L&IT 3: Differentiëren

• Onderwijswetenschappen
• WO
• Studiejaar 3

L&IT Differentiëren

Wat is gedifferentieerd lesgeven?

1. Ik weet niet/niet goed wat differentiëren is
2. Ik denk dat ik weet wat het is, maar weet niet hoe ik het zelf kan doen
3. Ik denk dat ik weet wat het is en een idee hoe ik dat in de klas kan doen.
4. Ik weet wat het is en heb er al enige ervaring mee

Wat verstaan we onder gedifferentieerd lesgeven?

L&IT Differentiëren

L&IT Differentiëren

-Theorie differentiëren

-Voorbeelden

-Uitleg PO: Differentiatieles

-Aan de slag met de opdracht

Doel: Het ontwerpen van een uitvoerbare gedifferentieerde les 

The state of our education system

Vragen naar ervaringen studenten uit eigen middelbare schooltijd

Wat is differentiëren?

• Proactieve aanpassingen 
• Gericht op verschillende leerbehoeften individuele leerlingen/kleine groepen
• Met als doel een hoger leerrendement voor alle leerlingen

Differentiëren

Je leerde o.a. al:

-Leertheorieën

-Leren leren / executieve functies

-Activerende werkvormen

-Denkvoorkeuren (van docenten, maar ook leerlingen)

--> Hoe houd je in je les rekening met deze 

verschillen

Passend onderwijs (Rijksoverheid)

Wat is differentiëren niet?

Laissez-Faire

Externe differentiatie

Externe differentiatie

Interne differentiatie

Differentiëren blijkt moeilijk

ICALT-onderzoek 

Differentiëren (naar Kennisrotonde, 2019)

Typen differentiatie 

Convergente differentiatie

• Minimumdoel voor de groep als geheel.
  
• Centrale uitleg
  
• Verwerkingstijd met extra instructie waar nodig.
  

Divergente differentiatie

• Aansluiten bij niveau en onderwijs behoefte van de leerlingen.
• Leerkracht als begeleider van het leerproces.
• Niveau van de leerlingen gaat uit elkaar lopen.

Hoe differentieer je?

Tijd en begeleiding

Werkvormen in groepen

Gebruik van hulpmiddelen/ICT

Leerstijlen (Kolb, 1984)

Tijd en begeleiding --> Mastery learning (Bloom, 1968) en BHV-model

Tijd en begeleiding --> GRRIM model (Pearson & Gallagher, 1983)

Werkvormen in groepen

• Homogene groepen: voor divergent geschikt
• Heterogene groepen: kansen voor peer tutoring
• Een middenweg?flexibele groepen

Voorbeeld homogeen: Differentiëren AK op Het Streek, Ede

-De meeste blokken worden afgesloten met een PO

-De PO's worden in 3 vormen aangeboden, gedifferentieerd in vorm, inhoud en niveau

Gebruik hulpmiddelen en ICT

• Digitale methodes met leerroutes
• Tools zoals Lessonup, Snappet, etc.

Gebruik hulpmiddelen en ICT

• Digitale methodes met leerroutes
• Tools zoals Lessonup, Snappet, etc.

Leerstijlen (Kolb, 1984)

Kirschner: Leerstijlen zijn 1 van de hoofdzonden van de didactiek

Maar... motivatie?

Voorbeeld STIP

Bespreek in duo's

Opdracht keuzeblok geschiedenis: 

-In deze opdracht wordt op meerdere manieren gedifferentieerd. 

-Bekijk de opdracht
-Noteer verschillende vormen van differentiatie die je in de opdracht tegen komt

https:

STIP

Samenwerkend leren tijdens Taak-, Inhoud en Procesdifferentiatie

Voorbeeld STIP

De differentiatiemethodiek STIP is vooral bedoeld voor natuur en techniek.

