Rekenen in de scheikunde 28-05

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Rekenen in de scheikunde 

28 mei 2025

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je reactievergelijkingen kloppend maken, molaire massa's berekenen en rekenen met mol en gram.

Herhaling

Reactievergelijking kloppend maken:

Zorg dat het aantal atomen van elk element gelijk is aan beide zijden van de pijl.

Molaire massa berekenen

De molaire massa is de massa van één mol van een stof, uitgedrukt in gram/mol.

Omrekenen mol naar gram en andersom

Mol x molaire massa = gram

Gram / molaire massa = mol

Oefening 1

Reactie:

Mg(OH)₂ + HCl → MgCl₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Oefening 1

Reactie:

Mg(OH)₂ + HCl → MgCl₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Mg(OH)₂ + 2 HCl → MgCl₂ + 2 H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

Oefening 1

Reactie:

Mg(OH)₂ + HCl → MgCl₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Mg(OH)₂ + 2 HCl → MgCl₂ + 2 H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

Mg(OH)₂ = 24,31 + 2 × (16,00 + 1,008) = 58,33 g/mol

HCl = 1,008 + 35,45 = 36,46 g/mol

MgCl₂ = 24,31 + 2 × 35,45 = 95,21 g/mol

H₂O = 2 × 1,008 + 16,00 = 18,02 g/mol

c. Hoeveel gram MgCl₂ ontstaat er als er 0,500 mol Mg(OH)₂ reageert?

Oefening 1

Reactie:

Mg(OH)₂ + 2 HCl → MgCl₂ + 2 H₂O

c. Hoeveel gram MgCl₂ ontstaat er als er 0,500 mol Mg(OH)₂ reageert?

Reactieverhouding: 1 : 1

massa = mol × molaire massa =0,500 mol×95,21 g/mol=47,6 g​

Antwoord: 47,6 g MgCl₂ (3 significante cijfers)

d. Hoeveel mol HCl is nodig om 95,0 gram MgCl₂ te maken?

Oefening 1

Reactie:

Mg(OH)₂ + 2 HCl → MgCl₂ + 2 H₂O

c. Hoeveel gram MgCl₂ ontstaat er als er 0,500 mol Mg(OH)₂ reageert?

Reactieverhouding: 1 : 1

massa = mol × molaire massa =0,500 mol×95,21 g/mol=47,6 g​

Antwoord: 47,6 g MgCl₂ (3 significante cijfers)

d. Hoeveel mol HCl is nodig om 95,0 gram MgCl₂ te maken?

aantal mol MgCl₂ = 95,0 g / 95,21 g/mol​ = 0,9978 mol MgCl₂

Reactieverhouding HCl : MgCl₂ = 2 : 1

aantal mol HCl=2×0,9978=1,996 mol​

Antwoord: 2,00 mol HCl (3 significante cijfers)

Oefening 2

Reactie:

CaCO₃ + HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Oefening 2

Reactie:

CaCO₃ + HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

CaCO₃ + 2 HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

Oefening 2

Reactie:

CaCO₃ + HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

CaCO₃ + 2 HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

CaCO₃ = 40,08 + 12,01 + 3×16,00 = 100,09 g/mol

HNO₃ = 1,008 + 14,01 + 3×16,00 = 63,02 g/mol

Ca(NO₃)₂ = 40,08 + 2 × (14,01 + 3×16,00) = 164,10 g/mol

CO₂ = 12,01 + 2×16,00 = 44,01 g/mol

H₂O = 18,02 g/mol

c. Hoeveel gram CO₂ ontstaat er als 25,0 gram CaCO₃ reageert?

Oefening 2

Reactie:

CaCO₃ + 2 HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

c. Hoeveel gram CO₂ ontstaat er als 25,0 gram CaCO₃ reageert?

aantal mol CaCO₃ = 25,0​ / 100,09 = 0,2498 mol

1 : 1 → m=0,2498×44,01=10,99 g​

Antwoord: 11,0 g CO₂ (3 significante cijfers)

d. Hoeveel gram Ca(NO₃)₂ ontstaat er als er 3,00 mol HNO₃ heeft gereageerd?

Oefening 2

Reactie:

CaCO₃ + 2 HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

c. Hoeveel gram CO₂ ontstaat er als 25,0 gram CaCO₃ reageert?

aantal mol CaCO₃ = 25,0​ / 100,09 = 0,2498 mol

1 : 1 → m=0,2498×44,01=10,99 g​

Antwoord: 11,0 g CO₂ (3 significante cijfers)

d. Hoeveel gram Ca(NO₃)₂ ontstaat er als er 3,00 mol HNO₃ heeft gereageerd?

