Taalverwerving 11. Laag geletterdheid bij ouders

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat laaggeletterdheid is.

Je kunt uitleggen wat de oorzaken van laaggeletterdheid kunnen zijn.

Je kunt uitleggen hoe je laaggeletterdheid bij ouders van leerlingen kunt signaleren.

Je kunt uitleggen hoe je het best kunt communiceren met ouders die laaggeletterd zijn.

Je kunt uitleggen wat de invloed op de leerling is van laaggeletterdheid bij ouders.

11 Laag geletterdheid bij ouders

Definitie

Oorzaken thuis en onderwijs

Oorzaken individueel 

Definitie

-Mensen tussen de 16 en 65 jaar

-Moeite met taal: luisteren, spreken, lezen en schrijven

-Cijfer, rekenen, alledaagse technologie

-Is iets anders als analfabetisme

-1,3 miljoen laaggeletterde mensen in NL

Ken jij iemand die laaggeletterd is? Let op: leeftijd 16 tot 65 jaar. Beschrijf de situatie.

Oorzaken thuis

Taalarme thuissituatie

Anderstalige thuissituatie

Onveilige thuissituatie

Oorzaken onderwijs

- Leer- of ontwikkelingsproblemen niet tijdig gesignaleren.

- Leerlingen die niet voldoende begeleid worden. 

- Onderwijstijd missen door
* ziekte of lichamelijke handicap. 

*spijbelen of vroegtijdig schoolverlaten. 

- Een reizend bestaan. 

Oorzaken individueel

Op het persoonlijk vlak zijn ook oorzaken van laaggeletterdheid te vinden.
- Lichamelijke beperkingen zijn zoals slechtziendheid of slechthorendheid.
- Geestelijke beperkingen. Bijvoorbeeld aangeboren hersenletsel of aan niet-aangeboren hersenletsel.

Cognitieve problemen
- Concentratieproblemen
- Problemen met het geheugen
- Problemen rondom de intelligentie.

Dyslexie 

Gedragsstoornissen 

Signaleren

Laaggeletterdheid wordt vaak verborgen. Hier zijn signalen:
- Moeite met het juist formuleren van vragen.- Moeite met het omschrijven van problemen of klachten.
- Vragen hebben over informatie die al eerder gecommuniceerd is.
- Een ouder bekijkt de folder niet of dat je ziet dat zijn ogen niet over de tekst gaan.
- Afspraken niet opschrijven, te laat komen of niet op afspraken verschijnen.

Wanneer je laaggeletterdheid vermoedt bij ouders, kun je ze vragen of zij weleens moeite hebben met lezen en schrijven. Het is belangrijk het probleem bespreekbaar te maken en met de betreffende ouder te praten over een oplossing. Dit kun je doen door hen te wijzen op een cursus lezen en schrijven voor volwassenen.

Tips bij communiceren
laaggeletterdheid

Communiceren

Tips voor communiceren met laaggeletterde ouders:
- Laat de ander zich welkom voelen. Laaggeletterde ouders kunnen zich onzeker voelen of schamen.
- Spreek met korte zinnen, maar wel op een volwassen toon.
- Spreek langzaam en duidelijk. Je hoeft niet harder te gaan praten.
- Gebruik geen beeldspraak of metaforen.
- Spreek in de tegenwoordige tijd.
- Gebruik de gebiedende wijs.
- Stel één vraag tegelijk.
- Bespreek niet te veel onderwerpen in één gesprek. Drie tot vijf onderwerpen is meer dan genoeg. Wanneer je meer te vertellen hebt, maak je een nieuwe afspraak.
- Herhaal de belangrijkste punten en moedig de ouder aan om vragen te stellen. Je zegt dan: ‘Wat wilt u nog aan mij vragen?’
- Gebruik plaatjes of laat zien wat je bedoelt met een filmpje.

Invloed op de leerling

Laaggeletterde ouders ondervinden allerlei problemen in hun dagelijkse leven.
- Minder goed functioneren op hun werkplek.
- Mogelijk hebben zij geen werk.
- Persoonlijke doelstellingen niet kunnen realiseren. Dit maakt onzeker.

Voor hun kinderen betekent dit soms:
- Opgroeien in armoede.
- Kinderen moeten de ouders helpen bij het invullen van formulieren, boodschappen doen, bij het plaatsen van bestellingen, bij het opladen van een ov-chipkaart of mee moeten reizen naar een bepaalde bestemming omdat de ouder onderweg geen borden of aanwijzingen kan lezen.
- Kinderen worden nooit voorgelezen of geholpen met het maken van hun huiswerk.
- Kinderen voelen zich soms verantwoordelijk voor hun ouder en hebben minder tijd om te spelen en zich te ontwikkelen.

Boom

Individueel

Zelf nakijken

24, 25, 27 en 30

Beroepsproduct

In drietallen of alleen 

Wanneer je alleen werkt motiveer je het door jou gekozen onderdeel van Taalverwerving.