De vier uitgangspunten zijn:

-Verdeel het lesonderwerp in vijf kleinere onderwerpen, geordend van concreet naar abstract.

-Zoek of maak opdrachten die passen bij de leerdoelen en het niveau van de leerling.

-Zet leerlingen van gelijk niveau in de eerste les bij elkaar en laat ze werken aan de opdrachten. 

-Begeleid ze hierbij op niveau.

-Laat in de tweede les leerlingen van verschillende niveaus hun kennis met elkaar delen en een eindproduct maken waarin alle deelonderwerpen vertegenwoordigd zijn.

L&IT PO3 in het kort (zie complete opdracht op BS)

• Bestudeer de stof en theorie over differentiëren

• Werk vervolgens voor jezelf op 1 A4 een les uit met behulp van het lesvoorbereidingsformulier  BTB + toelichting differentiatie  waarin je als docent differentieert, oftewel, afhankelijk van verschillen tussen leerlingen, verschillende werkvormen aanbiedt.

• Lever je eigen voorbereide differentiatieles in op Brightspace (L&IT - PO3). --> INLEVEREN ALS PDF!!!!

Toelichting 

• Ga uit van het magische getal 3

• Dit wordt dus een lesvoorbereidingsformulier met een begeleidende alinea over de differentiatie. 

Geef hierbij aan:

o waar de les over gaat en wat de doelgroep is;

o hoe de les is opgebouwd in onderdelen;

o hoe je pro-actief wilt differentiëren in gelijkwaardige werkvormen voor drie groepen leerlingen met verschillende kenmerken;

o waarom je dat zo wilt doen.

Groepsdeel opdr. 3 L&IT

• Bespreek in subgroepen  de overeenkomsten en verschillen in de manieren van differentiëren
•  werk deze uit op 1 A4. 

Inleveren

Lever de voorbereide differentiatieles inclusief het bijbehorende groepswerk individueel in op Brightspace (L&IT - PO3)

Gedifferentieerde uitvoer :)

1. Individueel: alleen in stilte werken (B0073)

2. Individueel uitwerken, maar overleg graag met anderen ter insipratie (B0066)

3. Samen een les ontwikkelen (evt. vakoverstijgend) (let op, wel even allebei inleveren) (B0066)

Chat GPT?

• Je mag ChatGPT/AI gebruiken om inspiratie op te doen voor je gedifferentieerde les
•  Zie o.a. Onderwijs van Morgen voor tips

Waarop differentiëren?

• Differentiatie naar instructie. (bv verlengde instructie vs. zelf)
• Differentiatie naar extra zorg. (extra ondersteuning)
• Differentiatie naar toetsing/uitwerking. (iedereen dezelfde toets?)
• Differentiatie naar tempo/tijd. (meer tijd)

• Differentiatie naar leerstof (niet alles hoeft)
• Differentiatie naar (minimum-)doel. (niet iedereen hetzelfde einddoel)
• Differentiatie naar beoordeling. (wat is voldoende of wat is onvoldoende?)
  
• Differentiatie naar context. (niet iedereen leert hetzelfde)
  

Korte discussie

Stel je wilt gaan differentiëren in je stageklas:

-Welke punten uit het schema zijn al (in de basis) aanwezig?

-Waarop nog investeren?

-Zijn er overeenkomsten/verschillen tussen klassen/scholen?

10 tips 

www.wijleren.nl

Voorbeeld

Differentiëren lijkt vaak groot en ingewikkeld, maar kan ook klein. 

Bekijk het volgende voorbeeldfilmpje en denk na over de vraag:

https://edpuzzle.com/media/604f1c1ba9f90e4223ee55cf 

Voorbeeld

Differentiëren lijkt vaak groot en ingewikkeld, maar kan ook klein. 

https://www.leraar24.nl/2611620/deze-werkvormen-maken-differentieren-in-de-klas-eenvoudig/

--> Wat is nodig om dit te laten slagen in het 'echt'?