Grammatica les 6: Meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je wat de bijwoordelijke bepaling is.

...weet je wat het meewerkend voorwerp is.

Je kunt nu...

• de gezegdes (wwg) in een zin vinden
• het onderwerp in een zin vinden
• het zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en lidwoorden in een zin vinden
• het lijdend voorwerp in de zin vinden.

Herhaling:

1. Het onderwerp speelt de ... in een zin.

1. hoofdrol
2. bijrol

Herhaling:

3. Het lijdend voorwerp ...

1. ondergaat iets (doet zelf niets)
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Herhaling:

5. Deze zin heeft een...
Hij blijkt een hele goede baas.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Herhaling:
6. Welk zinsdeel is het lijdend voorwerp?

De hond van de buren heeft onze buurman heel hard gebeten.

1. de hond van de buren
2. heel hard
3. er is geen lijdend voorwerp
4. onze buurman

Herhaling:

8. Welk zinsdeel is het onderwerp?

De regering geeft het onderwijs extra geld.

1. het onderwijs
2. de regering
3. extra geld
4. geeft

nwg of wwg?

12. Hij wordt later vast en zeker een lastige werknemer.

1. wwg
2. nwg

Meewerkend voorwerp (MW)

• Een meewerkend voorwerp is degene die iets ontvangt of verneemt of van wie iets wordt afgenomen. Het meewerkend voorwerp is vaak de 'ontvangende partij'. Vaak kun je het MW herkennen aan het woordje aan. Staat aan niet in de zin kun je het er vaak bij bedenken. te herkennen aan (aan).
  

• Julia en Kim gaven een cadeautje aan hun moeder.
• Ik vroeg (aan) haar of ze nog op vakantie ging.
• Mijn vriend geeft de poes en de hond hun eten.
• Hij laat al zijn geld na aan goede doelen.
• Toen de kinderen niet luisterden, nam hun vader hun de playstation af.

Het meewerkend voorwerp ...

1. ondergaat iets
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Welk zinsdeel is het meewerkend voorwerp?

De boerin geeft de kippen iedere dag te eten.

1. de boerin
2. iedere dag
3. de kippen
4. er is geen meewerkend voorwerp

Aan de slag!

• Open les 6 (grammatica). Lees de stof nog eens goed door, maak pas daarna de opdrachten.
  
• Benoem: Gezegde (gez.) ((wwg/nwg)), onderwerp (ond), lijdend voorwerp (lv), meewerkend voorwerp (mwv).

• Vul de vragen als volgt in, dus verdeel de zin met streepjes en schrijf daaronder wat welk deel is:

• De scheidsrechters gaf de verdediger gisteren een rode kaart.

• stap 1: wwg: gaf
• Stap 2: ond: de scheidsrechter
• Stap 3: lv: een rode kaart
• Stap 4: mww: de verdediger
• Stap 5: bwb: gisteren
• Bijwoordelijke bepaling zijn alle woorden die overblijven. Krijg je niet op de toets, maar mag je natuurlijk wel proberen.

Benoem: gez, ond, lv, mwv,

1. Ik wacht in de winkel.

Benoem: gez, ond, lv, mwv,

2. Het broedkastje hangt in de boom.

Benoem: gez, ond, lv, mwv,
3. De scheidsrechter gaf de verdediger gisteren een rode kaart.

Benoem: gez, ond, lv, mwv,

4. Hier mag men roken.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

5. We hebben gisteren uren in het stadion getraind.

Benoem: gez, ond, lv, mwv
6. Vanochtend maakte ik in de keuken het ontbijt voor mijn moeder klaar.

Benoem: gez, ond, lv, mwv,

7. Enthousiast vertelde hij mij gisteren een verhaal.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

8. Een goede juwelier werkt altijd heel precies.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

9. Dat kasteel is ontzettend oud.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

10. Haar neefje kan heel goed liegen.

Benoem: gez, ond, lv, mwv
11. De leerlingen leren grammatica tijdens de Nederlands les op het ATC.

Benoem: gez, ond, lv, mwv
12. Tijdens de wedstrijd in Eindhoven pakt de voetballer de bal op.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

13. Peter is al heel lang ziek.

Benoem: gez, ond, lv, mwv
14. Wie wordt dit keer de grote spits van het Nederlands elftal?

Benoem: gez, ond, lv, mwv

15. Oranje is dit jaar de nummer drie van de poule.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

16. Daley Blind werd halverwege de wedstrijd gewisseld.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

17. Van Persie scoort dit jaar regelmatig met het hoofd.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

18. Hiddink blijft voorlopig bondscoach.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

19. Mijn zusje hangt haar jas altijd op aan een stoel.

Benoem: gez, ond, lv, mwv

20. Jim komt iedere keer in de problemen.

1. Wat vind je moeilijk?
2. Waarover heb je nog vragen?
3. Wat ga je doen om antwoord op je vragen te krijgen?

Einde van de les!