4d2 argumentatie drogredenen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Onderbouwing van een standpunt

• Soms probeert een schrijver je in een tekst te overtuigen van zijn standpunt. 
• Dat doet hij door zijn standpunt met argumenten te onderbouwen. Met de argumenten probeert de schrijver zijn standpunt voor de lezer aannemelijk te maken.  

Onderbouwing van een standpunt

Dat kan hij op verschillende manieren doen. Hij kan bijvoorbeeld:

• de gevolgen noemen van een maatregel waar hij vóór of tegen is;
  
• de situatie die hij beschrijft vergelijken met een andere situatie;
  
• een tegenargument noemen en ontkrachten.
  

Logische redeneringen

• Een standpunt met een argument noem je een redenering. 
• Om te bepalen of het standpunt van een schrijver aannemelijk is, moet je nagaan of zijn redeneringen logisch zijn. Je moet de tekst hierbij kritisch lezen.

Logische redeneringen

• Eerst bepaal je of een argument inhoudelijk aansluit bij het standpunt. 
• Als een argument wel inhoudelijk aansluit bij het standpunt, dan controleer je of het standpunt logisch uit het argument volgt. 

Logische redeneringen

Om te controleren of het standpunt logisch uit het argument volgt, stel je jezelf kritische vragen.

Voorbeelden van kritische vragen die je kunt stellen zijn:

• Treedt het beschreven gevolg daadwerkelijk op?
• Is de gemaakte vergelijking wel eerlijk?

Voorbeeld

Katherina vindt dat een corrigerende tik wel mag. Haar argument is dat zij niet slechter is geworden van de corrigerende tik. Kritische vragen die je kunt stellen zijn:

• Betekent het feit dat je er niet slechter van wordt automatisch dat je een corrigerende tik mag geven?
• Betekent het feit dat Katherina er niet slechter van is geworden automatisch dat andere kinderen er ook niet slechter van worden?

Voorbeeld

Deze vragen kun je beantwoorden met ‘waarschijnlijk niet’. 

Het standpunt volgt dus niet logisch uit het argument en daarom concludeer je dat de redenering onlogisch is.

Overtuigende argumenten

Objectieve argumentatie: controleerbaar, gebaseerd op feiten.
Is de informatie betrouwbaar? Stel kritische vragen, zoals:

• Is de auteur van de tekst betrouwbaar?
  
• Is de bron van de tekst betrouwbaar?
• Is het duidelijk waar de informatie in de tekst vandaan komt?

Overtuigende argumenten

Subjectieve argumenten: mening/overtuiging, gebaseerd op algemene normen en waarden/ervaring.

• Je gaat na waarop het argument is gebaseerd.
  Als niet duidelijk is waarop het argument is gebaseerd, dan is het argument niet overtuigend en het standpunt minder aannemelijk.

Voorbeeld

• Het subjectieve argument is gebaseerd op een mening die veel mensen in Nederland hebben, namelijk dat iedereen gelijk is. Het argument is overtuigend.
• Het objectieve argument is gebaseerd op onderzoeksresultaten. Deze informatie is betrouwbaar, omdat duidelijk wordt gemaakt waar de informatie vandaan komt, namelijk van de ANWB. Het argument is overtuigend.
  

Aan de slag

• Studiemeter - Starttaal Compact Online - lezen - opbouwopdrachten
• Standpunt en argumentatie herkennen
• Argumentatie beoordelen

Drogredenen

• Soms gebruikt een schrijver valse argumenten om zijn standpunt aannemelijk te maken.  
• Drogredenen lijken logisch en overtuigend, maar zijn het niet. 
• Om te bepalen of redeneringen logisch en argumenten overtuigend zijn, moet je drogredenen in een overtuigende tekst kunnen onderscheiden van echte argumenten. 
  

Cirkelredenering

Het standpunt wordt in het argument herhaald.

Een computer is een nuttig apparaat, want je hebt er veel aan.

Het argument ‘je hebt er veel aan’ is een herhaling van het standpunt ‘een computer is een nuttig apparaat’. ‘Nuttig zijn’ betekent hetzelfde als ‘veel aan iets hebben’.

Generalisatie

De schrijver baseert zijn standpunt op één of enkele ervaringen.

Kantoormedewerkers zijn niet bepaald de gezelligste mensen. Ik heb een keer een vakantiebaantje bij een kantoor gehad en de medewerkers daar waren echt heel saai.

