Examentraining - deel 3 - historische gebeurtenissen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

Examentraining - 

Historische gebeurtenissen

4 mavo

Examentraining mavo 4 

• Examentraining deel 1 - Het Examen
• Examentraining deel 2 - Historische personen (overzicht)
• Examentraining deel 3 - Historische Gebeurtenissen (overzicht)
• Examentraining deel 4 - Staatsinrichting van Nederland
• Examentraining deel 5 - Eerste Wereldoorlog en interbellum
• Examentraining deel 6 - Tweede Wereldoorlog
• Examentraining deel 7  - Koude Oorlog
• Examentraining deel 8 - Nieuwe Wereldorde

Historische gebeurtenissen

Examen mavo 4

• Staatsinrichting van Nederland;
• Historisch overzicht vanaf 1900.

In deze LessonUp staat een overzicht van de historische gebeurtenissen die je moet kennen op je examen. 

1848 - Grondwetswijziging 

• Door de grondwetswijziging van 1848 werd Nederland een parlementaire democratie.
• De koning kreeg minder macht. -> Koning werd onschendbaar en de ministers waren verantwoordelijk.

• Onder leiding van de liberaal Thorbecke kreeg Nederland in 1848 een nieuwe Grondwet.

Democratie waarin burgers via gekozen volksvertegenwoordigers invloed hebben op het bestuur

1866- 1867 Luxemburgse kwestie

• Dit was een politieke kwestie waarbij zowel Frankrijk als Duitsland van koning Willem III eisten dat hij Luxemburg aan hen afstond. 
• Koning Willem III probeerde de in 1848 ingeperkte macht van de koning weer te vergroten, maar dat mislukte.

• Willem III hield eerst de Tweede Kamer buiten de kwestie en negeerde daarna het recht van het parlement om de regering weg te sturen.  ->Later ontsloeg hij toch, met tegenzin, zijn ministers en vormde Thorbecke een nieuw kabinet. 

1887 - Caoutchouc-artikel 

Geleidelijke uitbreiding van het kiesrecht: Caoutchouc-artikel 

• Wie geschikt was, mocht stemmen.
• Dit was lastig te bepalen, het begrip was oprekbaar. (Vandaar 'rubberen' artikel. Caoutchouc betekent rubber in het Frans.)
• Er werd nu niet meer gekeken naar hoeveel belasting iemand betaalt, maar ook of iemand geschikt was om te stemmen. -> het maakte een geleidelijke uitbreiding van kiesrecht mogelijk. 
  

Caoutchouc - rubber in het Frans

1914 - Moord Frans Ferdinand

28 juni 1914 

• Troonopvolger Frans Ferdinand uit Oostenrijk -Hongarije werd doodgeschoten in Sarajevo door Gavrilo Princip (nationalist).

Aanleiding WO1

• Dit was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog. 
• Daarna verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië

1917 - Russische Revolutie 

• Russische volk kwam in opstand in 1917.
• In februari 1917 werd de tsaar afgezet en in oktober 1917 kwam Lenin aan de macht.

Communisme

• Lenin voerde het communisme in -> Rusland werd Sovjet-Unie. 

ideologie die streeft naar een klasseloze samenleving

1917 - Onbeperkte Duikbotenoorlog 

• In 1917 besloot de Duitse keizer tot een onbeperkte duikbotenoorlog.

Wat hield dat in?

• Duitse oorlogvoering op zee vanaf 1917 waarbij onderzeeërs alle vijandelijke schepen, ook vrachtschepen en passagiersschepen, tot zinken brachten.

-> De onbeperkte duikbotenoorlog was bedoeld om de Britten, die het grootste deel van hun voedsel overzee haalden, uit te hongeren. Maar dat mislukte.

1914 - 1918 Eerste Wereldoorlog

• Aanleiding: moord Frans Ferdinand.
• Eerste periode van de oorlog: eerst enthousiasme door nationalisme. 
• Nederland bleef neutraal, maar maakte zich wel klaar voor een oorlog (mobilisatie)
• WO1 was een totale oorlog: oorlog waaraan de hele maatschappij meedoet
  
• Er was bij WO1 sprake van een wapenwedloop: strijd om het sterkste bewapend te worden

 sterke liefde voor het eigen volk, het verlangen naar een eigen staat en het streven om de eigen staat sterker te maken. 

deze mannen zagen een kans om zich in te zetten voor de ‘grotere zaak’ en zich verbonden te voelen met hun vaderland.

