Medicijnleer

• Doelgroepen
• MBO
• Studiejaar 3

Leerdoelen

• Je kunt verschillende toedieningsvormen van medicatie benoemen;
• Je kunt uitleggen welke taken en verantwoordelijkheden jij als MZ-er hebt in het medicatieproces;
• Je kunt de verschillende soorten werkingen van medicijnen uitleggen;
• Je kunt uitleggen wat je allemaal kunt lezen op (het etiket van) een medicijndoosje.

1. Dragee
2. Tablet
3. Zetpil
4. Capsule

1. Dragee
2. Tablet
3. Zetpil
4. Capsule

1. Dragee
2. Tablet
3. Zetpil
4. Capsule

1. Dragee
2. Tablet
3. Zetpil
4. Capsule

Medicatieproces

1) Voorschrijven

2) Ter hand stellen/afleveren

3) Opslag/beheer

4) Gereed maken

5) Toedienen/registreren

6) Evaluatie

Taken en verantwoordelijkheden van de zorgverlener

1. Medicatie aanreiken
2. Medicatie toedienen

Medicatie aanreiken

De zorgverlener is "de handen van de cliënt" en haalt de medicatie uit de verpakking/distributiesysteem. De cliënt is verantwoordelijk voor de controle op het juiste medicijn, dosering, inname, tijdstip, toedieningswijze en signaleren van mogelijke bijwerkingen.

Medicatie toedienen

De zorgverlener controleert de medicatie en de daadwerkelijke inname ervan. De zorgverlener dient de medicatie toe, als de cliënt dat niet zelfstandig kan of als de cliënt de verantwoordelijkheid daarvoor niet kan dragen. De zorgverlener haalt de medicijnen uit de verpakking/distributiesysteem en dient ze toe volgens de gegevens op de toedienlijst.

Verantwoordelijkheden

De arts is verantwoordelijk voor het medicijnbeleid en de medicatieopdracht. De arts is ook verantwoordelijk voor het registreren van wijzigingen in het medicatieoverzicht. 

Zorgverleners kunnen (mede)verantwoordelijk zijn voor een fout: 

• als duidelijk is dat de arts zich vergist en ze daar niets mee doen;
• als ze de instructies van de arts niet goed hebben begrepen en wel tot uitvoering overgaan;
• als ze geen rekening hebben gehouden met een duidelijke verslechtering van de cliënt.

Werking van medicijnen

• Causale werking: bestrijden de oorzaak van een ziekte of kwaal.
• Symptoombestrijders: zorgen alleen dat de symptomen van de ziekte of aandoening verdwijnen of verminderen.
• Profylactische werking: worden toegediend om het ontstaan van een ziekte te voorkomen.
• Substitutie : als cliënten een tekort aan stoffen in het lichaam hebben en dit aangevuld moet worden.

Causale werking

Symptoom-

bestrijding

Profylactische 

werking

Substitutie

Ijzer-preparaat

Anti-biotica

Antistollings-middelen

Pijnstillers

Bijwerkingen van medicijnen

• Allergische reactie
• Gewenning
• Verslaving
• Overdosering --> toxische reactie
• Interactie met andere medicijnen 

Schrijf medicijnnamen op die je kent

Benaming van medicijnen

Stofnaam/generieke naam: verwijst naar het werkzame bestanddeel van het medicijn.

Merknaam: de naam die een fabrikant aan een medicijn heeft gegeven.

Informatie over medicijnen

https://www.apotheek.nl/medicijnen

Aan de slag!

Maak de opdrachten "Medicijnleer"

Gebruik hierbij de theorie uit H3: Hulp bieden bij medicijngebruik

Zowel de opdrachten als de theorie staan in de chat!

• Oraal --> tablet, dragee, capsule, poeder, drank
• Rectaal --> zetpil
•  Transcutaan --> pleisters, zalf
• Vaginaal
• Sublinguaal onder de tong
• Intraveneus
• Intramusculair
• Subcutaan
• Neus /  oog / oor
• Inhalatie

Medicatieproces

1. Voorschrijven medicatie door arts op recept (3 maanden geldig)
2. Klaarmaken en afleveren medicatie door apotheek
3. Afspraken maken met de cliënt over verantwoording
4. Uitzetten van medicatie
5. Aanreiken van medicatie
6. inname van medicatie door cliënt
7. Registreren en aftekenen van medicatie
8. Signaleren en rapporteren van (bij)werkingen
9. Evaluatie van de behandeling
10. Overdracht van medicatie bij verhuizing van de cliënt

Medicatie & Ouderen

Problemen bij inname door:

• Slikproblemen
  
• Visusproblemen
  
• Coördinatieproblemen
  
• Verwardheid
  

Geef per probleem 1 reden aan waarom het een probleem is. Bijvoorbeeld visusprobleem vanwege slechtere ogen

Wat denk jij dat de meest voorkomende medicatiefouten zijn?

-Geen actuele medicatielijst

-Verkeerde dosering

-Onjuiste toedieningswijze (met yoghurt/malen etc)

-Afleiding tijdens medicatiedelen(in instellingen)

-Geen goede toedieningsregistratie

-verlopen houdbaarheid

-Onjuiste patient

-Onjuiste medicatie