H3. Verleden tijd van sterke werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat  gaan we vandaag doen?

Huiswerk H1. werkwoordspelling/pv tt 

VRAGEN?

Vandaag gaan we verder met H3. spelling/verleden tijd van sterke werkwoorden en H4. spelling/voltooid en onvoltooid deelwoord.

We sluiten af met een KAHOOT

Wat hoort er bij zoeken? Jazeker, ik zocht,

en zeg je bij vloeken dus logisch: ik vlocht?

Welnee, beste mensen, want vlocht komt van vlechten.

En toch is ik hocht niet afkomstig van hechten.

En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep.

En evenmin zegt men bij slopen ik sliep.

Want sliep moet je weten, dat komt weer van slapen.

Maar fout is natuurlijk ik riep bij het rapen.

Want riep komt van roepen. Ik hoop dat je ’t weet

en dat je die kronkels beslist niet vergeet.

Noteer alle juiste en alle foute combinaties van het hele werkwoord en persoonsvorm verleden tijd uit de tekst. En verbeter de fouten.

Juist

zoeken - zocht

vloeken - vloekte

vlechten - vlochten

hechten - hechtten

lopen - liep

kopen - kocht

slopen - sloopte

slapen - sliep

rapen - raapten

roepen - riep

Onjuist

vloeken - vlocht

hechten - hochten

kopen - kiep

slopen - sliep

rapen - riep

Sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden verandert de klank in de verleden tijd:

– bied → bood, denk → dacht, zwemmen → zwommen, 

blazen → bliezen

Je schrijft de persoonsvorm van sterke werkwoorden in de verleden tijd (pvtt) zo kort en eenvoudig mogelijk.

Zo schrijf je de persoonsvorm van sterke werkwoorden in de verleden tijd

• Gebruik de verlengproef om erachter te komen of een woord op een -d of een -t eindigt:

– bijten → (ik) beet (want: wij beten)

– vinden → (hij) vond (want: zij vonden)

Let op: een persoonsvorm verleden tijd eindigt nooit op -dt.

Schrijf het woord zo kort en eenvoudig mogelijk!

Gebruik nooit twee dezelfde klinkers of medeklinkers achter elkaar (dus ook geen -dd- of -tt-), behalve als dat voor de uitspraak nodig is:

– treden → traden; bestrijden → bestreden; glijden → gleden

– gieten → goten; ontbijten → ontbeten; smelten → smolten

– schrikken → schrokken; beginnen → begonnen

a Sam en Duco gaan fietsend naar de training.
b Sabine en Clarine zijn naar de training gefietst.
c Misha en Jari hebben tot ’s avonds laat gekletst.
d Philipine en Eva lopen kletsend door de winkelstraat.

Wie zijn er klaar en wie niet? Waaraan zie je dat?

Voltooid deelwoord (VD)

Het voltooid deelwoord (vd) geeft vaak aan dat een handeling is afgerond (= voltooid). Het voltooid deelwoord maakt meestal deel uit van het gezegde.

Er staat dan altijd een vorm bij van hebben, zijn of worden:

– Tijdens de vakantie heeft Julia bij een boerderij gekampeerd.

– Vorig jaar is Mehmet naar Turkije gevlogen.

– Op het scoutingkamp worden veel activiteiten georganiseerd.

Zo schrijf je het voltooid deelwoord

• Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden eindigt vaak op -en.

– Wij hebben heerlijke couscous gegeten (eten).

– De intercity is om 15.05 uur op station Amersfoort aangekomen (aankomen).

Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden eindigt op -d of -t. De juiste letter bepaal je net als in de verleden tijd met ’t (e)x-foksch(aa)p/ 't Sexy Fokschaap. 

Kijk naar de letter die in de infinitief voor de uitgang -en staat:

– klaverjassen → pvvt: klaverjaste → Guido heeft zaterdagavond geklaverjast.

– verwaarlozen → pvvt: verwaarloosde → Marijke heeft haar konijn verwaarloosd.

Onvoltooid deelwoord (OD)

Het onvoltooid deelwoord (od) geeft aan dat een handeling aan de gang is (= onvoltooid).

– Boas reist zeilend de wereld over.

– Vrolijk lachend stapten de kinderen uit de bus.

Zo schrijf je het onvoltooid deelwoord

• Het onvoltooid deelwoord spel je als infinitief + d: juichen + d → juichend

De bruidsjurk van Yolanthe..........(slepen)over de grond.

1. sleepte
2. sleepde
3. sleepten
4. sleepden

Kies de juiste vorm van de persoonsvorm in de verleden tijd.


Door een defecte wekker.........ik bijna de bus naar school.

1. miste
2. mistte
3. misten
4. mistten

'Zijn we er al bijna?' (puffen).........de jongens halverwege de toren.

1. pufte
2. puften
3. pufde
4. pufden

In de managebak ........(draven) Anky's lievelingspaarden

1. draafde
2. draafden
3. draafte
4. draaften

Geduldig......(wachten) de klanten in een lange rij voor de kassa.

1. wachtte
2. wachte
3. wachtten
4. wachtte

Vul de verleden tijd enkelvoud van deze niet-bestaande zwakke werkwoorden in (opdracht 4)

BELAVEN

Vul de persoonsvorm in de tegenwoordige of de verleden tijd in

MIJN ZUS.........(BESTEDEN) BIJNA AL HAAR ZAKGELD AAN SPULLEN VOOR HAAR PAARD.

1. BESTEED
2. BESTEEDT
3. BESTEEDEN
4. BESTEEDDEN

Het talent om te voetballen ......(erven) Daley van zijn vader.

1. erfde
2. erfden
3. erfte
4. erfen

Gisteren ....(rijden) de treinen volgens schema, Quinta.....(komen)daardoor gelukkig op tijd voor de auditie.

Vul de pv van de volgende zinnen in de vt in.

Huiswerk

Maandag 23 mei (zet in agendaplanner)

H3 Spelling/de verleden tijd van sterke werkwoorden

H4 Spelling/ voltooid en onvoltooid deelwoord