De schrijver baseert het standpunt dat alle kantoormedewerkers saai zijn op zijn ene ervaring tijdens zijn vakantiewerk.

Misbruik van autoriteit

De schrijver onderbouwt zijn standpunt met een beroep op zijn eigen deskundigheid of die van iemand anders, terwijl hijzelf of die ander niet betrouwbaar is.

Misbruik van autoriteit

Vet voedsel is niet zo ongezond als wordt beweerd. Dat heeft de directeur van Unilever laatst gezegd.

De schrijver gebruikt de directeur van Unilever als autoriteit, maar Unilever is een voedselproductiebedrijf en daarom is de directeur in dit geval niet betrouwbaar. Hij wil immers zijn producten verkopen, ook de producten waar wellicht veel vet in zit.

Aanval op de persoon

De schrijver ontkracht een standpunt van een ander door iets te zeggen over de persoon zelf, zonder inhoudelijk in te gaan op het argument dat die persoon geeft.

Aanval op de persoon

De heer De Winter zegt dat de aanleg van nieuwe landingsbanen bij Schiphol geluidsoverlast geeft, maar hij heeft geen recht van spreken, want hij is ontslagen bij KLM.

De schrijver gaat niet inhoudelijk in op het argument over geluids­overlast, maar hij valt de heer De Winter persoonlijk aan door te zeggen dat hij geen recht van spreken heeft, omdat hij is ontslagen bij KLM.

Beroep doen op de meerderheid

De schrijver onderbouwt zijn standpunt door te zeggen dat een meerderheid voor het standpunt is.

Met illegaal films streamen is niks mis, want iedereen doet het.

Het argument is dat ‘iedereen het doet’, maar dit legt niet uit waarom er ‘niks mis is met illegaal films streamen’.

Heeft jouw docent Nederlands gezegd dat je te veel fouten maakte in jouw brief? Ze weet zelf niet eens het verschil tussen enkelvoud en meervoud.

1. Autoriteitsdrogreden
2. Persoonlijke aanval
3. Cirkelredenering
4. Beroep doen op de meerderheid

A: "Waarom zijn er zo weinig mensen in dit café?"
B: "Omdat het hier zo ongezellig is."
A: "Hoe komt het dat het hier zo ongezellig?"
B: "Omdat er zo weinig mensen zijn."

1. Persoonlijke aanval
2. Autoriteitsdrogreden
3. Cirkelredenering
4. Generalisatie

Een kerstboom kopen met een kluit heeft geen enkele zin. Vorig jaar heb ik zo'n boom direct na kerstmis geplant, en hij bleef net zo dood als een kerstboom zonder kluit.

1. Persoonlijke aanval
2. Generalisatie
3. Cirkelredenering
4. Autoriteitsdrogreden

Zij kan wel van alles zeggen over dat tentamen, maar ze had zelf ook maar een 4.

1. Cirkelredenering
2. Persoonlijke aanval
3. Generalisatie
4. Autoriteitsdrogreden

Belgen hebben erg veel humor. Ik ben op vakantie in Italië twee hele grappige Belgen tegengekomen.

1. Persoonlijke aanval
2. Generalisatie
3. Cirkelredenering
4. Beroep doen op de meerderheid

Aan de slag

• Studiemeter - Starttaal Compact Online - lezen - opbouwopdrachten
• Standpunt en argumentatie herkennen
• Argumentatie beoordelen
• Drogredenen

Ik ben de baas, omdat ik het voor het zeggen heb.

1. Goed argument
2. Slecht argument

De koffie is hier altijd lauw.

1. Feit
2. Mening

De koffie is hier niet te zuipen.

1. Feit
2. Mening

Meneer Boven vindt de koffie niet te zuipen.

1. Feit
2. Mening

Mijn opa heeft zijn hele leven gerookt en hij heeft geen kanker. Roken is dus helemaal niet ongezond.

1. Goed argument
2. Slecht argument

Ik ga op typeles omdat dit me uiteindelijk veel tijd oplevert.

1. Goed argument
2. Slecht argument

Wat weet jij van nu gezondheid, jij weegt zelf 105 kilo!

1. Goed argument
2. Slecht argument

Iedereen moet het met me eens zijn dat je niets leert van online lessen.

1. Goed argument
2. Slecht argument