ON H2.3 gevaren van straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.3 de gevaren van straling

Deze les:

1. Terugblik  25 min
2. Uitleg §3 10 min
3. Filmpje 10 min
4. Opdrachten 15 min
5.  Afronden quiz 10 dia's 7 min

De meest energierijke straling is ...

1. gammastraling
2. rontgenstraling
3. ultraviolet
4. infrarood

Wat is 0,000051 m in de machten van 10?

1. 5,1⋅10​−4​​m
2. 5,1⋅10​−5​​m
3. 5,1⋅10​4​​m
4. 5,1⋅10​5​​m

Fotonen zijn

1. elektromagnetische golven
2. stralingspakketjes
3. deeltjes met lading
4. deeltjes met een snelheid kleiner dan de lichtsnelheid

wat heb je vorige les geleerd?

Wat is de halveringstijd van deze stof?

1. 10 jaar
2. 14 jaar
3. 20 jaar
4. 27 jaar

Welke stof heeft de grootste halveringstijd?

1. A
2. B
3. C
4. D

De halveringstijd van instabiel Jodium is 8 dagen. Hoeveel procent is er na 16 dagen nog over?

1. 50%
2. 30%
3. 25%
4. 0%

2,0 gram thorium vervalt gedurende 72 dagen, waarna er nog maar 0,25 gram thorium over is.
Hoe groot is de halveringstijd van thorium?

1. 9 dagen
2. 12 dagen
3. 24 dagen
4. 36 dagen

Aan de slag

opgave 14, 16-19

Lesdoelen de gevaren van straling

Aan het einde van de les kan je ...

• verschil tussen besmetting en bestraling uitleggen
• begrip doordringend vermogen en halveringsdikte 
• uitleggen wat de schadelijke gevolgen van straling zijn
• wat de stralingsdosis inhoudt
• hoe je de stralingsdosis kunt tegenhouden/verminderen

Straling tegenhouden

Doordringend vermogen

Halveringsdikte

dikte van een materiaal wat de helft van de gammastraling doorlaat

(​2​​1​​)​n​​⋅100

Hoe kan je jezelf beschermen tegen straling?

Beschermen tegen straling

• Afstand
• Afschermen bron
• Tijd

Stralingsdosis

• dosismeter
• stralingsdosis (de hoeveelheid energie per kg weefsel)
• dosislimiet (20 mSv)
• eenheid: millisievert (mSv)
• mSv is milisievert

Aan de slag

opgave 22-24, 26-28, 30

Met welk apparaat kun je de stralingsdosis meten?

1. Teslameter
2. dosismeter
3. energiemeter
4. spanningsmeter

Wat is de eenheid van stralingsdosis

1. Gy
2. J
3. Sv
4. J/kg

Kan je qua stralingsdosis veilig wonen in de flats in Tsjernobyl?

1. Ja
2. Nee

straling in de flat = 0.2*365*24/1000 =1,7 mSv/jaar

Dus ja dat kan, want in nederland is de achtergrond 2,5 mSv/jaar

Grijparm is bijna 3000 mSv/jaar

Albert heeft bij de tandarts een röntgenfoto van een kies laten maken en daarbij een stralingsdosis van 0,005mSv opgelopen. Dit is een vorm van

1. Bestraling
2. Besmetting (en bestraling)

De stralingsdosis (in milliSievert) is een maat voor

1. hoeveel straling je ontvangt
2. hoeveel atoomkernen er vervallen

Halveringsdikte geldt voor:

1. Alfa straling
2. Beta-straling
3. Gamma-straling
4. Alle straling

14. Na twee halveringsdikten heb je een kwart van de atomen over.
1/2 * 1/2 = 25%

1. Juist
2. Onjuist

Lood heeft bij 2,0 MeV een
halveringsdikte van 1,34 cm.
Hoe dik moet de plaat zijn om 93,75% te absorberen?

1. 2,0 cm
2. 0,9 cm
3. 3,7 cm
4. 5,4 cm

Wat is de halveringsdikte
van het plaatje?

1. 6 mm
2. 3 mm
3. 1,8 mm
4. 3,6 mm

Welk materiaal heeft een grotere halveringsdikte?

