Architectuur

• Kunstgeschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Architectuur

ARCHITECTUUR

Wat is architectuur?
Wat valt er allemaal onder architectuur?

Architectuur (CONTRAST) 

"is een ('toegepaste') kunst van het ontwerpen van de gebouwde omgeving: gebouwen, interieurs, landschappen, pleinen, parken, speelplaatsen, steden noem maar op!" 

WAT IS ARCHITECTUUR?

Architectuur is de (toegepaste) kunst van het ontwerpen van de gebouwde omgeving: gebouwen, woningen, interieurs, meubels, landschappen en steden.

Schoonheid, stevigheid en bruikbaarheid 

WAAROM?

Joseph Paxton - Crystal Palace 1851

P.J.H. Cuypers - Ontwerptekening van de perronoverkapping uit 1881 tot 1889

Ingenieursbouw ± 1870

• Moderne materialen zoals staal, glas, gietijzer
• Prefab (prefabricage)
• Grote overspanningen worden mogelijk door de technieken. 
• De techniek wordt niet langer verhuld door baksteen of andere materialen maar mag zichtbaar blijven. 
• Constructie is de basis van het ontwerp. Constructie mag zichtbaar zijn. 

 Maurice Koechlin en

Émile Nouguier - Eiffeltoren (naar de aannemer) 1887-1889

Skeletbouw van beton, openluchtschool Amsterdam, 1929-30, Johannes Duiker

Skeletbouw

Stalen skelet van de Fair Store, Cicago, 1891, architect William Le Baron de Jenney

• Veel open ruimte mogelijk
• Gebruik van veel glas mogelijk omdat muren niet dragend zijn
• Verschillende materialen kunnen worden gebruikt
• Mogelijkheid om hoog te bouwen

L. H. Sullivan - Guaranty Building 1894. Voorloper van moderne wolkenkrabber. 

Louis Henry Sullivan

• Grondlegger Functionalisme/modernisme in architectuur
• Form follows function
• Lift wordt uitgevonden
• Dure grond, behoefte aan veel en goedkope woningen
• We gaan de lucht in!
• Sullivan = geen pure functionalist en gebruikt wel "functionele" decoratie. 

Bauhaus 1919-1933

De Stijl

• geometrische vormen
• eenvoud
• primaire kleuren
• functionaliteit
• geen overdadige decoraties

Functionalisme

Constructivisme

Het Bauhaus-symbool

Walter Gropius: Bauhausgebouw, Dessau, 1925-26

Bauhaus - een opleiding voor architectuur en toegepaste vormgeving

• Samenwerking: schilder- en beeldhouwkunst, architectuur, toegepaste kunst, toneel, weven, fotografie, typografie
• Doel: ontwerpen voor machinale vervaardiging, voor de industrie (betaalbaar)
• Gestimuleerd om vooral te experimenteren met  vorm- en kleuronderzoek en veel verschillende materialen
• Evolueerde van een academie voor kunst & architectuur tot een cultuurbegrip

Toegepaste vormgeving

• Strakke geometrische vormen
• Heldere constructie 
• Functionele vormgeving
• Massaproductie bij voorkeur (=betaalbaar)
• Moderne materialen
• Praktisch!

Kenmerken

• Industriële vervaardiging (Machine stijl)
• Samensmelting van kunst, ambacht en techniek
• Toepassing van moderne materialen
• Functioneel
• invloeden van de Stijl en Constructivisme
• Gladde zakelijke vormgeving in de architectuur
• Gebruik van Vliesgevels
• Strakke vormen, heldere constructies

Het nieuwe bouwen

• Is een verzamelnaam voor 

functionalistisch bouwen  (1915-1960)

• Kenmerken:

1. Form Follows Function
2. Geometrische vormen
3. Geen decoraties
4. Neutrale en industriele materialen
5. Geen historische stijlcitaten
6. Zichtbaarheid van constructie(elementen)

"Form follows function"

"Less is more"

"Strakke soberheid"

Charles-Édouard Jeanneret (1887-1965), 'Le Corbusier,' Villa Savoye (Poissey, Frankrijk 1931.

Vijf elementen van een nieuwe architectuur

5 Bouwregels

1. De kern van het gebouw moet op zuilen  vrij van de grond staan.
2. Het platte dak wordt als buitenruimte ingericht, daktuinen
3. Vrije indeling op elk niveau dankzij skeletbouw
4. De gevels zijn geen dragende muren, vlies- of gordijngevel
5. Het horizontale panoramaraam

Frank Lloyd Wright

• Broadcare City

1.  Gelijkmatige verdeling grond
2. Inspiratie uit de natuur
3. Laagbouw
4. Veel glas
5. Natuurlijke materialen
   
6. Platte dak

STRUCTURALISME

        1960-1990

Schrijf de bouwkenmerken op die je hoort én ziet die we zojuist besproken hebben.

Wat is het doel van deze manier van bouwen?

Wat zag je? 

Doel?

De nadruk op functies (van het modernisme) stond "de ontmoeting" in de weg.

POSTMODERNISME

1980-2000

1. Vrije vormen en uitbundige kleuren

2. Speelse details

3. Gebruik van stijlen uit het verleden. 

kies op basis hiervan de "Odd one out!"

Wel Postmodern

Niet Postmodern

Wel Postmodern

Niet Postmodern

Wel Postmodern

Niet Postmodern

Reactie op het modernisme:

"Less is a bore"