Herhalen H3 WO I en daarna moi

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

H3 De Eerste Wereldoorlog en daarna

Paragraaf 1 t/m 4

Geschiedenis

Klas 2 - vmbo 

Kaart van Europa 1914

Het Duitse Rijk was een stuk kleiner dan dat we nu kennen.

Polen is onderdeel van Rusland. Net zoals Wit-Rusland, Letland, Estland, Lithouwen en Oekraïne.

Bestond uit het hedendaagse: Oostenrijk, Hongarije, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Tsjechië, Slowakije, Slovenië en delen van Italië, Montenegro, Polen, Roemenië, Servië, Oekraïne

Het Ottomaanse Rijk kennen we nu als Turkije

Wat was de aanleiding (het startpunt) voor de Eerste Wereldoorlog?

Aanleiding Eerste Wereldoorlog

Veel landen in Europa willen onafhankelijk worden > 

- ze willen hun eigen land hebben

- nationalisme

Oostenrijk-Hongarije bestond uit vele verschillende landen, waaronder Bosnië en Servië die ook onafhankelijk wil worden.

De spanning in Europa loopt steeds meer op
Frans Ferdinand, de kroonprins wordt vermoord door de Serviër Gavrillo Princip

Gavrilo Princip

Wat was geen oorzaak van de Eerste Wereldoorlog?

1. Economische crisis
2. Nationalisme
3. Wapenwedloop
4. Bondgenootschappen

Oorzaken WOI

Nationalisme: liefde voor eigen volk
Mensen waren heel erg trots op hun land
Mensen wilden vechten voor vlag en land

Militarisme: verheerlijking van het leger
Mensen vonden leger belangrijk
Mensen willen oorlog voeren en het leger in

Oorzaken WOI

Wapenwedloop: strijd om de sterkste en beste wapens

Landen willen aan elkaar laten zien wie het sterkst is

Oorlogsindustrie: de economie draait op het maken van wapens

Moderne wapens: tanks, gevechtsvliegtuigen, automatische geweren

Bondgenoten

Er waren veel bondgenoten in Europa
Landen die elkaar hielpen bij conflicten/problemen

Na juli 1914 mobiliseerden al deze landen. 

Ze zorgden dat ze klaar waren voor oorlog, ook Nederland

Bondgenoten

Oostenrijk-Hongarije gaf Servië de schuld van de moord
Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de oorlog
Bondgenoot Rusland schoot Servië te hulp
Rusland werd op hun beurt weer gesteund door een bondgenootschap met Frankrijk en Groot-Brittannië
Oostenrijk-Hongarije kon rekenen op hun bondgenootschap met Duitsland

Ze zorgden dat ze klaar waren voor oorlog, ook Nederland

Bondgenoten in 1914

Twee bondgenootschappen

• 
  
  
• Nederland is neutraal

Geallieerden	Centralen
Groot-Brittannië	Duitsland
Rusland	Oostenrijk-Hongarije
Frankrijk	Italië

Wat waren de twee bondgenootschappen in de oorlog?

Eerste Wereldoorlog

De oorlog begon met een Duitse aanval op Frankrijk via België
Duitsland wilde Frankrijk in het westen  snel verslaan om daarna Rusland aan te vallen in het oosten
Von Schlieffenplan.

De Duitsers wilden niet op twee plaatsen tegelijkertijd vechten

Kerstvrede 1914

Duitse en Britse soldaten komen samen en hebben een wapenstilstand op 'niemandsland'

Welke zin past bij een loopgravenoorlog?

1. Alleen Franse en Belgische soldaten zaten in loopgraven, Duitse niet.
2. Soldaten hadden het heel zwaar in de loopgraven.
3. Een loopgravenoorlog was een hevige korte oorlog.
4. Loopgraven zijn makkelijk in te nemen tijdens daglicht.

Tweefrontenoorlog

 Rusland gaat ook mee met de oorlog doen > hierdoor ontstaat er een tweefrontenoorlog = oorlog waarbij op twee gebieden tegelijk gevochten wordt.

- Oost front
- West front

Aan het Westfront graven soldaten loopgraven daarvanuit voeren ze oorlog.  (diepe greppels, versterkt met zandzakken en prikkeldraad)

Kerstvrede 1914

Duitse en Britse soldaten komen samen en hebben een wapenstilstand op 'niemandsland'

Wat was een gevolg voor Nederland van WO I?

1. Nederland was neutraal
2. Nederland ving vluchtelingen op
3. Tekort aan voedsel/brandstof
4. Alle antwoorden zijn goed

Nederland neutraal

Nederland was tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal

• Onpartijdig, geen kant kiezen
  
  
• Toen Duitsland, België binnenviel (om Frankrijk aan te vallen) lieten ze Nederland met rust
  
  
• Dit kwam omdat Duitsland gebruik maakte van de Rotterdamse haven om goederen te vervoeren

Gevolgen WOI voor Nederland

Nederland vangt rond de 1 miljoen vluchtelingen uit België op.

Belgische soldaten werden ontwapend en gevangen gezet

Oorlog is slecht voor handel, er ontstaat daardoor een schaarste=te kort aan goederen

Einde WOI 1914-1918

In 1918 kregen de geallieerden versterking van de Verenigde Staten
Hierdoor kregen de geallieerden veel meer beschikking tot soldaten dan de centralen
Duitsland lukt het om Rusland te overwinnen (oostfront)
Het lukte Duitsland niet om Frankrijk (westfront) te overwinnen
Duitsland vroeg om een wapenstilstand en moest zich overgeven
Uiteindelijk duurde de oorlog in totaal 4 jaar
1914-1918

Ongeveer 10 miljoen soldaten en 9 miljoen  burgers kwamen om het leven

'de verloren generatie'

Verdrag van Versailles

Duitsland kreeg de schuld van oorlog

• 1. Geen groot leger mochten hebben
• 2. Stukken land moesten inleveren
• 3. Schadevergoeding moesten betalen

Verdrag van Versailles = vredesverdrag 

Nieuwe staten (landen)

• Oostenrijk-Hongarije en Ottomaanse rijk vielen uiteen en landen kregen onafhankelijkheid 
  
  
• Van Oostenrijk bleef een klein deel over
• Polen, Tsjecho-Slowakije en Hongarije werden zelfstandige staten
  
  
• Van het Ottomaanse rijk bleef alleen Turkije over

Europa voor de eerste wereldoorlog (1914)

OH en Ottomaanse rijk

Europa na de eerste wereldoorlog (1918)

Onafhankelijke staten als polen, oostenrijk en joegoslavie 

Schrijf 2 nieuwe landen op die ontstonden na WO I

Welke groep kwam er in Rusland aan de macht?

1. nationalisten
2. liberalen
3. communisten
4. tsaristen

Wat is een totalitaire staat?

1. Een staat waarin het leger de baas is
2. Een staat waar je weinig vrijheid hebt en gecontroleerd word
3. Een staat waarin veel politieke partijen zijn
4. Een staat waarin iedereen gelijk is

Onder leiding van ......... werd de Sovjet-Unie een totalitaire staat (dictatuur)

Wat zijn de roaring twenties?

1. Een periode in de jaren 20 met veel rumoer en onrust
2. Een groep jongens van 20 jaar die onrust veroorzaken
3. Een periode in de jaren 20 met oorlog
4. Een periode in de jaren 20 met veel welvaart en plezier

De economische wereldcrisis

Rond 1929 ging het mis met de Amerikaanse economie

• Oorzaak: Amerikanen kochten minder producten
• Gevolg: bedrijven moeten sluiten

 

Economische crisis = mensen hebben minder werk en ook minder geld

Door de handelscontacten in de wereldeconomie werd de crisis over de hele wereld verspreid. 

De economische wereldcrisis

In Nederland en Duitsland ontstaat er ook werkloosheid en armoede.

Nederlandse werklozen kregen een uitkering.

Om zwart werken te voorkomen, moesten ze 2x per dag stempelen in een stempellokaal en moesten ze werken in werkverschaffingsprojecten.

Wanneer en in welk land ontstond de economische crisis?

1. 1928, VS
2. 1929, VS
3. 1928, Duitsland
4. 1929, Duitsland

Welke nieuwe leider kwam er in Italie aan de macht?

Totalitaire staat = regering heerst over de samenleving

Door de economische crisis stemden veel Duitsers op de partij van Adolf Hitler -- de NSDAP (nationaalsocialistische partij)
- Antidemocratisch
- Dictatuur
- Nationalistisch 
- Racistisch: Arische ras was beter dan alle andere rassen
- Gewelddadig 

In 1932 won de NSDAP de Duitse verkiezingen
In 1933 werd Hitler benoemd tot regeringsleider van Duitsland
Einde democratie, begin dictatuur
Hitler werd de Führer = leider

Dictatuur in Duitsland

Hitlers beleid:

• Schaft burgerrechten af
• Duitsers werden gedwongen tot gehoorzaamheid 
• Tegenstanders werden naar concentratiekampen gebracht 
• Indoctrinatie: opdringen/dwingen van ideeën
• Propaganda: verspreiding van ideeën
  
  
  

Wat heeft de economische crisis te maken met de opkomst van Hitler?

Dictatuur in Duitsland

Hitler was Duitsland aan het voorbereiden op een nieuwe oorlog:

- Leger vergroten
- Autowegen aanleggen
- Oorlogsindustrie -- nieuwe wapens maken

Gevolg: de werkeloosheid verdween

Zelf oefenen > kies uit

- leer de begrippen online

- overhoor elkaar de begrippen

- maak in je werkboek de herhaling

- leer de leervragen + antwoorden (bijlagen magister)