Hoe schrijf je een betoog?

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2-4

Wat is het kenmerk v/e betoog?

Een tekst waarbij de schrijver zijn (lezers)publiek wil overtuigen.

Leerdoelen

• Je leert wat een betoog is.
• Je leert wat een goede opbouw is van een betoog. 
• Je leert de begrippen standpunt, argument, tegenargument en weerlegging. 
• Je leert een betoog schrijven. 

Opbouw van een betoog

- Besteed tijd aan je titel! Verzin deze op het allerlaatst.

1. Inleiding met je mening en/of een stelling.
2. Kern met argumentatie
   - Minimaal twee argumenten voor
   - Minimaal een argument tegen
   - Weerlegging van het tegenargument
3. Slot

Titel

Zorg ervoor dat de titel aanspreekt, nieuwsgierig maakt en aansluit bij de tekst. 

               Daarom is het vaak makkelijker om je titel pas aan het eind te verzinnen!

INLEIDING

1. - Stel een of meer directe vragen / retorische vraag
2. - Uitdagende openingszin
   
3. - Aanleiding voor het betoog (actualiteit)
   
4. - Anekdote
   
5. - Persoonlijke ervaring
   
6. - Definitie of omschrijving: introductie van het onderwerp
   
7. - Eindigen met je stelling

Begin hier niet direct mee.

Start eerst met de kern, dan de inleiding en uiteindelijk het slot.

Wat zet je niet in de inleiding

- Argumenten

- Termen uit de theorie over het betoog (stelling, betoog)

- Algemene opmerkingen: 'zoals iedereen weet...'

- Beginnen met 'ik' doe je NOOIT

Voor meer info over inleidingen:

zie blz. 32 e.v. + bijlagen (vanaf blz. 208) in je boek NN Deel A

SLOT

• Herhaling van de stelling/mening
• Samenvatting (kortom, zoals we zagen, zoals is gebleken)
• Conclusie (al met al, dus, derhalve, daarom, concluderend, hieruit volgt)
• Aanbeveling of advies (de oplossing zou zijn als, mijn advies is)
• Toekomstverwachting

1. Je mag ook een combinatie maken!
   
2. Niet: enkel de samenvatting van de argumentatie

SLOT (vervolg)

Je kunt kiezen voor een 'uitsmijter' als laatste zin, zodat jouw tekst beter blijft hangen bij de lezer.
Doe dit alleen als je zin ook echt geschikt is, dus ergens op slaat!

MIDDENSTUK:

• Verdeel het in minimaal drie alinea's (ongeveer gelijke lengte)
• Per alinea één argument (2X) (incl. toelichting en voorbeeld) één tegenargument + weerlegging
• Licht dit argument toe met voorbeelden, onderzoeksresultaten, citaten van deskundigen, etc.. Haal dit uit de brontekst die bij het examen wordt meegeleverd.

Het zal mij verbazen als dit jaar de carnavalsoptocht in Den Bosch doorgaat. [Er wordt namelijk een erg harde wind voorspeld.]

1. Standpunt
2. Argument

Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen; nu heeft hij een flinke studievertraging opgelopen!

Wat is het argument in bovenstaande argumentatie?

1. Marcus heeft een flinke studievertraging opgelopen.
2. Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen.

[Het Nederlands verloedert] want jongeren gebruiken steeds meer Engelse woorden als spam, hacken, gamen, cool, relaxed en chill.

1. Argument
2. Standpunt

Ik denk niet dat de PVV veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen, want ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte.

Wat is het standpunt in bovenstaande argumentatie?

1. Ik denk niet dat de PVV veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen
2. Ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte

Als je een tegenargument weerlegt, dan ontkracht je het gegeven tegenargument en zeg je dus dat het tegenargument niet klopt.

1. Waar
2. Niet waar

Argumentatiestructuren

Een argumentatiestructuur is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen: 

• enkelvoudige argumentatie
• meervoudige argumentatie
• onderschikkende argumentatie
• Meervoudige en onderschikkende argumentatie
  

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie

Het is slecht voor je gezondheid. 

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je lever. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Het is slecht voor je lever.

