3.1 HC Nederland na 1948 - 1978

Nederland was verdeeld in 4 groepen met elk hun eigen leefwereld. De groepen leefden min of meer gescheiden van elkaar. Op politiek gebied moest samengewerkt worden. Gewend aan compromissen sluiten.
1 / 50
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 5

In deze les zitten 50 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 9 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Nederland was verdeeld in 4 groepen met elk hun eigen leefwereld. De groepen leefden min of meer gescheiden van elkaar. Op politiek gebied moest samengewerkt worden. Gewend aan compromissen sluiten.

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Marshallplan

-West-Europa snel herstel door Marshallhulp

- Nederland 1948 - 1952: 7% BNP


-Vs heeft eigenbelang: Minder communisme/ VS verkoopt producten aan Europa


Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Continuiteiten en discontinuiteiten:

- neutraliteitspolitiek
- CPN van 3 zetels in 1937 naar 10 zetels in 1946 (v.d. 100)
- industrialisatiepolitiek (actief {voorwaarden scheppen en werkgelegenheid} en minder nadruk op oude terreinen) om import te verlagen en export te verhogen

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Na de Tweede Wereldoorlog werden de verzuilde verhoudingen van voor de oorlog aanvankelijk hersteld. 
Nederland begon aan een snelle wederopbouw, waarbij de Marshallhulp steun bood. 
De Koude Oorlog en het begin van Europese samenwerking lieten zien dat Nederland niet langer een neutraliteitspolitiek voerde. 
Opdracht 1 t/m 3

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De babyboom
1946 - 1955: 2,4 milj kinderen

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Brede - basis coalitie Rooms - Rood: geleide loonpolitiek (lage lonen voor gunstige export om industrie te stimuleren; HARMONIEMODEL)

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Watersnoodramp
01-02-1953

Slide 9 - Tekstslide

Canon van Nederland
Voor meer informatie over het canonvenster de watersnood, klik hier.
De maakbare samenleving: na de welvaart ook het welzijn - opbouw verzorgingsstaat
8-6-1956: AOW
1-1-1965: algmene bijstandswet

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Binnenlandse - : industrialisatie - en geleide loonpolitiek, aardgasveld Groningen (1959) en
Buitenlandse factoren: Marshallhulp en Wirtschafswunder leiden tot opkomende welvaart en de  consuptiemaatschappij:
loonexplosie en Amerikanisering

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Direct na de Tweede Wereldoorlog was er sprake van een babyboom. De natuurlijke bevolkingsgroei zette zich in de eerste decennia na de oorlog voort. 
In de jaren 1950 en 1960 kende Nederland een periode van economische groei en toenemende
industrialisatie. 
Met geleide loonpolitiek stimuleerden de rooms-rode regeringen de export en de werkgelegenheid. Daarnaast profiteerde Nederland van het economisch herstel van Duitsland en de vondst van aardgas in Groningen. Opdracht 5 & 6 

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

toenemende mobiliteit, vrije tijd en welvaart

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Is de actieve rol van de overheid in de industrialisatiepolitiek een voorbeeld van continuiteit of discontinuiteit?

Slide 15 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom past de geleideloonpolitiek bij een harmoniemodel in de politiek?

Slide 16 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom pas de SER goed bij de politiek van wederopbouw?

Slide 17 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Leidend was het idee van een maakbare samenleving met meer economische gelijkheid
als ideaal. 
Door de toenemende welvaart konden politici en sociale partners samen bouwen aan een verzorgingsstaat. 
Na de invoering van de AOW in 1957 werd sociale
wetgeving verder uitgebreid.

Opdracht 7

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vanaf het begin van de jaren 1960 stegen de lonen sterk. Loongolf
In Nederland ontstond een
consumptiemaatschappij. In veel huishoudens deden apparaten hun intrede en voor steeds grotere groepen werd een vakantie mogelijk, ook in het buitenland. De groeiende welvaart ging hand in hand met verstedelijking en groeiende mobiliteit.

