Oefenen met sarcasme, ironie en cynisme

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Deze les

- Terugblik

- Lesdoel

- Uitleg + inoefenen

- zelf oefenen

- reflectie

Wat is een eufemisme?

Lesdoel

Aan het einde van deze les ken je het verschil tussen ironie, cynisme en sarcasme en kun je ze alle drie herkennen.

3 vormen van spot, 

deze verschillen in karakter en in sterkte:

ironie

cynisme

sarcasme

Ironie

De schrijver zegt iets op een grappige of een wat spottende manier, waardoor de lezer weet dat het niet serieus bedoeld is. Vaak zegt hij dan het tegenovergestelde van wat hij eigenlijk bedoelt. 

– "Geweldig hoor, die drie voor je toets!"

– "Fijn, al die moddersporen op de schone vloer!"

Zelf gebruik je vast ook weleens ironie. Als je wilt dat de ander weet dat je het niet serieus bedoelt, zet je er vaak een emoticon achter.

Cynisme

Wrede, bittere spot; zwartgallig

– "Ach, een hond is tenminste goedkoper dan een kind."

Cynisme komt vaak voort uit een (pijnlijk...) ongeloof in het goede van de mens, of uit een gevoel van machteloosheid vermengd met woede.

Het zijn vaak opmerkingen of uitspraken waarbij iemand gelooft dat mensen vooral door eigenbelang gemotiveerd worden, vaak op een scherpe of bittere toon. Cynisme is minder mild dan sarcasme en vaak doordrenkt van wantrouwen tegenover goede bedoelingen.

Sarcasme

Sarcasme is een stijlfiguur dat heel dicht bij ironie ligt.

Er is een verschil tussen sarcasme en ironie. Sarcasme is harde, bijtende spot, bedoeld om te kwetsen en ironie is milde spot.
Wie het heeft over een sarcastische uitlating, spreekt in de eerste plaats over een uiting van grove, bijtende spot, van bitter woordgeweld, van agressie. Het effect van sarcasme is intenser en directer dan dat van ironie.

Sarcasme

Harde, bijtende spot die veel verder gaat dan ironie. Het is persoonlijk.

Verschil ironie en sarcasme

Ironie: pijnlijke humor, die niet kwetsend bedoeld is.

Sarcasme: pijnlijke humor, die juist wél kwetsend bedoeld is!

Geen duidelijke grens te trekken tussen ironie en sarcasme.
Ook is dit vaak persoonlijk, maar het gaat om
de bedoeling van de spreker!

Goh, de vorige keer had je een betere smoes toen je te laat kwam.

1. cynisme
2. sarcasme
3. ironie

Jij stond zeker achteraan toen de intelligentie werd uitgedeeld

1. Ironie
2. sarcasme
3. cynisme

"Natuurlijk mag je tijdens de uitleg naar de wc!", zegt de docent met een glimlach.

1. sarcasme
2. cynisme
3. ironie

Onderwijs is niet om je iets te leren, maar om je te leren gehoorzamen.

1. sarcasme
2. cynisme
3. ironie

"Dat mevrouw Van Heeringen humor gaat uitleggen in een droge Lessonup, is wel een beetje..."

1. sarcastisch
2. ironisch
3. cynisch

Natuurlijk geven bedrijven aan goede doelen, vooral als er een camera bijstaat.

1. sarcastisch
2. ironisch
3. cynisch

"Wat een geweldige jongens, om iemand die al op de grond ligt dood te trappen en te slaan."

1. ironisch
2. sarcastisch
3. cynisch

Wat ga je doen?

Maak opdracht 13 en 14 op bladzijde 132

Hoe kan ironie misverstanden doen ontstaan?