Je kunt niet adequaat reageren. 

Weerlegging

Een argument dat laat zien dat een argument zwak en/of onwaar is noemen we een weerlegging.

Een tegenargument en een weerlegging worden vaak voorafgegaan door signaalwoorden die een tegenstellend verband aangeven:
tegenover, daarentegen, maar, hoewel, echter, toch, ofschoon, ondanks dat, (aan de ene kant …) aan de andere kant.

Weerlegging

Een voorbeeld uit een betoog van iemand die vindt dat er een DNA-databank voor alle Nederlanders moet komen:

                zijn er veel mensen bang dat onbevoegden met behulp van een        DNA-databank van alles over je te weten kunnen komen: welke ziektes je mogelijk krijgt, hoe je karakter is en zelfs welke seksuele voorkeur je hebt.                        dat is niet zo. Het opgeslagen DNA wordt gecodeerd, zodat iemand zonder een sleutel van die code er helemaal niets mee kan. Met het gevaar van privacyverlies loopt het dus wel los.

Toch

Signaalwoord dat een tegenstellend verband laat zien met de vorige alina.

Maar

Het signaalwoord dat een tegenstellend verband laat zien met de voorgaande zin.

Vorige les

• Opbouw betoog

• Argumenteren

• Argumentatiestructuren

1. Inleiding -> introduceer het onderwerp en eindig met je standpunt
2. Kern -> 2 argumenten + 1 tegenargument incl. weerlegging
3. Slot -> samenvatting/conclusie en je standpunt

1. Standpunt
   
2. Argument -> Feitelijk of Objectief 
                             Niet-feitelijk of subjectief
   
   

1. enkelvoudige argumentatie
2. meervoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren - Opdracht

Maak van onderstaande stelling en argumenten een argumentatiestructuur. Noteer ook welke structuur je gebruikt hebt.

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

• Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.
• Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.
• De kans dat je je huiswerk maakt is groter.
• Je werkt op school onder toezicht.
• Op school kun je je beter concentreren.
• Je kunt om hulp vragen bij docenten.

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

Hoofdargumenten

Subargumenten

Op school kun je je beter concentreren.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

De kans dat je je huiswerk maakt, is groter.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Je werkt op school onder toezicht. 

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

Argumentatiestructuren - Antwoord

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

Op school kun je je beter concentreren.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

De kans dat je je huiswerk maakt, is groter.

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

Je werkt op school onder toezicht. 

Hoofdargumenten

Subargumenten

Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Voordat je begint met schrijven..

• Maak een argumentenschema 
• Maak een schrijfplan

Het is niet verplicht, maar maakt het schrijven makkelijker.

Richtlijnen betoog (vervolg):

• Vul voor je begint het schrijfplan zo volledig mogelijk in, zie hiervoor blz. 115 uit NN Deel B.
  
  

• TIP: bij het uiteindelijk schrijven van je betoog begin dan eerst met
  
  de kern, daarna met
  de inleiding en vervolgens met
  het slot.
  Eindig je betoog met een pakkende titel.
  
  

Deze onderdelen vormen een goede basis voor je uiteindelijke betoog.

OOK NOG BELANGRIJK:

• Let op spelling en interpunctie.
• Controleer dit altijd, loop elke zin goed door.
• Als je mensen, tijdschriften of kranten citeert, geef dan altijd de juiste bronvermelding tussen haakjes (zie blz. 99 uit NN Deel B!)

Opdracht: Schrijf een betoog

Gebruik 1 van onderstaande stellingen:

• Leraren hebben een taak in de opvoeding.
• Gewelddadige games moeten verboden worden.
• Het maken van reclames voor alcohol moet worden verboden.
• Alle energie moet voortaan zonne-energie zijn.
• Nederland moet zich losmaken van de Europese Unie.
• Appen op de fiets moet verboden worden. 
• Middelbare scholieren moeten gratis gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer.
  
• Abortus moet verboden worden.  
  
• Iedereen moet orgaandonor zijn. 
• De Nederlandse overheid moet de verkoop van tabakswaren verbieden.

LET OP:

wissel deze manieren wel af!