1. Bot
2. Spieren

Huiswerk

H2§3 21 t/m 28

Afspraken

Telefoon in telefoontas

Spullen bij en op tafel

Huiswerk gemaakt = 30 min aan huiswerk gewerkt

Zet je begin en eindtijd bij je opgaven

Respectvol naar jezelf, je medeleerlingen en docenten

Lesplanning

0 min    

2 min    Uitleggen doelen deze les

5 min    Theorie uitleg

15 min  Zelfstandig werken/ huiswerkcontrole

35 min Filmpje

Inhoud	Werkvorm
Ontvangst	Individueel
Herhalen vorige lesdoelen	Klassikaal
Quizz over het huiswerk	Klassikaal
Nieuwe Lesdoelen uitleggen	Klassikaal
In groepen werken aan huiswerk	Groepen
Afsluiting herhalen doelen deze les	Klassikaal

Lesplanning

H2.2 Herhalen

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waaruit een molecuul is opgebouwd
  
• Je kunt uitleggen wat instabiliteit en radioactiviteit beteken
  
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een chemische reactie is en een vervalreactie
  
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen α, β en γ straling
  
• Je kunt rekenen met halveringstijd

1. Het doordringend vermogen is een maat voor hoe gemakkelijk de straling ergens doorheen kan
gaan.

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

2. Gammastraling heeft het grootste doordringend vermogen.

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

3. Wat kan je niet doen jezelf tegen straling te beschermen?

1. Blootstellingstijd beperken
2. Afstand zo groot mogelijk maken
3. Jodium tabletten eten
4. De stralingsbron afschermen

4. Hoe dik moet aluminium zijn om bètastraling tegen te houden?

1. 1 mm
2. 1 cm
3. 1 dm
4. 1 m

5. Hoe moet je jezelf beschermen tegen alfa straling

1. Gasmasker
2. Loodschort
3. Ramen
4. Muurtje om achter te schuilen.

6. Welke straling kan een dikke glazen ruit tegenhouden?

1. Alfa
2. Beta
3. Gamma
4. Geen

7. Bij besmetting zit er radioactief materiaal in je lichaam

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

8. Welke straling kan een dosimeter niet meten?

1. Alfa
2. Beta
3. Gamma
4. Geen

9. Je kan een dosimeter direct uitlezen.

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

10. Welke straling kan een geigerteller niet meten?

1. Alfa
2. Beta
3. Gamma
4. Geen

11. Je kan een geigerteller direct uitlezen.

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

12. Na twee halveringsdikten ben je alle atomen kwijt.
1/2 + 1/2 = 100%

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

13. Na twee halveringsdikten ben je een kwart van de atomen kwijt.
1/2 * 1/2 = 25%

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

14. Na twee halveringsdikten heb je een kwart van de atomen over.
1/2 * 1/2 = 25%

1. Juist
2. Onjuist
3. Aliens

15. Vonden jullie deze vorm van herhalen leuk?

1. Ja
2. nee
3. Quizz moet langer
4. Quizz moet korter

H2.3 Gevaren van straling

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de schadelijke gevolgen van straling zijn
• Je kunt uitleggen hoe je je kunt beschermen tegen straling
• Je kunt rekenen met het begrip halveringsdikte
• Je kunt uitleggen wat het begrip stralingsdosis betekent

Doordringend vermogen

Halveringsdikte

• Straling is zo klein dat er een kleine kans is dat ze botsen op de atomen!
• De dikte die het kost om de helft van de straling te botsen noem je de halveringsdikte 
• Begin = 100% van de straling over
• Een halveringsdikte = 50% van de straling over
• Twee halveringsdiktes = 25% van de straling over
• Drie halveringsdiktes = 12,5% van de straling over
• Vier halveringsdiktes = 6,25% van de straling over
• Vijf halveringsdiktes = 3,125% van de straling over

Stralingsdosis

• Hoeveel straling kan een cel hebben voordat deze kanker krijgt of dood gaat?
• Dit meten we in stralingsenergie per kg weefsel.
• Weefsel specifiek, geslachtsorganen erg kwetsbaar.

Zelfstandig werken

Huiswerk maken 21, 22, 26, 27, 29, 30, 32, 33, 34

  

Behandelen opdrachten

Opdrachten 26, 27

  

H2.3 Gevaren van straling

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de schadelijke gevolgen van straling zijn
• Je kunt uitleggen hoe je je kunt beschermen tegen straling
• Je kunt rekenen met het begrip halveringsdikte
• Je kunt uitleggen wat het begrip stralingsdosis betekent