De eerste mensen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

 Jagers en boeren 

Aan het einde van deze les:

... weet je waar het eerste hoofdstuk over gaat.

... weet je wat een middel van bestaan is.

... weet je hoe jager-verzamelaars leefden.

... Kun je middelen van bestaan van een jager-verzamelaar noemen.

... Kun je twee verschillende soorten bronnen noemen.

... Weet je hoe we aan informatie over de jager-verzamelaars komen.

aantekeningen

Waar gaat dit hoofdstuk over?

1.1: De eerste mensen: 

in deze paragraaf leer je...

•  hoe mensen eerst samenleefden
  
• hoe we dingen weten over jager-verzamelaars
  
• je welke soorten samenlevingen we onderscheiden
  
• welke soorten bronnen we kunnen gebruiken om meer over het verleden te weten te komen.

Kenmerkend aspect: de levenswijze van jager-verzamelaars

1.1: De eerste mensen

Jager- verzamelaars: Mensen die leefden van de jacht op dieren, het verzamelen van vruchten, planten, noten en de visvangst.

Nomade: iemand die rondtrekt

zonder vaste woonplaats

middel van bestaan: manier om aan voedsel te komen.

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

Jagen

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

Verzamelen

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

Vissen

Hoe weten we dat allemaal?

• archeologie
• bestudering van tegenwoordige jager- verzamelaars

Bronnen

• Geschreven bronnen 

• Ongeschreven bronnen

Ongeschreven bronnen

• Grotschilderingen
  
• Speerpunten
• Bodemlagen
• Graven
• Munten

Uitvinding schrift

Hiërogliefen schrift

1. Geschreven
2. Ongeschreven

het snellere hiëratische schrift

Hiëratisch schrift

Er ontstond later een eenvoudiger schrift.
• Wetten werden in het hiëratisch schrift geschreven
• Ook voorraden werden bijgehouden

Waarom was het schrift zo belangrijk?

Bronnen

• Prehistorie: Periode van ongeschreven bronnen
  

• Historie: Periode waarin er ook geschreven bronnen zijn 

Prehistorie

• Historie = geschreven geschiedenis

• Pre = voor

• Tijd vóór dat mensen konden schrijven 

Prehistorie

• De prehistorie eindigt niet overal ter wereld op hetzelfde moment!

• Als een volk een schrift ontwikkelt dan begint voor dat volk de historie en eindigt de prehistorie

Geschreven en ongeschreven bronnen. 1500 - NU!

Wat is een middel van bestaan?

Hoe leefden de jager-verzamelaars? Gebruik in je antwoord het woord nomaden.

Wat waren de drie middelen van bestaan van de jager-verzamelaars?

Op welke manieren komen we aan informatie over de jager-verzamelaars?

Waarmee eindigde de tijd van jagers en boeren?

1. Het ontstaan van de eerste steden
2. De uitvinding van de landbouw
3. Het ontstaan van het schrift
4. Het maken van pottenIn welk tijdvak is deze bron gemaakt?

Welke zin is niet juist?

1. De prehistorie is de periode waarover we alleen ongeschreven bronnen hebben.
2. De steentijd is de periode van de jager-verzamelaars.
3. In de steentijd bouwde men de eerste huizen van steen.
4. Al in de steentijd waren er contacten tussen de verschillende jager-verzamelaars.

Waarom gebruiken we verschillende bronnen om het verleden te bestuderen?

1. Omdat niet elke bron even betrouwbaar is.
2. Omdat we houden van extra huiswerk.
3. Omdat sommige bronnen al niet meer bestaan.
4. Omdat alle bronnen door dezelfde personen gemaakt zijn.