voorbereiden practicum wel/niet reactie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

voorbereiden practicum wel/niet reactie

programma 

• voorbereiden practicum a.s. donderdag wel/niet reactie
• bespreken meest gemaakte fouten in toets hst 5
• wordt er goed meegedaan dan krijg je nog tijd om te leren voor de toetsweek/ overhoren /vragen stellen
• hw Leren voor practicum en toetsweek

Stoffen kun je herkennen aan stofeigenschappen

Wel Stofeigenschappen b.v.:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
• Geleidbaarheid van warmte en elektriciteit
• Metaalglans

Géén stofeigenschappen
want afhankelijk van omstandigheden:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume
• Dikte 

faseovergang schematisch noteren:
b.v. het smelten van ijs:                                                                           water(s)----------> water (l) 

voor en na de pijl staat dezelfde stof maar met een andere toestandsaanduiding

• De fase van een stof bij kamertemperatuur ( T=20oC)  is een stofeigenschap
   
• De moleculen van de stof blijven hetzelfde alleen de afstand tussen de moleculen 
  wordt groter (of kleiner) bij faseovergangen

Faseovergangen 

chemische reacties herken je aan:

• verdwijnen oude stof(fen) en ontstaan van nieuwe 
• dus blijvende verandering van stofeigenschappen 
  (kleur, geur, structuur enz)
• ontstaan warmte (of daling van temperatuur)
  
• ontstaan van licht
  
• ontstaan van geluid
  
• onverwachte faseovergangen (b.v. stollen eiwit)

soorten  reacties: 

1. ontledingsreactie:
   1 beginstof-> meer eindproducten  
2. verbrandingsreactie:  beginstof+zuurstof-> eindproduct(en)
   (eindproducten bij verbranding zijn oxides) 
3. overige vormingsreacties(=synthese reactie):
   minstens 2 beginstoffen --> 1 of meer eindproduct(en)
   

3 soorten ontledingsreacties

1. met warmte: Thermolyse
2. met licht: Fotolyse
3. met elektriciteit: Elektrolyse
   
   

Wetenschappelijk onderzoek: 

Standaardstappenplan 

wetenschappelijk onderzoek!

• noteer objectief stofeigenschappen van:
  - beginstof(fen) (fase, structuur, kleur, geur enz.)
  - tussenproducten 
  - eindproducten
• tijdens de proef :
     - wat gebeurt er?
     - waar/wanneer gebeurt het?
     - met welke stof? 

 Waarnemen? gebruik je zintuigen 

• Lees het doel/onderzoeksvraag (en de inleiding)
• Waarnemingen (=data verzamelen) én  theorie met elkaar in verbinden  (wat weet je al? wat zegt deze waarnemingen je? )= analyseren
• Beantwoord de onderzoeksvraag
• Leg uit met behulp van jouw
  waarnemingen en de theorie
• Dus gebruik woorden als :
•  .....dus.....;.......want...;....omdat.....

Conclusie trekken, waar moet je op letten?

Het verbranden van brood in de broodrooster is wél een reactie want het brood veranderd van kleur (wit werd zwart), er ontstaat een nieuwe (verbrande) geur en het brood veranderd van structuur (was zacht en wordt breekbaar). 

Er was 1 beginstof (wit brood) en meerdere eindproducten (zwart"brood"en verbrande geur) het brood is dus gaan ontleden door de hitte. Dat noem je thermolyse

Verbranden van brood is dus géén verbrandingsreactie,
want er kan te weinig zuurstof bij, daarom zie je ook géén vlammen

Dus:

wit brood(s)-> zwart brood(s) + bitter/verbrand ruikend gas (+ rook)

Bijvoorbeeld: is het verbranden van brood een reactie? zo ja wat voor soort reactie?

Het bevriezen van water is géén  reactie want als je het vloeibare water afkoelt wordt het wel hard maar de moleculen blijven watermoleculen. Als  het ijs weer terug komt naar kamertemperatuur is het gewoon weer vloeibaar water.  Er ontstaan géén nieuwe stoffen.

