§6.1 Weerstandjes

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

H2 Elektriciteit

HERHALEN

Wat doet een geleider?

1. Geeft stroom gemakkelijk door.
2. Houdt stroom tegen.

Wat doet een isolator?

1. Geeft stroom gemakkelijk door
2. Houdt stroom tegen

In welke eenheid meet je stroomsterkte?

1. V
2. W
3. A
4. P

In welke eenheid meet je spanning?

1. V
2. W
3. A
4. P

De aardlekschakelaar onderbreekt de stroomkring als:

1. Het stroomsterkte verschil kleiner is dan 30 mA
2. Het stroomsterkte verschil groter is dan 30 mA

Apparaten hebben vaak een kunststof omhulsel. Dit bied bescherming voor:

1. Het huis
2. De mens

De aardlekschakelaar onderbreekt de stroomkring als:

1. Het stroomsterkte verschil kleiner is dan 30 mA
2. Het stroomsterkte verschil groter is dan 30 mA

formule van vermogen is

1. vermogen = spanning / stroomsterkte
2. vermogen = spanning x stroomsterkte
3. vermogen = spanning + stroomsterkte
4. vermogen = spanning - stroomsterkte

Het energieverbruik in kilowattuur bereken je met de formule E = P ∙ t.
In welke eenheden moet je het vermogen en de tijd invullen?

1. het vermogen in kW en de tijd in minuten
2. het vermogen in W en de tijd in uren
3. het vermogen in kW en de tijd in uren
4. het vermogen in W en de tijd in minuten

Bereken het vermogen in kiloWatt als het vermogen 250 W is.

1. 250 000 kW
2. 0,250 kW
3. 2,5 kW
4. 25 kW

Energieverbruik = vermogen x tijd.
Een wasmachine van 1000W staat 1uur en 30min aan. Bereken het energieverbruik in kWh.

1. Energieverbruik = 1000 : 1.5 = 666.7 kWh
2. Energieverbruik = 1000 x 1.5 = 1500 kWh
3. Energieverbruik = 1 x 1.5 = 1.5 kWh
4. Energieverbruik = 1 x 1.30 = 1.3 kWh

Oefenopgave

Een lamp (230 V, 0.2 A) brand twee uur. Per seconde wordt 10 J omgezet in licht. Bereken:

- P 

- E (in J en Kwh)

Antwoorden

Een lamp (230 V, 0.2 A) brand twee uur. Per seconde wordt 10 J omgezet in licht.

 

E=P⋅t=3,3⋅10​5​​J

E=​1000​​46​​⋅2=0,092kWh

P=U⋅I=230⋅0,2=46W

H6 Schakelingen

§6.1 Weerstandjes

§6.2 LDR en NTC

§6.3 Het relais

§6.4 De transistor

Leerdoelen

• Je kunt elektrische weerstand beschrijven.
• Je kunt de grootte van een weerstand vaststellen met behulp van een kleurcode.
• Je kunt een opstelling maken waarmee je de weerstand van een weerstandje meet.
• Je kunt bereken hoeveel meter je nodig hebt om de goede weerstand te verkrijgen. 

De weerstand van een lampje

Wanneer je de minpool met de pluspool van een batterij verbindt ontstaat er kortsluiting. Waarom?

Het snoer en de batterij worden heet

de batterij zal ook snel leeg zijn.

De weerstand van een lampje

Door een lampje aan te sluiten op de batterij ontstaat er een grotere weerstand.

Er zal nu geen kortsluiting optreden

Stroom gaat moeilijker door een lampje dan door een koperdraadje

dat komt omdat de draden in het lampje een stuk dunner zijn.

De weerstand van een lampje

Weerstand = tegenstand/ verzet, geeft aan hoe moeilijk iets verloopt

Wanneer de weerstand van een draad klein is, zal er heel gemakkelijk elektriciteit door heen gaan

Dit kan voor problemen zorgen, welke?

De weerstand groter maken

Een 6V lampje kun je niet aansluiten op een spanningsbron die bijvoorbeeld 9V geeft.

De stroomsterkte wordt te groot en het lampje brandt door.

Wil je dit toch doen?
Dan moet je een weerstandje tussen de batterij en het lampje plaatsen, deze schakel je in serie met het lampje.

Hoe groter de weerstand, hoe kleiner de stroomsterkte

Weerstand in de natuurkunde

Met een weerstandje in de natuurkunde bedoelen we een onderdeeltje wat een klein beetje (of heel veel) isoleert.

Het houdt de stroom dus een klein beetje (of heel veel) tegen.

Symbool weerstand

Hoe teken je een weerstand in een schakelschema? 

Je gebruikt het symbool in het plaatje hiernaast. 

Waarde van een weerstand

De waarde van een weerstandje kun je bepalen aan de hand van de gekleurde ringen. 

Op het plaatje hiernaast zie je wat de kleurcode van een weerstand betekent. 

Kleurcode weerstanden

binas tabel 13

Kleurcode weerstand

kleuren bekijken van links naar rechts

ABDT ( want 4 ringen)

A = groen = 5

B = blauw = 6

D = bruin = 1 nul

T = goud = +- 5%

weerstand = 560 +- 5%

Even samengevat

Een weerstand houdt de stroom gedeeltelijk tegen. Hierdoor kun je de hoeveelheid stroom bepalen. 

De weerstand wordt gemeten in Ohm (Ω). 

Bij een koolstofweerstandje kun je de weerstand bepalen aan de hand van de kleurringen. 

Wet van Ohm

Wet van Ohm

Weerstand berekenen

Om te kunnen controleren of de weerstand klopt moet je de spanning en de stroomsterkte weten.

Dit kun je meten met de volgende opstelling.

Symbolen en de betekenis kun je vinden in 

Binastabel 14.

stroommeter aflezen

meetbereik staat op 0,5 A

je kijkt dan dus naar de middelste rij cijfers

je kunt nu aflezen 0,3A

spanningsmeter aflezen

bereik staat ingesteld op 15 V

je kijkt dan naar de middelste rij getallen

ongeveer 12,75V

Draadweerstand

Draadweerstand maken

De draad heeft 5 Ohm per meter (Ω/m)
Twee meter draad welke weerstand heeft het dan? 

• 10 Ω/m

Gebruik je binas ( tabel13)
Wat is de grootte van deze weerstand:

Je hebt 15 Ω nodig, hoeveel meter draad heb je nodig als je draad 5 Ω/m is?

Wat is de weerstand als een lampje op 6V werkt en er een stroom van 200mA doorheen gaat?

1. 60 ohm
2. 0.06 ohm
3. 30 ohm
4. 0.03 ohm

Spanning is 230 Volt en de stroom is 10 Ampere.
Wat is de weerstand van het apparaat?

1. 2,3 ohm
2. 2300 ohm
3. 23 ohm
4. 0,04 ohm

Einddoelen

• Je kunt elektrische weerstand beschrijven.
  
• Je kunt de grootte van een weerstand vaststellen met behulp van een kleurcode.
  
• Je kunt een opstelling maken waarmee je de weerstand van een weerstandje meet.
  
• Je kunt bereken hoeveel meter je nodig hebt om de goede weerstand te verkrijgen. 

Vind je het makkelijk? 

Lezen: §6.1

Maken: §6.1 (1 t/m 15)

Help anderen!!!

Vind je het moeilijk?

Lezen: §6.1

Maken: §6.1 (1 t/m 15)

Practicum

• Practicum: Proef 5 Het vermogen 

https: