Intro 12.1 Erfelijkheid

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vandaag: 

• Voorkennis quiz 
• Uitleg basisstof 1: Genotype en fenotype 
• Quiz over de uitleg

Leerdoelen 

- Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is. 

- Je kunt beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen via chromosomen. 

Fenotype of genotype?

1. Fenotype
2. Genotype

Een menselijke huidcel heeft 46 chromosomen. Als een cel in de huid zich deelt, hebben de twee nieuwe cellen ieder 46 chromosomen.

Waar

Niet waar

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

Je hebt genen die altijd tot uiting komen: deze zijn dominant

Je hebt ook genen die pas tot uiting komen als er geen dominant allel is. Deze genen zijn recessief. 

gen: rood haar

gen:

rood haar

Invloed van milieufactoren

Fenotype wordt bepaald door genotype en milieufactoren

Een verandering van je fenotype noem je modificatie, is niet veranderd in je DNA!

Fenotype en genotype

Genen

Voor elke eigenschap heb je een gen.

Een gen kan variëren. Zo'n variant wordt een allel genoemd.

Gen

Een stukje DNA dat de code voor één erfelijke eigenschap draagt noemen we een gen

Allel = invulling van gen.

Voorbeelden van erfelijke eigenschappen:

haarkleur (blond, zwart, rood)

haarstijl (krullend of steil)

oogkleur (blauw, bruin, groen)

Wat kun je zeggen over het fenotype en genotype van deze jongen?

1. Ze hebben hetzelfde fenotype.
2. Ze hebben hetzelfde genotype.
3. Ze hebben hetzelfde fenotype en genotype.
4. Ze hebben verschillende fenotypen en genotypen.

Jantje is in zomer veel in de zon geweest en zijn huid heeft een bruine kleur gekregen. Verandert zijn fenotype of genotype?

1. Alleen zijn genotype verandert
2. Alleen zijn fenotype verandert
3. Zijn genotype en fenotype blijven onveranderd
4. Zijn genotype en fenotype zijn veranderd

Het X-chromosoom en Y-chromosoom zijn

1. Geslachtschromosomen
2. Geslachtscellen
3. Autosomen

Wat is de functie van chromosomen in een cel?

1. Het produceren van energie
2. Het afbreken van afvalstoffen
3. Het reguleren van celdeling
4. Het dragen van genetische informatie

Wat is een dominant gen?
Wat is een recessief gen?

Hoe worden genen overgedragen van ouders op kinderen?

1. Via geslachtscellen zoals eicellen en zaadcellen.
2. Via de luchtwegen tijdens ademhaling.
3. Door direct contact tussen ouders en kinderen.
4. Via de voeding die ouders aan hun kinderen geven.

Welke milieufactor is een biotische factor?

1. begroeiing
2. grondsoort
3. neerslag
4. temperatuur

Onderwerpen:

-Genotype & fenotype

-Chromosomen

-Genen & allelen

-Milieufactoren

Vragen over deze les?