Mijn proefles

• Geneeskunde
• WO
• Studiejaar 1

Parkinson

S.Hussain (haio)

Hoeveel nieuwe parkinson patiënten ziet een huisarts per 1 à 2 jaar (normpraktijk)

1. 1
2. 5
3. 10
4. 50

Parkinson

Mannen en vrouwen ongeveer gelijk

De eerste symptomen worden meestal tussen het 50ste en 70ste levensjaar zichtbaar (80% > 65ste jr)

De kans om Parkinson te krijgen neemt toe naarmate men ouder wordt

Oorzaak ziekte van Parkinson?

1. Verlies van dopamineproducerende neuronen
2. Verlies van postsynaptische dopaminereceptoren
3. Verstoring in de werking van serotine, noradrenaline, Acetylcholine neurotransmitters
4. Verminderde beschikbaarheid van postsynaptische dopaminereceptoren

Oorzaak

Neurodegeneratieve ziekte, oorzaak onbekend

Afsterven van zenuwcellen in de Substantia Nigra

Dopamine productie en opslag nemen af

Klachten ontstaan pas wanneer 70% van de zenuwcellen is afgestorven

Oorzaak 

Toenemend tekort aan dopamine
  

Te weinig dopamine bemoeilijkt 
aansturing van de spieren 

Met de jaren nemen de klachten
steeds verder toe

Casus (deel 1)

Mr Hendriks, 73 jaar 

Mr geeft aan dat hij door zijn vrouw gestuurd is omdat hij minder goed loopt. Vroeger kon hij veel wandelen maar nu gaat het steeds minder goed, vooral zijn linkerbeen wilt niet goed mee. Hierbij ook onzeker en bang te vallen. 

Ook merkt meneer de laatste maand dat zijn linker hand aan het trillen is.

De tremor aan de hand doet je denken aan de ziekte van Parkinson, welke vorm?

1. Bewegingstremor
2. Intentietremor
3. Houdingstremor
4. Rusttremor

Bij hoeveel % van de patiënten met de ziekte van Parkinson komt een tremor voor?

1. 25
2. 33
3. 66
4. 75

Casus (deel 1)

Mr Hendriks, 73 jaar

Mr geeft aan dat hij minder goed loopt dan vroeger,  is veel trager.  Vroeger kon hij veel wandelen maar nu gaat het steeds minder goed, vooral zijn linkerbeen wilt niet goed mee. Hierbij ook onzeker en bang te vallen. 

Ook merkt meneer de laatste maand dat zijn linker hand aan het trillen is.

Welke motorische symptomen (behalve rusttremor) bij meneer passen bij de ziekte van Parkinson?

In de casus heeft meneer alleen aan de linkerkant klachten, pleit dit tegen de diagnose Parkinson?

1. JA
2. Nee

NEE

Klachten beginnen unilateraal, maar kunnen later ook aan de andere zijde optreden

Er blijft een asymmetrie in de ernst van de klachten bestaan

Diagnose Parkinson

Bradykinesie in combinatie met een van de volgende symptomen:

- Rigiditeit

- Rusttremor

- Houdings en balansstoornissen

> hypokinetisch rigide syndroom (parkinsonisme, bv medicatie)

Diagnose Parkinson

Looppatroon: voorover gebogen traag, schuifelend zonder verbreed gangspoor, verminderde armzwaai

Schrijven: micrografie

Verminderde gezichtsmotoriek, maskergelaat

Fase motorische klachten

Vroege ongecompliceerde fase: uni of bilateraal beeld zonder evenwichtsstoornissen

Gecompliceerde fase: bilateraal beeld met evenwichtstoornissen

Eindfase: rolstoelafhankelijk of lopen is alleen met hulp mogelijk

Casus (deel 2)

3 jaar na de diagnose komt meneer weer terug op het spreekuur met vrouw, geeft aan dat hij dingen vergeet. De huisarts geeft aan dat dit kan passen bij Parkinson

> vraag

Bij hoeveel procent komt dementie voor?

Naast dementie ook andere niet motorische symptomen, welke?

1. Depressieve symptomen
2. Verslaving
3. orthostatische hypotensie
4. Vermoeidheid

Meest vervelende parkinson symptomen (mei 2017)

Behandeling Ziekte van Parkinson

Bewegingstherapie

Medicijnen

Diepe hersenstimulatie, stimuleren van hersendelen die de bewegingscontrole regelen 

Medicatie

Medicijnen

Levodopa, tekort aan dopamine aanvullen in de hersenen

Dopamine agonisten, werken in de hersenen als dopamine

COMT-remmers, remmen afbraak levodopa

MAO-B remmers, remmen de afbraak van dopamine

Medicatie

- Patiënten > 40 jaar Levodopa en dopamine-agonisten even effectief

- Patiënten < 40 jaar, responsfluctuaties kleiner bij dopamine agonisten, meer bijwerkingen

Langdurig gebruik

Motorische complicaties : 

- Meestal na 5-10 jaar

Complicaties = Problemen

- Dyskinesieën 

- Wearing off effect 

- On/Off fenomeen

Behandeling niet-motorische symptomen

Inslaapstoornissen: kortwerkend benzodiazepine

Depressie: SSRI’s of TCA

Psychotische verschijnselen: Antipsychoticum: voorkeur clozapine,quetiapine  (andere kunnen motorische symp verergeren)

Braken en misselijkheid: geen metoclopramide geen cinnarizine

Take Home message

Ziekte van Parkinson: progressieve neurodegeneratieve aandoening

Vroege diagnostiek belangrijk, verklaring van klachten/ duidelijkheid aan familie

Vragen???

Bronnen

NHG standaard parkinson

Pin Parkinson

Parkinson patiënten vereniging

Farmakotherapeutisch kompas