1917 - Pacificatie 

• Politiek akkoord in 1917 over de invoering van het algemeen mannenkiesrecht en de financiële gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs.
• Er kwam dus een einde aan de schoolstrijd. -> Dat was de strijd tussen liberalen en confessionelen om de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs. 

1917 - grondwet van 1917

• Er kwam algemeen kiesrecht voor mannen -> actief en passief kiesrecht voor mannen / vrouwen alleen passief

kiesrecht).  (Let op: vrouwen kregen pas in 1919 actief kiesrecht!)

• De vervanging van het districtenstelsel door
  

een stelsel van evenredige vertegenwoordiging 

Kiessysteem waarbij het aantal zetels van partijen afhankelijk is van het aantal landelijk behaalde stemmen. 

Kiessysteem waarin het land is verdeeld in districten, die elk een of meer afgevaardigden kiezen. 

1918 - vergissing van Troelstra

• Met als voorbeeld de Russische Revolutie van 1917
• Mislukte revolutie, Nederland was hier niet klaar voor. Dit had Troelstra verkeerd ingeschat.  -> vergissing van Troelstra

• Het was de tijd van WO1: dus in Nederland vluchtelingen vanuit België en mobilisatie (klaarmaken en voorbereiden op oorlog)

Korte video 1918 Troelstra

https://schooltv.nl/video/de-vergissing-van-pieter-jelles-troelstra-een-arbeidersrevolutie-in-nederland/#q=troelstra

1919 Verdrag van Versailles

• Duitsland werd gezien als schuldige in WO1 en moest herstelbetalingen doen.
• Duitsland moest grote stukken land en koloniën afstaan.
• Duitsland leger en vloot verkleinen (demilitarisatie)
• Oprichting Volkenbond. 

 betalen voor het herstel van de toegebrachte schade.

Bekijk de korte video over het Verdrag van Versailles

https://schooltv.nl/video/het-verdrag-van-versailles-vredesondertekening-na-de-eerste-wereldoorlog/#q=verdrag%20van%20versailles

1919 - Oprichting Volkenbond

• Deze volkenorganisatie moest bemiddelen bij ruzies tussen landen.  
• De oprichting van de Volkenbond was één van de punten uit het Verdrag van Versailles 
• Het doel van de Volkenbond was het voorkomen van oorlog. 
• Sovjet-Unie en Duitsland mochten eerst geen lid worden van de Volkenbond (gevaar communisme en rol WO1)

het vredesverdrag waarmee de Eerste Wereldoorlog werd afgesloten.

1923 - Bezetting van het Ruhrgebied

• Na WO1 werd Duitsland als schuldige gezien en moesten zij herstelbetalingen doen. 
• Duitsland kwam in een economische crisis. 
• Duitsland kon niet meer aan de herstelbetalingen voldoen, waarop Frankrijk het Ruhrgebied bezette.

--> oplossing Dawesplan 1924 om economie op gang te helpen.

1923 - Mislukte Staatsgreep van Hitler

• Ook wel Bierkeller Putsch  genoemd. 
• Hitler probeerde in München een staatsgreep te plegen, dit mislukte. 
• Hitler kwam in de gevangenis terecht en schreef toen 'Mein Kampf'

1924 - Dawesplan

• Na WO1 kwam Duitsland in een economische crisis terecht. 
• Het Dawesplan  

1926 - Duitsland lid van Volkenbond

1929 - Beurskrach Wallstreet

1933 - Hitler aan de macht

1938  - Kristallnacht

1938 - Conferentie van Munchen

1938 - Anschluss 

1939 - Niet-aanvalsverdrag

1939 - Inval van Duitsland in Polen

1940 - Bombardement Rotterdam 

1941 - Pearl Harbor 

1942 - 1943 - Slag bij Stalingrad

1944 - Slag om Arnhem

5 mei 1945

15 augustus 1945

1947 - 1948 - Politionele acties

1948 - 1949 Blokkade van Berlijn

1949 - Soevereiniteitsoverdracht

1956 - Hongaarse Opstand

1961 - Bouw Berlijnse Muur

1962 - Cubacrisis

1968 - Praagse Lente

1983 - Grondwetswijziging

grondwetswijziging 1983: opnemen van sociale

grondrechten (bescherming door de overheid): recht op

bestaanszekerheid / recht op onderwijs / recht op

gezondheidszorg / recht op woongelegenheid / recht op

bewoonbaarheid van het land / recht op werk / recht op

rechtsbijstan

1989 Berlijnse Muur

1990 - 1991 - Uiteenvallen Sovjet Unie

1993  

De Nederlandse autonomie onder druk door de

verandering van EG naar EU (1993)

11-9-2001 

2002