Verdienen & Uitgeven H1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Verdienen & Uitgeven Hoofdstuk 1

Open je boek op blz. 5

Doelen hoofdstuk 1

• De productiewaarde berekenen via de opbrengsten- en kostenkant van het productieproces.
• Onderscheid maken tussen verschillende inkomenscategorieën.
• De productiewaarde berekenen m.b.v. gegevens uit de bedrijfskolom.
• De relatie beschrijven tussen het bruto binnenlands product en de toegevoegde waarde.
• Uitleggen waarom het nationaal inkomen gelijk is aan het bruto binnenlands product.
• Het bruto binnenlands product berekenen door de primaire inkomens bij elkaar op te tellen.
• Het bruto binnenlands product berekenen door de toegevoegde waarden van bedrijven bij elkaar op te tellen.

Aan het eind van de les kun je..

- De toegevoegde waarde van een bedrijf berekenen

- Alle productiefactoren en hun stroom van inkomen voor de eigenaar benoemen

- De bedrijfskolom aflezen en hiermee berekeningen maken 

- Het BBP berekenen

- Uitleggen wat primaire inkomens zijn 

- Uitleggen op welke manieren wij welvaart meten en welke voor- en nadelen hieraan hangen. 

De toegevoegde waarde ontstaat door de inzet van de productiefactoren.

Toegevoegde waarde = productiewaarde = inkomen

Bedrijfskolom

Een bedrijfskolom geeft aan welke bedrijven in de productieweg voorkomen.

Wat zijn goederen- en geldstromen?

De goederenstroom loopt van boven naar beneden

De geldstroom loopt van beneden naar boven.

Het verschil tussen de inkoopprijs en de verkoopprijs noem je de toegevoegde waarde.

Stap 1: Een boer verkoopt een portie tarwe voor €0,20

Stap 2: Een meelfabriek verwerkt een portie tarwe tot meel en verkoop dat voor €0,50

Stap 3: De bakker maakt van het meel een brood en verkoopt die voor €1,90

Toegevoegde waarde Boer

Toegevoegde waarde Fabriek

Toegevoegde waarde Bakker

€0,20

€1,40

€0,30

De bedrijfskolom

Toegevoegde waarde

Blz. 6

Opdracht 1.5

Bruto binnenlands product

= De toegevoegde waarden van alle bedrijven in een land, commercieel en niet-commercieel, bij elkaar opgeteld = de productie van een land = bruto binnenlands product. 

Dit kun je ook meten door alle inkomens bij elkaar op te tellen. 

BBP = binnenlands inkomen = nationaal inkomen

Verschil primair en overdrachtsinkomen

Primair inkomen = loon, winst, huur, pacht en rente worden verdiend door bij te dragen aan de productie. 

Overdrachtsinkomens ontvang je zonder een bijdrage te leveren aan de productie (bijv. uitkeringen, toeslagen).

Een onderneming heeft een toegevoegde waarde van €3.800.000. De ingekochte goederen en diensten bedragen €1.100.000. Aan lonen is €800.00 betaald. De omzet van de onderneming is:

1. €4.100.000
2. €4.600.000
3. €4.900.000
4. €5.700.000

Welke productiefactoren onderscheiden we?

1. arbeid, ondernemerschap en machines
2. arbeid, machines, ondernemerschap en natuur
3. arbeid, kapitaalgoederen, ondernemerschap en natuur
4. arbeid, kapitaal, natuur en ondernemerschap

Wat is de vergoeding voor de productiefactor natuur?

1. pacht
2. loon
3. rente
4. winst

Aan welk inkomen is de vergoeding voor de productiefactoren gelijk?

1. Primair inkomen
2. Overdrachtsinkomen
3. Secundair inkomen
4. Besteedbaar inkomen

Aan de slag!

- Maken 1.2 t/m 1.7   
    - Met degene die naast je zit aan de slag, overleggen mag

    - Vragen? > Lees samen de vraag nog een keer door > Aan mij vragen

    -  Maak de opdrachten in je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Oefenopgaves maken

Verdienen & Uitgeven Hoofdstuk 1

Les 2

Open je boek op blz. 7

Terugblik toegevoegde waarde

Groen bbp

• Als van het de kosten van milieuvervuiling en het uitputten van de grondstoffenvoorraden worden afgehaald, dan blijft het groen bbp over.
  
• Plus de waarde van verbeteringen aan het milieu.

Examenvraag van vorig jaar

Antwoord

Welke productie tellen we niet tot het BBP maar verhoogt wel de welvaart?

1. Bejaardenverzorging door verplegers
2. Productie van varkensvlees
3. Bijles geven voor €30 per uur
4. Vrijwilligerswerk in een asielzoekerscentrum

In 2021 stijgt het nominaal inkomen van Jael met 4% ten opzichte van 2020. De prijzen stijgen met 2,6. Hoeveel procent stijgt het reële inkomen van Jael?

1. 1,36%
2. 1,40%
3. 6,6%
4. -1,40%

Eind 2021 bedraagt het inkomen van Jael 2300 per maand. In 2022 wordt een inflatie voorspeld van 1,4%. Met hoeveel procent moet het nominaal inkomen van Jael stijgen als zij er reëel 4% op vooruit willen gaan?

1. 5,4%
2. 2,6%
3. 4%
4. 1,4%

Het nominale BBP is met 4% gestegen en het reële BBP is met 2% gestegen. De prijzen zijn

1. Gestegen
2. Gedaald
3. Gelijk gebleven
4. Kun je niets over zeggen

Welvaart is:

1. de mate waarin je met je beschikbare middelen in je behoeften kan voorzien
2. de situatie waarbij ondernemingen goederen maken die mensen willen hebben
3. als 'armoede de wereld uit is'
4. als iedereen een hoog inkomen heeft

Wat is de
toegevoegde
Waarde?

omzet	150.000
inkoop	40.000
Schoonmaak kosten	11.500
Personeelskosten	20.000

1. 78.500
2. 110.000
3. 98.500
4. 90.000

Wat is het verschil tussen het bbp en het groen bbp

1. Het groen bbp wordt gebruikt om de welvaart te meten
2. Bij het groen bbp wordt er rekening gehouden met milieuvervuiling
3. Bij het bbp wordt er rekening gehouden met duurzaamheid
4. Het groen bbp wordt wereldwijd gebruikt

Aan de slag!

- Maken 1.8 t/m 1.17
    - Met degene die naast je zit aan de slag, overleggen mag

    - Vragen? > Lees samen de vraag nog een keer door > Aan mij vragen

    -  Maak de opdrachten in je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Zelftestopgaven Hoofdstuk 1 maken (bonus)