Zinsdelen tweede jaar

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Zinsontleding

Nederlands herhaling zinsdelen en wederkerende werkwoorden

Persoonsvorm

In elke zin staan werkwoorden. Eén daarvan is de persoonsvorm.

De persoonsvorm geeft het getal aan en de tijd van de zin. 

Eerst de PV vinden en dan de zin in zinsdelen verdelen.

In elke zin staan werkwoorden. Eén daarvan is de persoonsvorm.

De persoonsvorm geeft het getal aan en de tijd van de zin. 

0

Werkwoordelijk gezegde

• Alle werkwoorden uit de zin
• Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin

Onderwerp

Zinnen bestaan uit zinsdelen. 

Het onderwerp (ow) is ook een zinsdeel.

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat + persoonsvorm
3. Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Grammatica

Zinsdelen: lijdend voorwerp

Na deze les kun je het lijdend voorwerp vinden

Lijdend voorwerp

Wie/wat + onderwerp + gezegde?

Even opfrissen

- Persoonsvorm (PV): tijdsproef / getalproef / vragend maken

- Werkwoordelijk gezegd (WWG): PV + alle werkwoorden in de zin

- Onderwerp (OND): vraag WIE of WAT + wwg

even oefenen...

De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.

Maaike is door twee klasgenoten gepest via whats-app.

Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.

Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Maaike is door twee klasgenoten gepest via Whats-app.'

1. twee klasgenoten
2. Maaike
3. gepest
4. Whats-app

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.'

1. Razend
2. de leraar
3. een krijtje
4. het lokaal

wederkerende werkwoorden

Zich vergissen

Ik vergis me

je vergist je

hij vergist zich

wij vergissen ons

( wederkerend voornaamwoord)

Verplicht wederkerend werkwoord

Als in een zin een verplicht wederkerend werkwoord staat, hoort het wederkerende voornaamwoord altijd bij het werkwoordelijk gezegde.

Het is geen lijdend voorwerp!

Ella schaamt zich voor haar dansende vader.

ww gezegde= schaamt zich

wederkerende werkwoorden

Zich schamen

Ik schaam me

je schaamt je

hij schaamt zich

wij schamen ons

Toevallig wederkerend werkwoord

Is een werkwoord waar soms een wederkerend voornaamwoord bij hoort (zich, me, je, ons)

zich ergeren, zich snijden, zich abonneren

Zij ergert zich aan mijn rommelige kamer.

Lijdend voorwerp=zich

Mijn rommelige kamer ergert haar.

Zo vind je het toevallige wederkerende werkwoord:

In plaats het wederkerende voornaamwoord kun je een ander persoon of een ding invullen.

Of je kunt meestal 'zelf' vastplakken aan het wederkerend voornaamwoord.

Marie snijdt zich

Marie snijdt zichzelf

Marie snijdt de taart

Aan de slag!

Basis: hoofdstuk 5 grammatica opdrachten 1 t/m 4

Kader: hoofdstuk 5 grammatica opdrachten 6, 7 en 8