H2 Stoffen en Deeltjes

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 2 

Stoffen en Deeltjes

Ik verwacht dat jij:

• Rustig meedoet aan de les
  
• Je hand opsteekt en wacht op je beurt als je een vraag hebt of iets wilt zeggen
  
• Niet door mij of andere mensen heen praat
  
• Aantekeningen maakt in je schrift tijdens de uitleg (zorg dat je een schrijft bij je hebt)!

Stoffen en Deeltjes

Wat is volgens jullie een stof?

Stoffen en Deeltjes

Wat is volgens jullie een stof?

Wat is volgens jullie een deeltje?

Stoffen

Een stof is alles waaruit spullen of materialen gemaakt zijn.

En deze stoffen zijn te herkennen aan hun stofeigenschappen

Zuivere stof of mengsel 

Een zuivere stof bestaat uit 1 soort stof.

Een mengsel bestaat uit meerdere soorten moleculen.

Molecuulen

Een stof bestaat uit meerdere moleculen samen.

Een molecuul is een samenstelling van meerdere atomen.

Atomen

Een molecuul is een samenstelling van meerdere atomen.

Een atoom is de kleinste bouwsteen van een stof.

Er zijn 110 soorten atomen die 17 miljoen soorten moleculen kunnen vormen!

Materie

Alles dat ruimte inneemt noemen we materie.

Geluid en licht zijn dit dus niet!

De drie fasen van materie:

Vast

Vloeibaar

Gas

Huiswerk

Lees en maak:

Paragraaf 2.1, blok A

Paragraaf 2.2, blok A en C

Paragraaf 2.3

Faseovergangen

PAK IETS VOOR AANTEKENINGEN OP TAFEL!

Ik verwacht dat jij:

• Rustig meedoet aan de les
• Je hand opsteekt en wacht op je beurt als je een vraag hebt of iets wilt zeggen
• Niet door mij of andere mensen heen praat
• Aantekeningen maakt tijdens de uitleg
• Niet op alles en iedereen reageert

De drie fasen van materie:

Vast

Vloeibaar

Gas

Vaste fase

• De moleculen staan in een vaste vorm en zijn moeilijk te veranderen.
• Moleculen trillen maar blijven op hun plek
• Sterke krachten tussen moleculen

Vloeibare fase

• Heeft geen vaste vorm en moleculen kunnen stromen.
• Deeltjes staan verder uit elkaar.
• Zwakkere krachten tussen deeltjes
• Verwarmen → deeltjes bewegen sneller → water gaat koken

Gas fase

• Heeft geen vaste vorm of volume
• De deeltjes staan ver uit elkaar
• Moleculen bewegen vrij in alle richtingen

Smelten en stollen

Smelten: vast → vloeibaar (kaarsvet smelt)

Stollen: vloeibaar → vast (kaarsvet stolt)

Water bevriest i.p.v. dat het stolt

Dit zijn faseovergangen!

Verdampen en condenseren

Verdampen: vloeibaar → gas (nat haar wordt droog)

Condenseren: gas → vloeibaar (spiegel beslaat)

Verdampen kan bij elke temperatuur

Rijpen en sublimeren

Rijpen: gas → vast (waterdamp → ijs, zoals rijp op bomen)

Sublimeren: vast → gas (ijs verdwijnt zonder te smelten)

Ook wel vervluchtigen genoemd

Warmte bij faseovergangen

Warmte nodig voor: smelten, verdampen, sublimeren

Warmte komt vrij bij: stollen, condenseren, rijpen

Huiswerk

Lees en maak:

Paragraaf 2.3, blok A en C

Als je dit af hebt maak je blok D en E

Paragraaf 2.4

Zwaar en licht

Ik verwacht dat jij:

• Rustig meedoet aan de les
• Je hand opsteekt en wacht op je beurt als je een vraag hebt of iets wilt zeggen
• Niet door mij of andere mensen heen praat
• Aantekeningen maakt tijdens de uitleg
•  Niet op alles of iedereen reageert

Leerdoelen

Aan het eind van deze paragraaf kan ik:

• benoemen wat massa is en in welke eenheid je het uitdrukt;
  
• uitleggen wat dichtheid is en in welke eenheid je het uitdrukt;
  
• uitleggen hoe verschillen in dichtheid bepalen of een voorwerp drijft, zweeft of zinkt;
  
• rekenen met massa, volume en dichtheid.

Massa

De massa (m) is de hoeveelheid stof waaruit een voorwerp bestaat.

Massa hangt af van het aantal moleculen.

Grootheid: Massa

Eenheid: gram (g) of kilogram (g)

1 ton = 1000 kg

Volume

Het volume (V) geeft aan hoeveel ruimte een voorwerp inneemt.

Grootheid: Volume

Eenheden: 

cm³ (kubieke centimeter)

dm³ (kubieke decimeter)

m³ (kubieke meter)

1 dm³ = 1000 cm³

1 liter (L) = 1 dm³

Dichtheid

Dichtheid (ρ) zegt hoeveel massa 1 cm³ van een stof heeft.

Elke stof heeft zijn eigen dichtheid.

Eenheid: g/cm³.

Dichtheid = massa ÷ volume.

ρ = m/V

Zinken, drijven, zweven

Zinkt: als de dichtheid van het voorwerp groter is dan die van de vloeistof.

Drijft: als de dichtheid kleiner is.

Zweeft: als de dichtheid gelijk is.

Huiswerk

Lees en maak:

Paragraaf 2.4, blok A en C