4V Les 3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4V Les 3

Planning

Terugblik 4.1

Huiswerk bespreken

Theorie 4.3

Quiz

Miller-Urey-experiment (1951)

1. Watermengels: ammoniak, methaan, waterstof 
2. Verhit 
3. Gasmengsel + vonken
4. Afkoelen
5. Opvangen: mensel met organische verbindingen (aminozuren + nucleotiden)

Bouwstenen DNA > Nucleotiden

?

?

Anorganische stoffen: CO, CO2, H2O, NaCl, O2 (klein, eenvoudig, komt voor in levenloos en levend)

Organische stoffen: bevatten C, H, O, N, P en S (groot, ingewikkeld, afkomstig van organismen)

Endosymbiosetheorie: ontstaan kernmembraam + ontstaan mitochondrien / chloroplast

Wat gebeurt er?

Hoe heet dit?

Wat gebeurt er?

Hoe heet dit?

Wat gebeurt er?

Hoe heet dit?

Wat gebeurt er?

Hoe heet dit?

Wat gebeurt er?

Hoe heet dit?

Taxonomie

King

Phillip

Came

Over

For

Good - Genus / Geslacht

Sex - Soort

Paragraaf 4.3: De Evolutietheorie

De Evolutietheorie

Leerdoelen

• Je kunt de basis van de evolutie theorie volgens Darwin en Lamarck uitleggen. 
• Je kunt de het begrip natuurlijke selectie uitleggen op een juiste manier en dit toepasen. 
• Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met genetische variatie. 
• Je kunt uitleggen dat genetische variatie van invloed is op natuurlijke selectie.

Evolutietheorie - Lamarck

• Blaadjes boven aan boom
• Rekken nek (?)
• Opgerekte nek > doorgeven aan nakomelingen
• Klopt niet: spierballen in gym = niet spierballen voor je baby

Evolutietheorie - Darwin

• Er is variatie in groep dieren
• Meer overlevingskans voor langere nek dan korte nek
• Eigenschappen worden doorgegeven (ook lange nek)
• Variaitie = erfelijk

Darwin (1859)

• Belangrijke ontdekkingen
• Verschil in vinken bekken 
• Ontdekte variatie
• Bestaan van genen

Neodarwinisitische evolutietheorie

• Natuurlijke selectie: Organismen die het best aangepast zijn aan hun omgeving hebben meer kans om te overleven
• Grote genetische variatie, die ontstaat door:
  (1)  Recombinatie: verdeling erfelijke eigenschappen (meiose)
  (2) Mutaties: veranderingen in genen door 'foutjes'
• Voortplanting best aangepaste organismen 

Neodarwinisitische evolutietheorie

• Selectiedruk: invloed van milieufactoren 
• IJstijd + alles sneeuw
• Laag = veel varianten, Hoog = minder varianten
• Witte konijnen: meer voortplantingssucces (=fitness)

Adaptatie

• Adaptatie houdt in dat individuen binnen een soort met het meest gunstige genenpakket weten te overleven en voortplanten
• Een ander woord voor adaptatie is aanpassing

Darwin beschreef in de origin of species

1. Variatie tussen soorten
2. Hoe de aarde is ontstaan
3. De huidige taxonomie van vinken
4. Crispr-Cas

Een ander woord voor adaptatie is

1. Aanpassing
2. Natuurlijke selectie
3. Selectiedruk
4. Drift

Het idee van Lamarck was dat soorten eigenschappen konden verwerven tijdens hun leven en die doorgeven aan de volgende generatie.

1. Ja en dat klopt
2. Ja en dat klopt niet
3. Nee dat dacht Darwin

Milieufactoren, zoals temperatuur zijn van invloed voor het overleven van bacterien. Dit is een vorm van

1. Evolutiedruk
2. Evolutiekracht
3. Selectiekracht
4. Selectiedruk

Organismen die het best aangepast zijn aan hun omgeving hebben meer kans om te overleven. Dit heet:

1. Natuurlijke drift
2. Natuurlijke selectie
3. Evolutie
4. Neodarwinisme

Huiswerk

4.3: 30, 32, 35, 36

Bij kolonisatie van 4 eilanden, leeft het grootste aantal soorten op het ... eiland

1. grote eiland, dichtbij het vaste land
2. grote eiland, ver van het vaste land
3. kleine eiland, dichtbij het vaste land
4. kleine eiland, ver van het vaste land

Op welk waddeneiland vind je de meeste soorten (grootste biodiversiteit)?

1. Texel
2. Terschelling
3. Ameland
4. Vlieland