Opdracht: 8c, 9

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Na de jaren 1950 was er sprake van ontzuiling van het sociale en het politieke leven.
Nieuwe politieke partijen en omroepen, zoals D’66 en Veronica, kwamen op en er ontstond een jongerencultuur. De jeugd kreeg de beschikking over meer vrije tijd en geld
en een deel van de jongeren volgde steeds langer onderwijs

Opdracht 11

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 23 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Niet zuilgebonden radio-omroep

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De vertrossing van de samenleving

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Mede onder invloed van
popmuziek uit Engeland en de Verenigde Staten ontstonden er vanaf het eind van de
jaren 1950 jongerenbewegingen, zoals de nozems
In de jaren 1960 begonnen groepen
jongeren, zoals de provo’s en de hippies, zich te verzetten tegen de
consumptiemaatschappij. Zij bespotten het gezag van oudere generaties en eisten meer
inspraak. bron 23

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Nozems 
Opdracht: 10, 11

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wat deelden provo's aan de agenten uit om ze te provoceren?
A
Ballonnen
B
Bananen
C
Rotjes
D
Krenten

Slide 29 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht 10, 12 & 13

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De positie van vrouwen veranderde. In 1956 kwam een einde aan de wettelijke
handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen. 
Later streden feministes van de
tweede golf, zoals Man Vrouw Maatschappij en Dolle Mina, voor gelijke rechten en
kansen. 

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Man Vrouw Maatschappij: Meisjes meer naar school 
en jongens meer zorgtaken aanleren: samenwerken 
voor gelijke kansen.
Dolle Mina's veel ludieker in hun acties.


Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De introductie en acceptatie van de anticonceptiepil, nieuwe
echtscheidingswetgeving en onderwijsdeelname van meisjes zorgden voor grote, soms ook plotselinge maatschappelijke veranderingen:
- huwelijk bijv. niet langer automatisch moederschap

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 34 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Begin jaren 1950 was Nederland een emigratieland van waaruit mensen naar landen als  Australië, Nieuw-Zeeland en Canada trokken. 

opdracht 14

 De dekolonisatie van Indonesië en
Suriname zorgde voor de al dan niet vrijwillige komst van groepen migranten naar ons land. 

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 36 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Slide 37 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Vanaf eind jaren 1960 huurden werkgevers zogenoemde gastarbeiders in, eerst uit  Zuid-Europa, later uit Turkije en Marokko, die later ook het recht kregen op gezinshereniging.


Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 39 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 40 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 41 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Gezinshereniging
  • Veel Turkse en Marokkaanse gastarbeiders bleven langer en lieten ook hun gezinnen overkomen naar Nederland. 
  • Toen het in de jaren '70 minder goed ging met de economie, werden veel gastarbeiders werkloos.

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De oliecrisis maakte in 1973 een einde aan jarenlange economische groei. Nederland kon
de gevolgen daarvan nog enkele jaren opvangen. Rond 1980 was er sprake van een
economische crisis die de samenleving en de verzorgingsstaat onder druk zette.

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Jom Kipoeroorlog

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De oliecrisis van 1973
  • In 1973 was de eerste oliecrisis: Arabische landen weigerden toen  om olie aan Nederland te leveren.  Dit maakte duidelijk dat Nederland zonder olie in grote problemen kwam. Plotseling bleek hoe kwetsbaar de Nederlandse economie eigenlijk was.  
  • Zes jaar later kwam er een tweede oliecrisis. Dit keer waren de gevolgen voor de economie nog groter dan tijdens de eerste oliecrisis.  Het ging hierdoor steeds slechter met de economie: duizenden bedrijven gingen failliet en er waren honderdduizenden werklozen.  

Je kan de gevolgen van de Oliecrisis uit 1973 beschrijven.

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

economische crisis begin jaren 80
* te hoge lonen, fabrieken vertrekken naar lage lonen landen
* te hoge uitgaven Verzorgingsstaat (veel uitkeringen)
* economische wereldcrisis na de oliecrisis (stijgende prijs)
* 700.000 werklozen (veel jongeren) op 14 miljoen
* 700.000 arbeidsongeschikten
* Ontzuiling, individualisering, 
* kritiek (vooral op de gastarbeiders !), profiteren, zoeken elkaar op (nieuwe verzuiling !), multiculturele-samenleving ?

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Joop den Uyl
  • Joop den Uyl was een socialistische politicus.
    Als minister van Economische Zaken probeerde hij met enorme subsidies een aantal beroepsgroepen die het moeilijk hadden, zoals de scheeps-bouwers, te steunen.  
  • Toen Den Uyl premier was, brak de eerste oliecrisis uit. Om benzine te besparen, voerde hij een distributiestelsel in.
    Ook kwamen er ‘autoloze zondagen’: op zondag mochten auto’s niet gebruikt worden.  

Slide 47 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 48 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 49 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 50 - Video

Deze slide heeft geen instructies