Thema 1 4 sferen in harmonie met de wereld

• Aardrijkskunde
• Secundair onderwijs

Thema 1:

4 sferen in harmonie met de wereld

De 4 sferen

Atmosfeer

Hydrosfeer

Geosfeer

Biosfeer

4 sferen

• Geosfeer
• Hydrosfeer
• Biosfeer 
• Atmosfeer
• Sterk met elkaar verbonden

Systeem Aarde

Kringloop : 

• koolstof en water bewegen doorheen een kringloop
• doorheen systeem aarde. 
• Er gaat geen water/koolstof weg, er komt er geen bij.
• De vorm verandert en de verhouding in de sferen

De koolstof kringloop

Koolstof = element C

Gaat verbindingen aan en komt op aarde in verschillende vormen.

Gas en vaste vorm.

Welke vormen van koolstof ken je?

Verschijningsvormen koolstof

koolstofdioxide (CO₂)

methaangas

alle levende organismen 

aardolie

aardgas

Opdracht:
Deel de haltes in op: geosfeer, hydrosfeer, biosfeer en atmosfeer. Atmosfeer heb ik voor jullie al gedaan

In welke 'sfeer' wordt de meeste koolstof opgeslagen?

1. Atmosfeer
2. Biosfeer
3. Hydrosfeer
4. Geosfeer

Welke volgorde is juist:
organiseer van minste koolstof naar meeste

1. biosfeer - hydrosfeer (oceaan) - atmosfeer
2. biosfeer- atmosfeer-hydrosfeer (oceaan)
3. atmosfeer-biosfeer-hydrosfeer (oceaan)
4. atmosfeer- hydrosfeer (oceaan)- biosfeer

Uitwisseling van koolstof tussen de sferen

Koolstofcyclus is in evewicht.

Er wordt koolstof opgenomen uit de atmosfeer en er wordt koolstof afgegeven aan de atmofseer.

opname = afgave

= EVENWICHT

Via welke 4 natuurlijke processen komt koolstof vrij in de atmosfeer?

In welke sfeer wordt koolstof onder de vorm van vb. CO2 vastgehouden?

1. biosfeer
2. atmosfeer
3. hydrosfeer
4. geosfeer

Bronnen van koolstof in atmosfeer

Welk gas stoten bomen uit?

1. Methaan (CH4)
2. Zuurstofgas (O2)
3. Koolstofdioxide (CO2)
4. Waterdamp (H2O)

Koolstof uit atmosfeer via:

• fotosynthese van planten (biosfeer)
• fotosynthese van algen (hydrosfeer)
• opslag via afsterven organisch materiaal --> aardgas, aardolie, steenkool

In welke sferen wordt koolstof onder de vorm van CO2 omgezet in plantenweefsel en zuurstof door fotosynthese?

1. geosfeer
2. hydrosfeer
3. biosfeer
4. atmosfeer

In welke sfeer wordt koolstof onder de vorm van fossiele brandstof opgeslagen?

1. biosfeer
2. geosfeer
3. atmosfeer
4. hydrosfeer

Stelling: de hoeveelheid koolstof op aarde kan veranderen

1. Waar
2. Niet waar

1

2

3

4

5

6

Hoe draagt de mens bij aan de verstoring van deze cyclus
Hoe zorgen wij voor meer koolstof in de atmosfeer?

Hoe kan ontbossing zorgen voor een verstoring van de koolstofkringloop?

Waarom haalt de mens fossiele stoffen uit de geosfeer?

1. Verteren
2. Sedimentatie
3. Brandstofwinning
4. Vervuiling

Op welke manier draagt ons voedingspatroon bij aan de verstoring van de koolstofcyclus?

koolstofcyclus 2

Methaan: Koeien eten gras waardoor ze gassen (methaan) en uitwerpselen uitstoten.

Speelt koolstof een rol in het broeikaseffect?

Het broeikaseffect is een natuurlijk proces

1. Zeker wel
2. Helemaal niet!

Het broeikaseffect is essentieel voor het leven op aarde?

1. Ja, zonder broeikaseffect is het hier niet leefbaar.
2. Nee, het broeikaseffect is slecht voor het leven op aarde.

Broeikaseffect

• De aarde werkt als een kas
• Zonder broeikaseffect is het -18 graden
• broeikasgassen zijn nodig als mantel/schild
• CO_{2 (}koolstofdioxide) en methaan 
• =  belangrijke broeikasgassen

Broeikaseffect

BROEIKASEFFECT SAMENGEVAT

 1. De zon maakt de aarde warm.

 2. Een deken van broeikasgassen houdt de warmte een beetje vast.

 3. Omdat de deken dikker (verstoring koolstofcycluswordt door vervuiling, wordt de aarde steeds warmer.

--> versterkt broeikaseffect!!!

(versterkt) broeikaseffect

Broeikasgevaar

Het 'gewone' broeikaseffect is hetzelfde als het versterkte broeikaseffect.

1. Waar
2. Niet waar

Welke gevolgen van het versterkt broeikaseffect (opwarming van de aarde) ken je?

Het zet een hele keten in gang van veranderingen.