Ethiek les 3

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 2

Ethiek les 3

Doorwerking van de deugdethiek

Voor vandaag

• terugblik
• deugd en verstand
• Thomas van Aquino
• deugdethiek later ... en nu?

Terugblik

• deugd, geluk en gevoel
• verschillende deugden
• voorbeelden

• Canvas

Verschilt deugd per cultuur?

Ja, afhankelijk van lokale gewoontes

Nee, mensen zijn overal fundamenteel hetzelfde

Verschilt deugd per cultuur?

"What is just by nature has the same force everywhere and does not depend on what we regard or do not regard as just.

In what is just by convention, on the other hand, it makes originally no difference whether it is fixed one way or another, but it does make a difference when it is fixed, for example, that a prisoner's ransom shall be one mina, or that a sacrifice shall consist of a goat but not of two sheep ..." (NE  V.7)

Verschilt deugd per cultuur?

"There are things which are not pleasant by nature, but which come to be pleasant through physical disability, or through habit, or through an <innate> depravity of nature. I mean characteristics of brutishness, for instance ... what is related about some of the savage tribes near the Black Sea, that they delight in eating raw meat or human flesh ..." (NE  VII.5)

Verschilt deugd per cultuur?

"Take the example of the man who was defending himself against the charge of beating his father with the words: 'Yes, I did it; my father, too, used to beat his father, and he beat his, and' -- pointing to his little boy -- 'he will beat me when he grows up to be a man. It runs in the family.'

Verschilt deugd per cultuur?

"And the story goes that the man who was being dragged out of the house by his son asked him to stop at the door, on the grounds that he himself had not dragged his father any further than that." (NE  VII.6)

Verstandigheid

Verstandigheid

Kan een wetenschapper een misdadiger zijn?

Thomas van Aquino

aquinas101.thomisticinstitute.org

Drijfveren van de wil

• het intellect: oordeelt "dit is goed voor mij"
• de gevoelens: beïnvloeden het oordeel
• zichzelf: de wil wil
• dingen buiten de wil: hebben aantrekkingskracht
• God: werkend van binnenuit

18e eeuw

deugd als 'braafheid': gehoorzaamheid, ijver, spaarzaamheid

Josef Pieper, Das Viergespann (1964)

Alasdair MacIntyre, After Virtue (1981)

Levenskunst

leven als praxis, geen productieproces

bewust en zelfstandig

activiteit (gedrag) en passiviteit (emoties)

Opdracht: jouw levenskunst

Maak een top-3 van deugden/goede eigenschappen

Ga erover in gesprek in groepjes van 3