Sociale angst en paniek

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 1

Protocollaire behandeling bij

Sociale fobie 

Paniekstoornis

Cognitieve gedragstherapie bij 

sociale angst

Hoeveel procent van de Nederlanders heeft ooit in zijn leven voldaan aan de criteria van een sociale angststoornis?

1. 4%
2. 9%
3. 2%
4. 18%

Wat is een sociale angststoornis?

• Duidelijke, intense angst voor sociale situaties
• Vrezen dat gedrag zal zorgen voor negatieve beoordeling
  
• Verhoogd zelfbewustzijn
• Vermijdingsgedrag /veiligheidsgedrag

Noem een aantal voorbeelden van veiligheidsgedrag bij sociale angst

Programma behandeling sociale angst

Sessie 1 - Het cognitieve model toepassen en uitleg geven over de behandeling

Sessie 2 - Rollenspel

Sessie 3 - Introductie met videofeedback (optioneel: negatieve zelfcoaching veranderen)

Sessie 4 tm 7 - Presentaties met videofeedback (optioneel: extern gerichte aandacht trainen)

Sessie 8 tm 12 - Gedragsexperimenten

Sessie 13 - Imaginatie met rescripting

Sessie 14 - Terugvalpreventie

Gedragsexperiment

Onderzoeken of de gevreesde sociale onhandigheid (CS) leidt tot de sociale catastrofen (US) die de je verwacht. 

Noem een aantal voorbeelden van gedragsexperimenten bij sociale angst

Gedragsexperimenten

1. Het ondernemen van een alledaagse sociale activiteit (praatje maken met de buschauffeur)
2. Expliciet onderzoeken van sociale onhandigheden (expres zweten of trillen)
3. Schaamte oefening  > expliciet overschrijden van sociale norm (achteruit lopen, in de weg staan)
4. Enquetes afnemen. informatie verzamelen over specifieke angst

Aandachtspunten gedragsexperimenten

• Invullen formulier gedragsexperimenten (bijlage 3.9)
• Onnodig om te bespreken hoe angstig de patient zich voelde tijdens experiment
• Externe aandacht (vergaren van informatie)
• Niet de bedoeling om van te voren rationele gedachte te formuleren

Imaginatie met rescripting

Er is sprake van negatieve intrusieve beelden in relatie tot een herinnering (vaak uit het verleden), deze herinnering wordt opgehaald en bewerkt

Doel > het negatieve effect van de herinnering verminderen

3 fasen

1. Kindperspectief (fase afsluiten met: wat heb je als kleine (naam patient) nodig?)
2. Volwassenenperspectief  
3. Kindperspectief met ingrijpen van de volwassene zelf

Terugvalpreventieplan

• Normaliseren
• Risicosituaties (voorkomen van inzetten veiligheidsgedrag)
• Strategieën voor risicosituaties
• Sociaal isolement doorbreken 

Behandeling van patiënten met een paniek stoornis met of zonder comorbide agorafobie

Wat is een paniekstoornis

-Herhaaldelijk optreden van onverwachte paniek aanvallen

-Paniek aanval: korte periode van hevige angst

- Lichamelijke sensaties

Wat zijn symptomen van een paniek aanval?

Noem een situatie waarin een patiënt met agorafobie zijn klachten kunnen opspelen

Vermijdingsgedrag 

- Het uit de weg gaan van plekken of situaties 

- Openbaar vervoer, lichamelijke inspanning, bepaalde voedingsmiddelen (koffie,chocolade)

Veiligheidsgedrag

- Subtielere vorm van vermijdingsgedrag

- Zorgt voor gevoel van controle 

- Uitgang in de gaten houden, altijd flesje water bij hebben, iemand mee hebben

-Psycho educatie

-Beschrijven van een recente paniek aanval

-Huiswerk

-Interoceptieve exposure (bijlage 4.6)

-Gedragsexperimenten

-Exposure in vivo

- Terugval preventieplan

De behandeling 

Psycho educatie

- bijlage 4.5

-belang 

Interoceptieve exposure

- pagina 184-185 + bijlage 4.6 

Gedragsexperimenten

expres situaties creëren waar angst opspeelt.

Exposure in vivo

Preventie plan