7.3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat leer ik dit hoofdstuk?

Afronding 7.2 en 7.3

• Ik ken de gevolgen van sociale ongelijkheid 
• Ik weet hoe sociale ongelijkheid wordt bestreden
• Ik weet hoe de ontwikkelingen in de 21e eeuw leiden tot   veranderende verhoudingen

Leerdoelen

Kapitaal en positieverwerving

Kapitaal kan een middel zijn om een betere maatschappelijke positie te verwerven.

Er zijn 3 soorten kapitaal: 

1. Economisch: bezit of inkomen

2. Sociaal: connecties, netwerken, mate van respect.

3. Cultureel: culturele competenties zoals kennis, houdingen, opvattingen en smaak die kenmerkend zijn voor hoge posities.

Hoe kan sociaal kapitaal bijdragen aan positieverwerving?

Hoe kan sociaal kapitaal bijdragen aan positieverwerving?

Antwoord: Sociaal kapitaal verwijst naar een sociaal netwerk en sociale vaardigheden. Beide kunnen het makkelijker maken om bijvoorbeeld (via je netwerk) een baan of  een stage te bemachtigen.

Sociale uitsluiting

Er is sprake van sociale uitsluiting bij meer dan 1 van de volgende bestanddelen: 

Beperkte sociale en politieke participatie, beperkte normatieve integratie, niet goed kunnen voorzien in elementaire levensbehoeften, geringe toegang tot sociale grondrechten. 

Benadruk dat armoede een relatief begrip is en dat dit in Nederland een andere betekenis heeft dan bijvoorbeeld in India 

§7.3 De gevolgen van sociale ongelijkheid

Pagina 147

Gevolgen van sociale ongelijkheid

Op micro- en meso niveau komt dit terug in:

onderwijs, cultuur en vrijetijdsbesteding, politiek en gezondheid. 

Gevolgen van sociale ongelijkheid zijn zichtbaar op micro-, meso- en macroniveau: 

Onderwijs

• Mate van cultureel kapitaal
• Verschillende behandeling en communicatie met leraren
• Referentiekader wat betreft onderwijs

Kinderen van hoogopgeleide ouders presteren vaak beter dan kinderen van laagopgeleide ouders door:

Passen de vrijetijdsbestedingen eerder bij de elitecultuur of bij de massacultuur?

Massacultuur

Elitecultuur

Cultuur en vrije tijd

• Elitecultuur: museum, theater, klassieke muziek
• Massacultuur:  actiefilms, volksmuziek

Er zijn verschillen in vrijetijdsbesteding tussen hoog- en laagopgeleiden: 

Stelling: Mensen met een lagere opleiding participeren meer in de politiek dan mensen met een hogere opleiding.

Stelling: 'Mensen met een lagere opleiding participeren meer in de politiek dan mensen met een hogere opleiding'. 

Eens

Oneens

De politiek

Verschillen in maatschappelijke positie leiden tot verschillen in deelname aan de politiek. 

Er zijn 2 soorten politieke participatie: 

1. Electorale politieke participatie: alles wat te maken heeft met verkiezingen

2. Niet-electorale politieke participatie: invloed uitoefenen via andere wegen dan verkiezingen

Om welk soort politieke participatie gaat het in dit fragment?

Om welk soort politieke participatie gaat het in dit fragment?

1. Electorale politieke particpatie
2. Niet-electorale politieke participatie

Gezondheid

Verschillen in klasse en opleidingsniveau leiden tot verschillen in levensverwachting. Dit heeft te maken met:

• Kennis
• Levensstijl
• Gedrag
• Communicatievaardigheden 

Samenvattende video

Welke termen zouden volgens jou hoog- en laagopgeleid kunnen vervangen?

Welke termen zouden volgens
jou hoog- en laagopgeleid kunnen
vervangen?

Conflicten

Maatschappelijke verschillen kunnen leiden tot sociale ongelijkheid en uiteindelijk tot conflict. Bijvoorbeeld:

• Gender
• Generaties
• Klasse
• Etniciteit
• Regio

Voorbeeld van regio verschillen tussen de (stedelijke) beleidsmakers en de boeren die daar de gevolgen van ondervinden. 

Harmoniemodel

Conflictmodel

Overeenstemming bereiken door middel van overleg. 

Beïnvloeding van de media  (media-offensief) of door middel van betogingen en stakingen 

Omgaan met conflicten

Benadruk dat de manier waarop mensen omgaan met conflicten afhankelijk is van de cultuur in een samenleving. 

Gevolgen van conflicten

Noem een voorbeeld waarbij een politiek conflict tot maatschappelijke verandering heeft geleid.

Noem een voorbeeld waarbij een conflict tot maatschappelijke verandering heeft geleid.

Bijvoorbeeld: de invoering van roetveegpiet

Maak/Huiswerk

Ga met je groepje werken aan samenvattingen en begrippenlijsten 7.1 tm 7.3

Deel deze met degene die nakijken en met mij.