Reactieverhouding: 2 : 1 → 1,50 mol Ca(NO₃)₂

m = 1,50×164,10 = 246,2 g​

Antwoord: 246 g Ca(NO₃)₂ (3 significante cijfers)

Oefening 3

Reactie:

K + H₂O → KOH + H₂

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Oefening 3

Reactie:

K + H₂O → KOH + H₂

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

2 K + 2 H₂O → 2 KOH + H₂

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking

Oefening 3

Reactie:

K + H₂O → KOH + H₂

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

2 K + 2 H₂O → 2 KOH + H₂

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

K = 39,10 g/mol

H₂O = 18,02 g/mol

KOH = 39,10 + 16,00 + 1,008 = 56,11 g/mol

H₂ = 2 × 1,008 = 2,016 g/mol

c. Hoeveel gram kalium (K) is nodig om 0,600 mol KOH te maken?

Oefening 3

Reactie:

2 K + 2 H₂O → 2 KOH + H₂

c. Hoeveel gram kalium (K) is nodig om 0,600 mol KOH te maken?

2 : 2, dus 1 : 1 -> 0,600 mol K

aantal gram = 0,600 mol×39,10 g/mol=23,46 g

Antwoord: 23,5 g kalium (K) (afgerond op 3 significante cijfers)

d. Hoeveel gram KOH ontstaat er als er 7,80 gram kalium reageert?

Oefening 3

Reactie:

 K + 2 H₂O → 2 KOH + H₂

c. Hoeveel gram kalium (K) is nodig om 0,600 mol KOH te maken?

2 : 2, dus 1 : 1 -> 0,600 mol K

aantal gram = 0,600 mol×39,10 g/mol=23,46 g

Antwoord: 23,5 g kalium (K) (afgerond op 3 significante cijfers)

d. Hoeveel gram KOH ontstaat er als er 7,80 gram kalium reageert?

aantal mol K = 7,80 / 39,10 ​= 0,1995 mol K

2 K → 2 KOH → 1 : 1

massa KOH = 0,1995 × 56,11 = 11,19 g​

Antwoord: 11,2 g KOH (3 significante cijfers)

Oefening 4

Reactie:

Na₂CO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Oefening 4

Reactie:

Na₂CO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Na₂CO₃ + 2 HCl → 2 NaCl + CO₂ + H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

Oefening 4

Reactie:

Na₂CO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

a. Maak de reactievergelijking kloppend.

Na₂CO₃ + 2 HCl → 2 NaCl + CO₂ + H₂O

b. Bereken de molaire massa’s van de stoffen in de reactievergelijking.

Na₂CO₃ = 2×22,99 + 12,01 + 3×16,00 = 105,99 g/mol

HCl = 1,008 + 35,45 = 36,46 g/mol

NaCl = 22,99 + 35,45 = 58,44 g/mol

CO₂ = 44,01 g/mol

H₂O = 18,02 g/mol

c. Hoeveel mol CO₂ ontstaat er als 15,9 gram Na₂CO₃ reageert?

Oefening 4

Reactie:

Na₂CO₃ + 2 HCl → 2 NaCl + CO₂ + H₂O

c. Hoeveel mol CO₂ ontstaat er als 15,9 gram Na₂CO₃ reageert?

verhouding 1:1 dus ook 15,9 gram CO₂

aantal mol = 15,9 / 105,99 = 0,1500 mol

Antwoord = 0,150 mol CO₂ (3 signigficante cijfers)

d. Hoeveel gram HCl is nodig om volledig met 0,400 mol Na₂CO₃ te reageren?

Oefening 4

Reactie:

Na₂CO₃ + 2 HCl → 2 NaCl + CO₂ + H₂O

c. Hoeveel mol CO₂ ontstaat er als 15,9 gram Na₂CO₃ reageert?

verhouding 1:1 dus ook 15,9 gram CO₂

aantal mol = 15,9 / 105,99 = 0,1500 mol

Antwoord = 0,150 mol CO₂ (3 signigficante cijfers)

d. Hoeveel gram HCl is nodig om volledig met 0,400 mol Na₂CO₃ te reageren?

1 : 2 verhouding → 0,800 mol HCl

aantal gram = 0,800 × 36,46 = 29,17 g

Antwoord: 29,2 g HCl (3 significante cijfers) 

Klaar?

Ga verder met de opgaves uit het boekje 'Rekenen in de scheikunde'