Herhaling lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling lezen

Herhaling lezen

Artikel

Een artikel is een informatieve tekst met vooral objectieve informatie. In een artikel geeft de schrijver uitleg over een onderwerp. Een artikel wordt ook wel een uiteenzetting genoemd.

Een artikel kan:

• een verklaring geven van een verschijnsel, bijvoorbeeld: 

   opwarming van de aarde;

 • het antwoord geven op een feitelijke vraag, bijvoorbeeld: 

    Hoe ontstaat een regenboog? 

• oorzaken en gevolgen behandelen van een probleem, bijvoorbeeld: 

   de toename van ‘gossip-kanalen’ op TikTok

  • uitleg geven over de inhoud en de resultaten van een onderzoek, bijv.

     het leesniveau van jongeren

Hoe wordt een artikel ook wel genoemd?

1. verslag
2. betoog
3. uiteenzetting
4. beschouwing

Het onderwerp is waar een tekst over gaat. Waar vind je het onderwerp meestal?

1. (onder)titel
2. (onder)titel en/of in de inleiding
3. slotalinea
4. inleiding

Onderwerp en hoofdgedachte

• Het onderwerp is waar een tekst over gaat. Je vindt het onderwerp meestal in de (onder)titel van de tekst en/of in de inleiding. Het onderwerp formuleer je in één of enkele woorden.

• De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. Meestal vind je de hoofdgedachte in de inleiding of in het slot. Soms ook moet je de informatie in de inleiding en het slot combineren. Je formuleert de hoofdgedachte in één of twee zinnen.

Wat is de hoofdgedachte?

Opbouw alinea: kernzin

Elke (lange) tekst is opgebouwd uit alinea’s. In bijna elke alinea staat een kernzin. 

• belangrijkste informatie van de alinea. De rest van de alinea is een uitleg van de kernzin. 

• soms een vraag

• eerste, tweede of laatste zin van een alinea 

Wat is de kernzin?

Antwoord

De kernzin is de eerste zin: ‘Als het … Europa.'

 Wat is de kernzin?

Nieuwsbericht

Kenmerken:

Bestaat uit twee delen waarin de 5WH1-vragen worden verwerkt:

WIE, WAT, WAAROM, WAAR, WANNEER, HOE

1. inleiding (lead) > belangrijkste informatie: wie, wat, waar, wanneer;

2. kern > geeft antwoord op de 5W1H-vragen: waarom, hoe?

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Inleiding	Slot
Het onderwerp noemen	Een conclusie of samenvatting geven
De aanleiding noemen	Een advies of waarschuwing geven
De centrale vraag stellen	Een toekomstverwachting uitspreken
De mening van de schrijver geven
Een samenvatting geven
Een persoon of personen introduceren

Functies van inleiding en slot

In de laatste alinea staat nog nieuwe informatie. De tekst heeft dus....

1. een tweedeling
2. een driedeling

Welk tekstdoel hoort er bij de tekstvorm 'Nieuwsbericht'?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Elk krantenartikel is een nieuwsbericht.

1. Juist
2. Onjuist

In de krant staat een korte tekst over iets wat net gebeurd is. Wat is de tekstvorm?

In de krant staat een tekst met achtergrondinformatie. Wat is de tekstvorm?

Nieuwsbericht

Overige tekstvorm

Het klimaatprobleem

Auro rijdt water in langs snelweg

De tien populairste zangers van Nederland

Zin en onzin van spaaracties

Nederland niet naar WK

Ambtenaar op straat aangevallen

Moet de Paus de regels aanpassen?

Tekstdoel, tekstsoort, tekstvorm

Bij elk tekstdoel hoort een tekstsoort en bij elke tekstsoort horen verschillende tekstvormen. Bijvoorbeeld:

tekstdoel - activeren

tekstsoort - activerende tekst

tekstvorm - advertentie, affiche, folder, reclametekst

Kun je dit rijtje nog eens maken met het tekstdoel informeren?

Kan een tekst meerdere tekstdoelen hebben?

1. Ja
2. Nee

Opdracht 9a: Horen de woorden bij objectief of subjectief?

subjectief

objectief

feitelijk

bevooroordeeld

gekleurd

neutraal

onpartijdig

partijdig

persoonlijk

vooringenomen

zakelijk

Objectief

Subjectief

bevooroordeeld

feitelijk

neutraal

partijdig

persoonlijk

zakelijk

ingezonden brief

nieuwsbericht

uiteenzetting

betoog

Hoe herken je het leespubliek van een tekst?

Kijk naar:

• de bron 
• het onderwerp
• het taalgebruik
• de aanspreekvorm (u of jij)
• de afbeeldingen 

Voor welk leespubliek is de tekst geschreven?

1. ouders
2. studenten
3. kinderen/jongeren
4. meisjes

Om mijn spelling te verbeteren, gebruik ik een online cursus spelling.

1. oorzaak/gevolg
2. reden
3. doel/middel
4. toelichting

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

opsomming

tegenstelling

reden

echter

maar

ook

namelijk

daarnaast

want

Net als in veel landen is het in Nederland verboden mensen te discrimineren op grond van ras.

