Tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

De kandidaat kan:

• leesstrategieën hanteren
  
• functie van beeld en opmaak in een tekst herkennen
• het schrijfdoel van de auteur aangeven en de talige middelen die hij
  hanteert om dit doel te bereiken 
• een tekst indelen in betekenisvolle eenheden en de relaties tussen die
  eenheden benoemen 
• het hoofdonderwerp en de hoofdgedachte van een tekst aangeven en
  een samenvatting geven 

samenvatten

Samenvatten (leesvaardigheid) werd voorheen in de centrale examens KB en GL/TL getoetst door middel van een geleide samenvattingsopdracht. 

In het centraal examen van 2021 wordt van de vmbo-kandidaat gevraagd om, in verschillende tekstsoorten, hoofdzaken te herkennen, onderscheiden en ordenen. 

Om duidelijk te maken wat deze aanpassing concreet betekent voor het 

onderwijs Nederlands en voor de constructie en afname van vmbo-examens Nederlands in de toekomst, is een aantal voorbeeldteksten en -opgaven geselecteerd en uitgewerkt.

Tekstverbanden

Welk signaalwoord hoort bij:

Oorzaak - Gevolg

1. neem nou
2. eerst
3. bovendien
4. daardoor

Welk signaalwoord hoort bij:

Opsomming

1. verder
2. ten eerste
3. ook
4. en

Welk signaalwoord hoort bij:

Tegenstelling

1. verder
2. eerst
3. neem nou
4. echter

Welk signaalwoord hoort bij:

Voorbeeld

1. verder
2. eerst
3. neem nou
4. echter

Wat is het tekstverband in dit stukje tekst?

In zijn koffer zaten allemaal spullen die niet van hem waren. Hij zag een roze haarborstel, een pruik, twee leren jassen en een boek.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. doel -middel
4. oorzaak-gevolg

Wat is het tekstverband in dit stukje tekst?

In Europa zijn veel kleine landen te vinden. Neem nou Liechtenstein. Heb je daar weleens van gehoord?

1. voorbeeld
2. opsomming
3. doel - middel
4. tegenstelling

Wat is het tekstverband in dit stukje tekst?

Doordat wij niet goed met de Aarde omgaan, worden de zomers steeds warmer. We zouden als mens hier eens maatregelen in moeten nemen.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. doel - middel
4. oorzaak-gevolg

Sleep de signaalwoorden naar het juiste verband

Oorzaak-Gevolg

Opsomming

Tegenstelling

echter

ook

maar

doordat

en

toch

waardoor

hoewel

Wat is het verband in deze tekst?

Kinderen groeien op met moderne technologie. Dat heeft veel voordelen. Daar tegenover staat dat allerlei soorten verslaving enorm zijn toegenomen.

Wat is het verband in deze tekst?

Doordat ouders steeds meer op hun mobiel bezig zijn, hebben ze vaak niet door hoe het met hun kinderen gaat.

Wat is het verband in deze tekst?

Kinderen besteden tegenwoordig te weinig tijd aan hun huiswerk. Daardoor missen ze het oefenen met de leerstof.

Wat is het verband in deze tekst?

Of je nu sport, tv kijkt of achter de computer zit: doordat je ‘s avonds lichamelijk of geestelijk te lang actief blijft, verschuift je ritme naar de nacht.

Nathan, Elize & Esther -> Socrative HEK03

Kijk- & Luistertoets oefenen -> Woots

Blok 1,2,3 Lezen -> theorie leren