H5 - T7: BS1 - (a)biotisch/tolerantie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Basisstof 1: organismen

H5

Thema 7

Ecologie

Leerdoelen

Je kunt onderscheid maken tussen abiotische en biotische factoren

Je kunt uitleggen wat onder tolerantie wordt verstaan

Je kunt een tolerantiecurve interpreteren

Je kunt een tolerantiecurve opstellen

Ecosystemen in beweging

Ecosysteem

Een (begrensd) gebied waarin sprake is van wisselwerking tussen organismen onderling en hun omgeving.

Omgevingsinvloeden

biotische factoren: van levende aard

abiotische factoren: van niet-levende aard

0

Tolerantiecurve

Laat zien  binnen welke grenzen van een abiotische factor kan overleven.

x-as: abiotische factor

y-as: overlevingskans / populatiegrootte

optimum

minimum

maximum

Leerdoelen

Je kunt onderscheid maken tussen abiotische en biotische factoren

Je kunt uitleggen wat onder tolerantie wordt verstaan

Je kunt een tolerantiecurve interpreteren

Je kunt een tolerantiecurve opstellen

Hoe zat het ook alweer?

Sleep de volgende factoren naar het juiste vak.

Biotische factoren

Abiotische factoren

neerslag

predatie

ziekten

bodem

schaduw

concurrentie

samenwerking

Soorten zijn aangepast aan de heersende abiotische facoren, bijvoorbeeld de beschikbaarheid van water

Welke aanpassing hoort bij welke soort?

Saguaro cactus

(gewone) eikvaren

blad heeft geen huidmondjes

dunne/geen cuticula

plant slaat geen water op

klein wortelstelsel

Sleep de termen naar de juiste plaats in de tolerantiecurve en benoem de assen

minimum

optimum

maximum

abiotische factor

aantal individuen

Er is een verband tussen de tolerantie en het areaal van een soort.

Bekijk de afbeelding. Welke soort heeft het grootste areaal?

1. soort A
2. soort B
3. soort C
4. soort D

Hieronder tref je drie verschillende vossensoorten aan.

Sleep de soort naar het areaal wat bij die soort hoort.

Leerdoelen

Je kunt onderscheid maken tussen abiotische en biotische factoren

Je kunt uitleggen wat onder tolerantie wordt verstaan

Je kunt een tolerantiecurve interpreteren

Je kunt een tolerantiecurve opstellen

3 verschillende soorten vossen

Gewone vos

komt in grote delen van het noordelijk halfrond voor, heeft een ruimte tolerantie voor temperatuur

Poolvos

Komt hoofdzakelijk voor boven de poolcirkel, verdraagt met name lagere temperaturen

Fennek (woestijnvos)

Komt alleen voor in het noorden van Afrika, aangepast aan hoge temperaturen

Maak op papier een diagram waarin de tolerantiecurves zijn geschetst van de vos, poolvos en fennek voor de omgevingstemperatuur.
TIP: Denk aan: wat staat er op welke as, hoe hoog wordt elke curve, hoe breed wordt elke curve.
Maak een foto van je diagram en upload deze hier.

Leerdoelen

Je kunt onderscheid maken tussen abiotische en biotische factoren

Je kunt uitleggen wat onder tolerantie wordt verstaan

Je kunt een tolerantiecurve interpreteren

Je kunt een tolerantiecurve opstellen