Het bevriezen van water is een faseovergang namelijk stollen want er
is géén blijvende verandering van stofeigenschappen en de
faseovergang ontstaat als je een vloeibare stof afkoelt tot hij vast wordt
Dus:
water (l)--> water (s)

Bijvoorbeeld: is het bevriezen van water een reactie? zo ja wat voor soort reactie/ zo nee wat is het wel?

meest gemaakte fouten hst 5

• LEZEN!!!  b.v water in plaats van zuurstof, of noem 3 gevolgen. en je noemt in plaats daarvan 3 oorzaken
• naamgeving
• brandvoorwaarden
• verbrandingsreactie noteren
• verschil volledige en onvolledige verbranding van koolwaterstoffen
• Leren: o.a. aantoningsreacties, broeikaseffect en versterkt broeikaseffect

Naamgeving moleculaire stoffen:
hoeveel atomen van elke soort in verbinding

• wat in de naam voor de atoomsoort staat, staat in de formule erachter
  
  
  
• atoomsoorten uit tabel 11 in de stof--> naam eindigt altijd op .........ide
  b.v. difosforpentaoxide (P2O5)
  
  

verbrandingsdriehoek( 1 ding weghalen--> blussen)

Ontbrandingstemperatuur:

Komt de temperatuur daar boven  gaat die brandstof branden (dit verschilt per stof-> stofeigenschap)
Bij blussen met water verdampt het water -> de brandstof koelt daardoor af tot onder de ontbrandingstemperatuur 

verbrandingsreactie noteren  in het 

algemeen en voor metalen:

• brandstof + zuurstof--> verbrandingsproduct(en)
• verbrandingsproducten zijn oxides (verbindingen met zuurstof)
• voor metaaloxides geldt dat tenzij de formule van het oxide gegeven is je gewoon 1x het metaal en 1x zuurstof in het metaaloxide hebt. B.v.
   FeO = ijzeroxide, HgO =kwikoxide en CuO =koperoxide
  
  
• Zorg dus dat je de namen van de atoomsoorten kent of zoek ze juist op in Binas

volledige verbranding koolwaterstoffen

1. kleurloze of blauwe vlam
2. CxHy + O2(g) -->  H2O(l) +   CO2(g)
3. koolstofdioxide is een  broeikasgas . Als dit ontstaat bij het verbranden van fossiele brandstoffen dan ontstaat versterkt broeikaseffect

onvolledige verbranding koolwaterstoffen

1. oranje of gele vlam
2.  CxHy+ O2(g)--> H2O(l)+ C(s) + CO(g)
3. koolstofmonoxide (=kolendamp) is een dodelijk gas
4. koolstofmonoxide is zwaar (net als koolstofdioxide), kleur- en geurloos en voorkomt opname van zuurstof -> je stikt

Als de brandstof ook zwavel bevat ontstaat bij verbranding altijd zwaveldioxide SO2(g)

Belangrijke aantoningsreacties

aan te tonen stof	indicator/aan-toningsproef	waarneming
water	wit kopersulfaat	wit kopersulfaat wordt blauw in contact met water
koolstof-dioxide	kleurloos/helder kalkwater	wordt troebel en wit als er CO 2 doorheen gaat
waterstof	gas opvangen en aansteken	je hoort een blaffend geluid
zuurstof	gloeiend voorwerp erbij	voorwerp gaat feller branden
zwaveldioxide	joodwater	geel joodwater ontkleurt

bij het roesten van ijzer onstaat ijzeroxide Fe2O3

1. ijzer + zuurstof --> ijzeroxide    
2.  
   

Fe(s)+O​2​​(g)−−>Fe​2​​O​3​​(s)

4Fe(s)+3O​2​​(g)−−>2Fe​2​​O​3​​(s)