7. Economische ontwikkelingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

7.Economische ontwikkeling 

Leerdoelen 

BK 

• Je kent het verschil tussen landbouw, industrie en diensten.

• Je kunt met het soort werk wat mensen doen bepalen hoe ontwikkeld een land is.

Leerdoelen

KB - TH

• Je kent het verschil tussen landbouw, industrie en diensten.

• Je begrijpt de relatie tussen de ontwikkeling van een land en het soort werk dat mensen doen.

HV

• Je kunt de ontwikkeling van de Nederlandse beroepsbevolking beschrijven.

Beroepsbevolking 

Beroepsbevolking = de groep mensen in een land die betaald werk heeft of er naar zoekt (15 en 65 jaar). 

1. landbouw (akkerbouw, veeteelt en visserij) =  primaire sector 
2. industrie (producten maken uit grondstoffen) = secundaire sector 
3. diensten (iets doen voor een ander) = tertiaire sector 

dokter

fruitteler

pottenbakker

schaapsherder

sigarenmaker

telefonist

visser

wever

Beroepsbevolking in rijke landen

Mensen maken veel gebruik van diensten. We verdienen geld genoeg om andere mensen het werk te laten doen. 

In rijke landen is de dienstensector het grootst. 

Wat heb je hiervoor nodig:

• goed onderwijs
• geld voor innovaties/nieuwe ideeën 

Maar vroeger waren we arm

Toen werkten veel meer mensen in de landbouw. 

• We waren nog niet allemaal zo goed opgeleid.
  
• We verdienden nog niet heel veel geld
• Deden heel veel zelf

Veel landbouw, maar 31% diensten

Weinig landbouw, 82% diensten

Beroepsbevolking armste landen

Grootste deel bevolking werkt in de landbouw

• Landbouwbedrijven zijn klein en zelfvoorzienend.
• Zelfvoorzienend = opbrengst alleen bedoeld om zelf te kunnen leven.
• Er zijn ook grote commerciele bedrijven --> van rijke bedrijven in het buitenland, voor de export 

Informele sector

Lijkt op werken in de dienstensector, maar dat is het niet. 

Kenmerken:

• geen opleiding nodig
• geen vergunning voor gegeven
• vluchtsector 
• geen machines
• hard werken voor een beetje €
• ziek = geen €

Verandering in de beroepsbevolking

Als een land zich gaat ontwikkelen, verandert de verdeling van de beroepsbevolking. 

Dit moet je kunnen uitleggen. 

Stap 1

Zelfverzorgende landbouw. Geen geld en technologie om grondstoffen te verwerken of om industrie en diensten te ontwikkelen.

Stap 2

Een land heeft hulp van buitenaf nodig om in deze fase te komen. Er vindt export van landbouwproducten plaats en commerciële landbouw. Er wordt een begin gemaakt met de aanleg van wegen. Er komt industrie. De levensstandaard van de bevolking verbetert.

Stap 3

Door technologische ontwikkeling en de beschikbaarheid van kapitaal groeit de industrie snel. Er wordt steeds meer geïnvesteerd in transport en diensten. Economische groei vindt plaats in meerdere delen van het land. Er is sprake van een uitgebreid transportnetwerk. Er zijn kerngebieden waar de ontwikkeling sneller gaat, meestal de hoofdstad of havensteden. Er zijn gebieden waar de ontwikkeling achterblijft.

Stap 4

De industrie neemt af, maar er is een snelle groei van de diensten te zien. De levensstandaard verbetert nog meer.

Kapitaalintensief 

Wat is kapitaal? 

- je hebt geld nodig om kapitaal (bedrijven en machines) te kunnen kopen

Welke landen zijn kapitaalintensief? --> Westerse landen, waaronder Nederland

Arbeidsintensief 

Werk waarbij veel arbeid gevraagd wordt. Of veel arbeiders nodig zijn. 

Welke landen zijn arbeidsintensief? --> Arme landen, waarbij nog veel in de landbouw en industrie wordt gewerkt.

Welke sector(en) zijn arbeidsintensief?

Kapitaalintensief vs Arbeidsintensief

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Kapitaalintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin machines het grootste deel van de productie verzorgen.

Arbeidsintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin mensen het grootste deel van de productie doen.

Oefenen met vragen

Belangrijk is dat je hier luistert naar wat ik zeg, ik leg namelijk kort uit welk niveau welke vragen moet maken.

Hoe produceert een timmerman?

1. arbeidsintensief
2. kapitaalintensief

Een bedrijf met veel machines is:

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Een bedrijf met veel werknemers is:

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Wat is een voorbeeld van een kapitaalintensief beroep?

1. Conciërge
2. Kapper
3. Boer
4. Glazenwasser

Bij een kapitaalintensief bedrijf verzorgen machines het grootste deel van de productie

1. Juist
2. Onjuist

Er is een verband tussen analfabetisme en het aandeel van de beroepsbevolking in de landbouw:

Hoe kunnen we aan de beroepsbevolking van een land de ontwikkeling herkennen?

Bekijk de bronnen.
Verklaar het mondiale spreidingspatroon
van het percentage van beroepsbevolking
werkzaam in de dienstensector.

Sinds ongeveer 1990 verschuift Turkije in het wereldsysteem van periferie richting centrum.
Geef aan hoe deze verschuiving blijkt uit de volgende kenmerken van Turkije:
− de verdeling van de beroepsbevolking (over de sectoren van de economie);
− het analfabetisme;
− de natuurlijke bevolkingsgroei.

Begrippen

• Beroepsbevolking

• Primaire sector

• Secundaire sector

• Tertiaire sector

• Zelfvoorzienend

• Commerciële landbouwbedrijven

• Informele sector

• Arbeidsintensief

• Kapitaalintensief

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.

Drie dingen die ik deze les heb geleerd zijn...

Wat is nog lastig vind, is ....