H12 Erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

H12 Erfelijkheid en evolutie

Hoe worden eigenschappen doorgegeven van ouders op kinderen?

Hoe ontwikkelen soorten zich?

12.1 eigenschappen doorgeven

Maak een kruisingsschema voor deze ouders
(BB x Bb)

Genotype:                                       Kruisingsschema:

Moeder: BB

Vader: Bb

Met de informatie uit de afbeelding hieronder kan nu het genotype van de F2 generatie worden bepaald. Vul het kruisingsschema in.

 

Moeder

Vader

H

H

h

h

Hh

Hh

HH

hh

Lichaamschromosomen: 

Iedereen (vrouw en man) heeft 2 allelen van elk gen op een lichaamschrosoom

Geslachtsschromosomen: Vrouwen hebben 2 allelen van genen op X-chromosomen  en mannen maar 1.

12.2 Het zit in de familie

Stambomen

Stambomen

• Met een stamboom kun je zien hoe een erfelijke eigenschap in je familie wordt doorgegeven. 

• Rondjes: vrouwen
  
• Blokjes: mannen
  

Nummer 5 en 6 in de stamboom zijn beiden heterozygoot voor het gen dat taaislijmziekte veroorzaakt. Ze krijgen nog een dochter.

Hoe groot is de kans dat deze dochter geen taaislijmziekte heeft?

Sleep het vinkje naar het goede antwoord.

0%

25%

50%

75%

100%

12.3 Soorten veranderen

In de afbeelding zie je de evolutionaire stamboom van zowel een aantal uitgestorven als nu nog levende katachtigen. Zet de soorten in de juiste volgorde van ontstaan. Zet de soort die het langst geleden is ontstaan links.

Leeuw

Proailurus lemanensis

Sabeltand-tijger

4) Aan welke groep zijn de gorilla’s

het meest verwant volgens de stamboom? Geef aan met X

apen van de nieuwe wereld

apen van de oude wereld

aan de chimpansees

aan de gibbons

aan de halfapen

aan de orang-oetans

X

Volgens de evolutie ontstaan er in de loop van de tijd verschillen tussen organismen. Bij het ontstaan van grote verschillen worden ze ingedeeld in aparte groepen. In de stamboom van informatie 1 geven de cijfers 1, 2 en 3 het ontstaan van zulke aparte groepen aan.

In welke volgorde in de tijd zijn deze splitsingen in aparte groepen ontstaan volgens de gegevens in de stamboom? 

1 - 2 - 3 

3 - 2 - 1

3 - 1 - 2 

2 - 1 - 3 

2 - 3 - 1 

1 - 3 - 2 

12.4 Evolutie van de mens