M2: Samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we doen vandaag?

Lezen in 'Gruwelijk spel'

Herhaling van samenstellingen

Aan het werk!

Samenstellingen

Tussenletters

Kun je het eerste deel van het woord in het meervoud zowel met -(e)n als met -s schrijven, dan gebruik je de tussenletter -e.

Bijvoorbeeld:

Vitaminepillen (vitaminen/vitamines)

Secondewijzer (seconden/secondes)

Basisregel

Als het kan, schrijf je de woorden gewoon aan elkaar. Dit kan alleen als er dan geen problemen zijn met lezen of uitspreken van het woord.

Bijvoorbeeld:

Rugzak

Maximumsnelheid

Badkamerdeur

Koppelteken

Als er wel problemen zijn met het lezen of uitspreken van een woord, kun je een koppelteken gebruiken. 

Dit is bijvoorbeeld zo als er door het samenstellen van twee klinkers, een andere klank ontstaat.

Bijvoorbeeld:

Na-apen

Mini-emmer

Koppelteken

Je gebruikt ook een koppelteken bij een samenstelling met een afkorting, aparte letter of symbool.

Bijvoorbeeld:

Dvd-speler

%-teken

Tussen-s

Koppelteken

Je gebruikt ook een koppelteken bij aardrijkskundige namen:

- Zuid-Azië 

- Noord-Holland

Koppelteken

Je gebruikt ook een koppelteken bij combinaties van titels en/of beroepen en bij voorvoegels:

- Anti-Russisch

- Admiraal-commandant 

Wat is juist geschreven?

1. zee egel
2. zeeegel
3. zee-egel

Wat is juist geschreven?

1. zomer vakantie
2. zomervakantie
3. zomer-vakantie

Wat is juist geschreven?

1. IQ test
2. IQtest
3. IQ-test

Tussenletters

Eindigt het eerste deel in het meervoud op -en of -n dan krijgt het woord in een samenstelling de tussenletters -en of -n.

Bijvoorbeeld:

Tandenborstel

Kattenbak

Pannenkoek

Tussenletters

Eindigt het eerste deel van het woord op -eren, dan schrijf je in de samenstelling -er. 

Bijvoorbeeld:

Kinderfeest (kinderen) 

Rundersalade (runderen)

Tussenletters

Als het eerste deel van de samenstelling uniek is of als het eerste deel geen meervoud heeft, schrijf je geen -en, maar alleen een -e. 

Bijvoorbeeld:

Zonnebloem

Koninginnedag

roggebrood

Tussenletters

Je schrijft een tussenletter -s, als je deze hoort in de uitspraak van het woord.

Bijvoorbeeld:

Bakkersroom

Streepjescode

Verlovingsring

Wat is juist geschreven?

1. Paardebloem
2. Paardenbloem

Wat is juist geschreven?

1. Maneschijn
2. Manenschijn

Wat is juist geschreven?

1. Tarwekorrel
2. Tarwenkorrel

Wat is juist geschreven?

1. Meningverschil
2. Meningsverschil

Maak de juiste samenstelling: fiets+winkel

Maak de juiste samenstelling: mp3+speler

Maak de juiste samenstelling: ov + chipkaart + saldo

Maak de juiste samenstelling: kind+speeltuin

Maak de juiste samenstelling: auto+export

Maak de juiste samenstelling: ziekte+kiem

Maak de juiste samenstelling: zon+bril

Maak de juiste samenstelling: 30+ + kaas