Phaëton

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

WELKE GOD ZIE JE HIER?

Inleiding

Phaëton woont op aarde alleen met zijn moeder. Hij weet waarom zijn vader niet bij hen woont. Zijn vader is namelijk een van de goden, om precies te zijn de god van de Zon. De Zonnegod kan natuurlijk moeilijk op aarde wonen, want hij moet altijd opnieuw 's morgens zijn paarden inspannen voor zijn zonnewagen. Als het dan tijd is, rijdt hij naar buiten door de zeepoort, laat zijn paarden met de wagen snel stijgen, beschrijft daarna de duizelingwekkend hoge boog door de hemel, en stort zich daarna in een steile afgrond om weer te eindigen in zee. 

Natuurlijk schept Phaëton op over zijn beroemde vader, maar zijn vrienden lachen hem uit. Dat vraagd om moeilijkheden...

Phaëton A : Phaëton zoekt zijn vader op

- Herhalen van werkwoorden

   o,s,t,mus,tis,nt 

   indicativus, infinitivus, imperativus

- Herhalen van nominativus  en accusativus  ev/mv en vocativus

Vertaal :
Deus Sol filium habet; filius Phaëton est.
Sed Phaëton in terra vivit. Mater enim non dea est.

Phaëton dolet, nam amici eum laedent.
Cum Phaëtonem vident semper dicunt:
"Non filius Solis esse potes.
Si tu filius Solis es, nos filii Iovis sunt!"

Vertaal :

Nunc Phaëton in templum Solis fugit et exclamat:

"O pater, iuva me!"

Deus Sol statim consilium capit et respondet:

"Te iuvare possum. Donum promitto.
Nunc gaude! Quid optas?"

1. Ik kan je helpen. Ik beloof je een geschenk.
2. Ik wil je helpen. Ik beloof je een geschenk.
3. Ben je nu blij? Wat wens je?
4. Wees nu blij! Wat wens je?

Phaëton non diu cogitat.

Deum rogat: "O pater,

currum Solis flectere et 

inter deos esse cupio.

Phaëton B : Is dat wel een verstandige wens?

- werkwoorden

- naamvallen :
   => nominativus 
   => accusativus 

   => dativus 

   => vocativus

Nominativus

Accusativus

Dativus

Vocativus

Onderwerp

Naamwoordelijk gezegde

Lijdend 

voorwerp

Moet van een voorzetsel

Aanspreekvorm

Meewerkend voorwerp (ontvanger)

Bezit

In welke naamval(len) kan dit woord staan?
equus

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. vocativus

In welke naamval(len) kan dit woord staan?
deis

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. vocativus

In welke naamval(len) kan dit woord staan?
amicae

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. vocativus

In welke naamval(len) kan dit woord staan?
bellum

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. vocativus

Vertaal :

Deus Sol non gaudet,

nam currus periculosus est.

Quattuor equi currum trahunt,

sed equi deis parent, 

non liberis!

Ideo currum non dare cupit.

Vertaal :

Pater dicit:

"O fili, currum meum periculosum est

Te non laedere cupio,

sed equos non regere potes.

In Olympo habitare cupis?

Ibi domum magnum tibi aedifico!

pater (patres) = vader

dicere = zeggen

filius = zoon

currus = wagen

meus = mijn

periculosus = gevaarlijk

esse = zijn

laedere = kwetsen            aedificare = bouwen

cupere = willen                   domus = huis

equus = paard                     magnus = groot

regere = mennen

posse = kunnen

habitare = wonen

ibi daar

Vertaal:
Mille senes in puellas mutare possum!

Verbeter de vertaling van regel 9, 10 en 11.

9. Ik wil zelfs de slavinnen van Juno roven!

10. Phaëton hoort hem en vertrouwt mij.

11. Hij zwerft niet door de hemel met de wagen.

Verbeter de vertaling van regel 9, 10 en 11.

9. Ik roof zelfs de rijkdom/schatten van Juno!

10. O Phaëton, luister naar me, geloof/vertrouw me!

11. Zwerf niet door de hemel in de wagen!

Sed eheu, Phaëton currum rogat.
Non deo paret.

1. Maar ach, Phaëton kiest de wagen.
2. Maar ach, Phaëton vraagt de wagen.
3. Hij gehoorzaamt niet aan de god.
4. Hij gelooft de god niet.

Naamvallen

1                  2A            2B               3

rosa          deus       bellum      rex

rosae       deo          bello          ....

rosam     deum      bellum      regem

rosae      dei             bella          reges

rosis        deis          bellis         ...

rosas       deos        bella          reges

Ook voor de persoonlijk voornaamwoorden

ego          tu            is / ea                    nom.

mihi         tibi          ei / ei                     dat.

me            te            eum / eam          acc.

nos           vos         ei / eae                 nom.
nobis       vobis     eis / eis                dat.

nos            vos         eos / eas             acc.

In welke naamval staat
'te' (r.6) en waarom is deze naamval hier gebruikt?

In welke naamval staat
'tibi' (r.7) en waarom is deze naamval hier gebruikt?

In welke naamval staat
'me' (r.10) en waarom is deze naamval hier gebruikt?

In welke "modus" staat:
'cupis' (r. 7)

1. indicativus
2. infinitivus
3. imperativus

In welke "modus" staat:
'habitare' (r. 7)

1. indicativus
2. infinitivus
3. imperativus

In welke regel vind je een "imperativus"?
Noteer het regelnummer en
citeer het Latijnse woord.

enkelvoud

meervoud

est (r.1)

cupit (r.4)

trahunt (r.2)

dicit (r.5)

potes (r.6)

parent (r.3)

rapio (r.9)

erra (r.11)

Verzin zelf een vraag over de inhoud van het verhaal van Phaëton: