§4.4 Mensen in het zand- en lösslandschap deel 1

Welkom!
Doe je telefoon in de telefoontas,
ga op je plek zitten,
pak je ipad voor,
ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
wanneer de timer afloopt, is het stil!
timer
3:00
1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Welkom!
Doe je telefoon in de telefoontas,
ga op je plek zitten,
pak je ipad voor,
ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
wanneer de timer afloopt, is het stil!
timer
3:00

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoofdstuk 4: 
Landschap in je eigen
omgeving
§4.4 Mensen in het zand- en lösslandschap deel 1

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesplanning 
Aanwezigheid, boekencontrole en huiswerkcontrole

Mededelingen:  

Uitleg §4.4 Mensen in het zand- en lösslandschap deel 1

Maak van §4.4 Mensen in het zand- en lösslandschap vraag 2 t/m 4

Lesdoelcheck

Vooruitblik op de volgende les

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen van deze les
  1. Leg uit wat het potstalsysteem is
  2. Welke veranderingen hebben er plaats gevonden in het Zandlandschap?
  3. Wat het verschil is tussen het landbouwsysteem op de zandgronden vroeger en nu
  4. Vertel voor- en een nadeel is van intensieve veeteelt

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je nog van de vorige keer?

Slide 5 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 6 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Zandlandschap
Kenmerken
  • Oostkant van Nederland
  • Relief (hoog Nederland)
  • Onvruchtbare grond
  • Esdorpen
  • Podstalsysteem
  • Heide
  • Extensieve en intensieve landbouw

Ontstaan
In het pleistoceen afgezet. Er heerste een poolwoestijn en Noordzee droog was. De wind nam zand mee en zette dat af in het oosten van Nederland.






Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Potstalsysteem
De zandlandschap wordt al duizenden jaren bewoond.
De bodem in het zandlandschap is onvruchtbare.
Om toch akkerbouwen moesten ze de bodem vruchtbaar maken            Potstalsysteem.

Potstalsysteem
Door schapen te houden werden er dikke plakken mest gecreeërd. Deze mest werd in plaggen uitgestoken en met de zandgrond gemengd zodat de grond vruchtbaar werd  

De schapen graasden op de heide  
De boeren hadden een gemengd bedrijf.
Extensive veeteelt
Kleine kuddes die rond trekken over de heide
Zand met mest uit de potstal
Zand
Es(dorp)
De akker van het dorp was te vinden net buiten het dorp. Dit wordt een Es genoemd.

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

0

Slide 9 - Video

Deze slide heeft geen instructies

 Veranderingen in het zandlandschap

Verandering tussen 1900 en 1950
Kunstmest wordt in 1900 uitgevonden het potstalsysteem wordt daadoor overbodig.

Heidevelden werden ontgonnen en geschikt gemaakt voor landbouw.

De meeste boeren verbouwden graan, maar door overproductie dalende graanprijzen. 
De boeren moesten iets anders gaan doen en gingen zicht specialiseren en schakelden over op veeteelt.



Slide 10 - Tekstslide

Twaalfduizend jaar lang is er een tekort aan. Twaalfduizend jaar lang gooien boeren van alles op hun akkers om maar méér van dit stofje bij hun gewassen te krijgen: van hooi tot haver, van blubber tot bloed, van zeewier tot zeespons, tot – jawel – menselijke uitwerpselen. In sommige steden kopen boeren zelfs een ‘beerbiljet’ om ‘s nachts beerputten leeg te mogen scheppen.
https://decorrespondent.nl/11608/de-belangrijkste-uitvinding-van-de-20ste-eeuw-houdt-ons-in-leven-en-is-een-ramp-voor-het-milieu-de-oplossing-minder-vlees-eten/23169304010864-77805804#:~:text=Dat%20heeft%20alles%20te%20maken,bereiden%3A%20d%C3%A9%20grondstof%20voor%20stikstofkunstmest.
 Veranderingen in het zandlandschap

Verandering vanaf 1950
  • Veel boeren kregen concurrentie uit andere delen van de wereld
  • Boeren gingen over tot schaalvergroting
  • Intensieve veehouderij (bio-industrie --> niet te verwarren met de biologische veehouderij)


Toenemende intensivering en mechanisatie nodig.

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

INTENSIEVE veeteelt
veel vee per hectare 
megastallen met grote hoeveelheden vee

EXTENSIEVE veeteelt
weinig vee per hectare
vooral in de onherbergzame gebieden

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gevolgen van de veranderingen 
  • Overal verschenen voedersilo's en megastallen
  • Duizenden kippen, runderen en varkens
  • Ruilverkaveling          rechte sloten en kavels

De concentratie van vee is schadelijk voor de natuur. 
Uitstoot van ammoniak         stikstof        vermesting: de bodem wordt rijker aan voedingsstoffen waardoor de biodiversiteit achteruit gaat. Er blijven minder soorten planten en dieren over.

Als er planten verdwijnen, sterven ook de dieren uit die van die planten leven. 

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Aan het werk
Wat: lees en maak van §4.4 Mensen in het zand- en lösslandschap vraag 2 t/m 4

Wanneer: voor de volgende les af

Hulp: de theorie (Lees goed!)
            buurman/buurvrouw naast je
            de docent

Klaar: maak de herhaling

Tijd: timer

timer
10:00

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelcheck
  1. Leg uit wat het potstalsysteem is
  2. Welke veranderingen hebben er plaats gevonden in het Zandlandschap?
  3. Wat het verschil is tussen het landbouwsysteem op de zandgronden vroeger en nu
  4. Vertel voor- en een nadeel is van intensieve veeteelt

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?
😒🙁😐🙂😃

Slide 17 - Poll

Deze slide heeft geen instructies