B2: chromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij biologie!

B2: chromosomen

• Je kunt uitleggen hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert. 
• Je kunt uitleggen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen. 
• Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotype ontstaat.  

Paren

• Menselijke lichaamscellen hebben 46 chromosomen
• Deze chromosomen vormen 23 chromosomenparen
• Beide chromosomen van een paar bevatten informatie voor dezelfde eigenschappen
• Ze kunnen wel andere informatie voor deze eigenschap bevatten

Cel en DN

Karyogram

Geslacht

• Het 23e paar bestaat uit je geslachtschromosomen. 
• Mannen: XY
• Vrouwen: XX

Cel en DN

Karyogram

AOS: Vrouwen met het Androgeen Ongevoeligheid Syndroom zijn ongevoelig voor mannelijke hormonen. Ze hebben wel XY-chromosomen. Eierstokken en baarmoeder ontbreken, lichaamsbeharing en zweetgeur vaak ook.

Syndroom van Turner: Vrouwen met het syndroom van Turner hebben alleen een X-chromosoom of een combinatie van cellen met alleen een X-chromosoom en cellen met XX- of XY-chromosoom. Vaak zijn vrouwen met dit syndroom niet zo lang en blijven borstontwikkeling en menstruatie achter.

Syndroom van Klinefelter: Mannen met dit syndroom hebben een extra X-chromosoom, dus XXY-chromosomen. Ze hebben een vrouwelijker vetverdeling, brede heupen en zijn vaak niet of sterk verminderd vruchtbaar.

Verschillende informatie

• Je hebt alle genen "dubbel" (dus 2x informatie voor oogkleur)
• Deze informatie kan hetzelfde of anders zijn. Variaties voor een gen noemen we allelen. 
• Je krijgt één allel van je moeder en één allel van je vader. 

Cel en DN

Variatie

• Er zijn oneindig veel mogelijke combinaties van genen in iedere geslachtscel. 
• Veel variaties tussen individuen bij geslachtelijke voortplanting
• Jouw genotype is uniek!

Cel en DN

Alle celkernen van alle lichaamscellen in jouw lichaam bevatten precies dezelfde genen.

1. Juist
2. Onjuist

Als een gen niet tot expressie komt in een bepaalde cel, dan wordt het DNA van dit gen in deze cel niet afgelezen.

1. Juist
2. Onjuist

Je genotype wordt bepaald door de fenotype en je omgeving (milieu).

1. Juist
2. Onjuist

De zaadcel van een mens bevat 46 chromosomen.

1. Juist
2. Onjuist

Van elk chromosomenpaar is één chromosoom afkomstig van de moeder, en één van de vader.

1. Juist
2. Onjuist

Als een man zijn X-chromosoom doorgeeft aan zijn kind, dan wordt het kind altijd een jongen.

1. Juist
2. Onjuist

Als een man zijn Y-chromosoom doorgeeft aan zijn kind, dan wordt het kind altijd een jongen.

1. Juist
2. Onjuist

Deze karyogram is
van een man.

1. Juist
2. Onjuist

Aan de slag

• Lees Basisstof 2
• Maak de opdrachten!

B2: chromosomen

• Je kunt uitleggen hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert. 
• Je kunt uitleggen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen. 
• Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotype ontstaat.  

Paren

• Menselijke lichaamscellen hebben 46 chromosomen
• Deze chromosomen vormen 23 chromosomenparen
• Beide chromosomen van een paar bevatten informatie voor dezelfde eigenschappen
• Ze kunnen wel andere informatie voor deze eigenschap bevatten

Cel en DN

Karyogram

Geslacht

• Het 23e paar bestaat uit je geslachtschromosomen. 
• Mannen: XY
• Vrouwen: XX

Cel en DN

Karyogram

Verschillende informatie

• Je hebt alle genen "dubbel" (dus 2x informatie voor oogkleur)
• Deze informatie kan hetzelfde of anders zijn. Variaties voor een gen noemen we allelen. 
• Je krijgt één allel van je moeder en één allel van je vader. 

Cel en DN

Variatie

• Er zijn oneindig veel mogelijke combinaties van genen in iedere geslachtscel. 
• Veel variaties tussen individuen bij geslachtelijke voortplanting
• Jouw genotype is uniek!

Cel en DN