Grammatica 1 en 2 Blink

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica 1 & 2

- Wat moet je kennen en kunnen?;

- Let goed op! Verschil woordsoorten en zinsdelen;

- Voorbereiden.

woordsoorten

- lidwoord;

- bijvoeglijk naamwoord;

- zelfstandig naamwoord;

- zelfstandig werkwoord;

- hulpwerkwoord.

zinsdelen

- persoonsvorm;

- zinsdeel;

- werkwoordelijk gezegde;

- onderwerp;

- lijdend voorwerp.

Woordsoorten: het lidwoord

- lidwoord: de, het, een 

Het zelfstandig naamwoord

• dingen;
• dieren;
• mensen, 
• (merk)namen;
• aardrijkskundige namen;
• maanden;
• dagen; 
• abstracte zaken zoals liefde, vrede;
• je kunt er vaak een lidwoord voor zetten.

Het bijvoeglijknaamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig

naamwoord.

Het bijvoeglijk naamwoord geeft een eigenschap of

waardering van het zelfstandig naamwoord aan. 

• eigenschappen van dingen aan zoals : kleuren, vormen,

       formaten, materialen enz.: groen, rond, klein, gouden.

• waardering: mooi, vreselijk, lief
• gemaakt uit een voltooid deelwoord (=werkwoord): de

      gewonnen wedstrijd

www.slimleren.nl

Benoem het of de zelfstandig naamwoorden uit de volgende zin:

Verkade maakt erg lekkere chocolade!

Benoem uit de volgende zin het/de lidwoord(den).

Prorail werkt de komende maanden aan het spoor bij Arnhem.

Benoem uit de volgende zin het bijvoeglijk naamwoord of bijvoeglijke naamwoorden.

Het slimme hondje had een onvergetelijke logeerpartij bij de lieve opa.

Wat is het zelfstandig werkwoord uit de volgende zin?

Ik kom na Sint en Kerst altijd 5 kilo aan.

Zinsdelen: de persoonsvorm

De persoonsvorm (pv) is het werkwoord dat hoort bij de hoofdpersoon uit de zin: het onderwerp.

De persoonsvorm verbindt het onderwerp met de rest van de zin.

De persoonsvorm past zich aan het onderwerp aan en aan de tijd waarin de zin staat.

Je kunt de persoonsvorm dus vinden door de zin van tijd te veranderen en te kijken welk werkwoord verandert.

Je kunt ook het onderwerp aanpassen van enkelvoud naar meervoud (of andersom). (tekst: theorie Blink)

In iedere zin staat minimaal één persoonsvorm. Er kunnen meerdere persoonsvormen in een zin staan.

Zinsdelen

Een zin kun je verdelen in zinsdelen.

Een zinsdeel bestaat uit één woord of een paar woorden die bij elkaar horen.

Elk zinsdeel voegt een stukje informatie toe aan een zin.

Elk zinsdeel heeft een bepaalde functie in een zin, bijvoorbeeld die van onderwerp.

Als je twijfelt welke woorden bij elkaar horen kun je de zinsdeelproef toepassen.

Onderstreep de persoonsvorm.

Zet de persoonsvorm tussen zinsdeelstrepen.

Zet steeds een of meer woorden voor de persoonsvorm. Elk woord of elke woordgroep die je voor de persoonsvorm kunt zetten is een zinsdeel.

! Delen van het werkwoordelijke gezegde vormen samen één zinsdeel.

www.taal-oefenen.nl

Het onderwerp

• Het onderwerp is de hoofdpersoon van de zin.
• Het onderwerp doet, ervaart, beleeft wat er in de zin   gebeurt.
  
• Het onderwerp is soms een persoon of meerdere personen (en soms een persoonlijk voornaamwoord zoals hij-zij-jij-ik).
  
• Het onderwerp kan ook een ding zijn, of zelfs iets wat je     helemaal niet kunt zien:

wijzeroverdebasisschool.nl

Oefenen woordsoorten

Gisteren heeft moeder bij Blokker een nieuwe televisie voor vader moeten kopen.

Opdracht:

1. benoem uit de zin alle zelfstandige naamwoorden;

2. benoem uit de zin alle bijvoeglijk naamwoorden;

3. staan er lidwoorden in de zin? Zo ja, welke?

hww en zww

Gisteren heeft moeder bij Blokker een nieuwe televisie voor vader moeten kopen.

hulpwerkwoord (hww):

zelfstandig werkwoord (zww):

Zinsdelen

Hij heeft de hele dag zijn vader moeten helpen.

werkwoordelijk gezegde:

onderwerp:

persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp

De politie heeft op de A12 in 2021, 186.000 boetes uitgedeeld.

pv:

ond:

wwg:

lv:

pv: heeft

wwg: heeft uitgedeeld

ond: de politie

lv: 186.000 boetes

Een onderwerp bestaat alleen uit personen.

1. waar
2. niet waar

Om de persoonsvorm te vinden mag je de zin vragend maken.

1. waar
2. niet waar

Voorbereiden PW grammatica 1 & 2

• leer de theorie over de grammatica goed. Maak hiervoor gebruik van het lesboek (online of boek), toolbox (online) en de lessonup;
• laat jezelf overhoren of leg de lesstof uit aan iemand;
• maak oefenzinnen voor elkaar;
• maak een samenvatting of mindmap van de theorie (doe dit zoveel mogelijk uit je hoofd en kijk na). SUCCES!