Dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,3

Dementie

Lesdoelen

- De student heeft kennis van wat dementie is (kenmerken. klachten en subtypen)
- De student heeft kennis van wat een delier is ( kenmerken, oorzaken, risicofactoren, gevolgen, screening en behandeling)

Wie van jullie heeft er op het werk te maken met dementerende cliënten? en welke vorm?

Dementie

Dementie is een progressieve hersenziekte, waarbij hersencellen krimpen of verbindingen raken beschadigd. Dit veroorzaakt een geheugenstoornis.

Stadia:

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, cliënt is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

Wat is dementie?

Dementiesyndroom: informatie wordt niet goed verwerkt

50 hersenziektes

1 op de 5, meer vrouwen

Cognitieve stoornissen zijn denkstoornissen

• Geheugenstoornissen
• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
• Apraxie:  verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
• Agnosie:  onvermogen om objecten te herkennen
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Verschillende vormen

Dementie kent verschillende vormen:

• Alzheimer
• Lewy-bodydementie
• Vasculaire dementie
• Frontaalkwabdementie
  

 alzheimer-nederland.nl

dementieinbeweging.nl en zorgvoorbeter.nl

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Ziekteverloop en symptomen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financiën, 'verdwaald gevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- coördinatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementie
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren 
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

0

Benaderingswijze

• Belevingsgerichte zorg
• Validation
• Reminiscentie
• snoezelen
• Eigen kracht
• ROB (Realiteits- en Oriëntatie Benadering)
• Warme zorg

Welke benaderingswijze passen jullie toe?

Wat gebeurt er in de hersenen bij cliënten met dementie?

Het verloop van dementie is progressief. Wat betekend dit?

Welk van onderstaande antwoorden is GEEN symptoom van dementie?

1. Taalproblemen
2. Problemen met zien
3. Gewichtstoename
4. Onrust

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Delier of dementie?

Herkennen van een delier

Een delier kan erg lijken op een dementie.

Wat zijn de verschillen?

- het treedt acuut op, dementie niet

- het is tijdelijk, dementie niet

 

Slaap & waakrimte

slaapcyclus

Een slaapcyclus bestaat uit vier fasen die je meerdere keren per nacht doorloopt. .

Een volledige slaapcyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten en je doorloopt deze cycli meerdere keren per nacht.

Inslapen (NREM1): Dit is de overgang van wakker zijn naar slapen. Het duurt meestal maar een paar minuten. Je begint te dommelen, je hersenactiviteit neemt af, en je ogen bewegen minder

L

Lichte slaap (NREM2): In deze fase val je echt in slaap. Je wordt niet meer wakker van elk geluidje, maar je bent nog niet volledig in diepe slaap. Deze fase duurt ongeveer 45 tot 50 minuten

Diepe slaap (NREM3): Dit is de fase waarin je lichaam zich herstelt en energie opdoet voor de volgende dag. Je ademhaling en hartslag zijn op hun laagste niveau. Het is moeilijk om iemand in deze fase wakker te maken

REM-slaap (Rapid Eye Movement): In deze fase zijn je hersenen actief en droom je. Je ogen bewegen snel heen en weer, je ademhaling en hartslag worden onregelmatig, maar je spieren zijn ontspannen of zelfs verlamd. Deze fase is belangrijk voor het verwerken van informatie en geheugen

Hoe kun je er als verpleegkundige voor zorgen dat een zorgvrager beter slaapt? (noem 3 interventies)