezegd: ‘O, wat kom jij vaak te laat? Dan moet je gewoon beter plannen en op tijd van huis gaan.’ Maar ja, dat kúnnen ze nou juist niet, want ze zijn geen gestructureerde persoon. 

Tips voor de begeleider

- Moedig aan en beloon postitief.

- Geef ze duidelijke en korte instructies.

- Geef ze diversiteit in hun werkzaamheden. Dat houdt de concentratie en uitdaging vast,

maar geef ze niet teveel taken in een keer. 

- Maak  zonodig samen een planning, dat biedt structuur.

- Adviseer een agenda, notitieschrift en feedbackschrift.

- Voer op gezette tijden een voortgangsgesprek met de student.

-  Maak zaken die niet goed lopen bespreekbaar, ADHD'ers voelen zich snel persoonlijk aangevallen. 

- Vraag na het gesprek de afspraken te herhalen.

- Werk met deadlines bij opdrachten en examens. 

Wat moet je niet doen?

- Behandel iemand met AD(H)D niet alsof hij anders is. 

- Let op dat het niet te saai wordt voor de student met ADHD.

- Geef geen onverwachte en complexe taken/opdrachten.

- Probeer boosheid te vermijden en probeer je niet aan het (drukke) gedrag te ergeren. Leg gewenst gedrag uit.

Autisme 

Waar denken jullie aan bij autisme?

Wat is autisme?

- Autisme (ASS) is een verzamelnaam voor diverse stoornissen namelijk:     autistische stoornis (klassiek autisme), Asperger, PDD- NOS

- Ruim 1% van de bevolking heeft autisme (gediagnosticeerd)

- Het is genetisch, je wordt er mee geboren.

- De wereld is vaak onduidelijk, onoverzichtelijk en vol met  ondoorgrondelijke  sociale regels.

Kenmerken

Stoornis in de sociale omgang, bijv. niet aankijken.

Moeite met het zich inleven en verplaatsen in de ander

Weinig begrip van sociale situaties

Moeite met wisselende en onzichtbare sociale betekenissen

Stoornis in de communicatie

Moeite met abstract en vaag taalgebruik: denk aan het gebruik van woorden zoals vaak, soms, ooit, weinig enz. 

Moeite met figuurlijk taalgebruik: denk aan ironie of uitdrukkingen 'de aap uit de mouw'

Moeite met non-verbale communicatie: denk aan gezichtsuitdrukkingen, gebaren en intonatie

Stoornis in de verbeelding

Rigide handelen : routines in de tijd,  dingen doen in een bepaalde volgorde

Voorkeur voor vaste routines en regels

Beperkte, eenzijdige interesses

Weerstand tegen veranderingen

Op stage

Voor alle leerlingen kan het beginnen aan een stage spannend zijn............

 maar voor leerlingen met autisme is het beginnen aan een stage net zo’n grote verandering als beginnen aan een nieuwe studie, omdat alles weer nieuw en anders is!

Wat is lastig op stage? 

• Het maken van contact met een collega of een 'praatje maken' met een kind/ client.
• Mensen met autisme denken in details. Het zien van het geheel is vaak moeilijk. 
• Empatisch reageren in situaties is vaak lastiger.
• Meer moeite met plannen en aandacht houden.
• Ze nemen dingen (beeldspraak) vaak letterlijk en kunnen minder goed tussen de regels door lezen. Grapjes begrijpen ze vaak niet!

Tips voor de begeleider

• Geef overzichtelijke taken. Maak evt samen een schema
• Waak ervoor dat een student niet tien dingen tegelijk hoeft te doen. 
• Check of de student op hetzelfde spoor zit na een instructie.
• Geef korte instructies en wees duidelijk. Voorbeeld: wil je 'zometeen'......., gebruik liever wil je 'over 10 minuten'....
• Communiceer niet via WhatsApp. 
• Probeer afspraken na te komen en niet te vaak te wijzigen. 
• Maak complimenten!

Doordat mensen met en mensen zonder ASS elkaar niet begrijpen, nemen ze elkaar vaak letterlijk. Het zijn dus niet alleen mensen met autisme die dingen letterlijk nemen, maar ook mensen zonder autisme die de mensen met autisme niet begrijpen!

ADHD & Autistisch spectrum Stoornis

• Meest voorkomende stoornissen (samen met Dyslexie en Dyscalculie).
• Beiden aangeboren, vaak genetisch bepaald. 
• Zijn beiden ontwikkelingsstoornissen en jongeren hebben in beiden gevallen een andere manier van het verwerken van prikkels van buitenaf. 
• Een andere sensorische informatieverwerking: over- of ondergevoeling voor geluiden, geuren, prikkels.
• Hebben overlappende kenmerken waardoor diagnose stellen  lastig is.
• Regelmatig hebben jongeren autisme met een vorm van ADHD of andersom.

Welke bruikbare adviezen hebben jullie voor collega's?

Vragen