1. vergelijkend
2. oorzaak/gevolg
3. toelichtend
4. voorwaardelijk

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.

1. tegenstelling
2. oorzaak-gevolg
3. voorwaarde
4. reden

Sleep de signaalwoorden naar de bijpassende signaalwoorden. 

opsomming

voorbeeld

tegenstelling

oorzaak-gevolg

bijvoorbeeld

bovendien

daardoor

doordat

zo

zodat

maar

ten eerste

echter 

Waarom gebruiken we verwijswoorden?

1. Omdat dat leuk is.
2. Omdat mevrouw Groen dat zegt.
3. Omdat er anders veel herhalingen in de tekst voorkomen.

Vanwege het lawinegevaar konden we niet gaan langlaufen.

1. oorzaak-gevolg
2. vergelijking
3. tegenstellend
4. concluderend

Vorig jaar snapte ik natuurkunde nog, maar nu snap ik er niks meer van.
Het signaalwoord 'maar' geeft een....

1. oorzakelijk verband aan
2. opsommend verband aan
3. tegenstellend verband aan
4. redengevend verband aan

Afgelopen nacht viel er meer dan een meter sneeuw. Daardoor stortte het dak van onze schuur in.
Het signaalwoord 'daardoor' geeft een....

1. opsommend verband aan
2. oorzakelijk verband aan
3. redengevend verband aan
4. vergelijkend verband aan

Wat voor soort tekst is tekst 2?

1. Artikel
2. Instructie
3. Gebruiksaanwijzing
4. Reclame

Wat is het verband in alinea 2?

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. vergelijking

Wat doe je als je een ei scheidt?

1. Je roert het eiwit en het eigeel door elkaar.
2. Je splitst het eiwit van het eigeel.

Wat is een kernzin?

1. Hetzelfde als een structurerende zin
2. Belangrijkste zin van een alinea
3. Een zin met de kern van het verhaal
4. De kern van een zin met de belangrijkste informatie.

Wanneer is een titel pakkend?

1. Wanneer je uit de titel op kunt maken waar de tekst over gaat.
2. Wanneer de titel een van de deelonderwerpen bespreekt.
3. Wanneer de titel terug te vinden is in de tekst.
4. Wanneer de titel zorgt dat de lezer er iets bij voelt.

Feitelijke argumenten zijn subjectief.

1. waar
2. niet waar

Wat is het onderwerp?

1. Een examenverbod voor slechte leerlingen
2. Twee scholen in de Randstad verbieden leerlingen examen te doen
3. Geen examen voor slechte leerling
4. Leerlingen met slechte cijfers mogen geen examen doen

Wat is de hoofdgedachte?

1. Twee scholen in de Randstad verbieden leerlingen examen te doen
2. Een school mag een leerling adviseren af te zien van examen
3. Vijf leerlingen meldden zich de afgelopen maand bij het LAKS
4. Om een hoog slagingspercentage te garanderen, weigeren scholen leerlingen met slechte cijfers examen te laten doen.

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel.

Amuseren

Informeren

overtuigen

Activeren

Reclamefolder

Stripverhaal

oproep lid te worden

Handleiding

nieuwsbericht

Recept

klachtenbrief

poster

roman

ingezonden brief

Verslag

essay

Juist of onjuist?: Een betoog heeft meestal een driedeling.

1. juist
2. onjuist

Wat is het verschil tussen objectieve/feitelijke en subjectieve/waarderende argumenten (informatie)?

Kan in een betoog objectieve informatie staan? Leg je antwoord uit

Ik zou die trui niet kopen, want hij is echt te duur.

1. objectief argument
2. subjectief argument

Ik ga liever naar café Rosa, want dat is minder ver fietsen vanaf mijn huis.

1. objectief argument
2. subjectief argument

Veel ontbijtgranen zijn ongezond, want slechts 44% van de ontbijtgranen in de winkel krijgt volgens de Consumentbond de hoogste beoordeling (een A) voor gezonde ingrediënten.

1. objectief argument
2. subjectief argument

Mag je in de inleiding je standpunt al vermelden?

1. Ja
2. Nee
3. Mag je zelf weten
4. Ja, dat moet zelfs!

Hoe noem je een argument dat niet voor jouw stelling is?

1. conclusie
2. tegenargument
3. anti-argument
4. weerlegging

Hoe noem je de ontkrachting van een tegenargument?

1. zwakke argumentatie
2. contra-argumentatie
3. weerlegging
4. redenering

Je mag in het slot geen nieuwe argumenten meer noemen.

1. waar
2. niet waar

Wat is de beste slotzin?

1. Groetjes!
2. Hoop dat u het leuk vond. ;)
3. Een passende uitsmijter
4. Dit is geschreven door Danny

Wat bedoelen we eigenlijk met 'een uitsmijter'?

1. Een origineel verhaaltje
2. Een pakkende slotzin
3. Een dubbelzinnige opmerking
4. Een synoniem

Wat voor reclame zie je in de volgende filmpjes?

Commerciële of Ideëele reclame?

Is deze commercial ideële of commerciële reclame?

1. Ideële reclame
2. commerciële reclame

Is deze commercial ideële of commerciële reclame?

1. Ideële reclame
2. commerciële reclame