Les 1 Amsterdam de stapelmarkt van de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Geschiedenis

Introductie

Les 1 Amsterdam de stapelmarkt van de wereld

Geschiedenis

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in de 17e eeuw een rijk land werd.

Je weet wat moedernegotie is.

Hoe wordt de Republiek rijk? (1)

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuidelijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam

Hoe wordt de Republiek rijk? (2)

• Nederland heeft niet heel veel producten/grondstoffen

• Vooral veel zuivelproducten

• Oplossing: stapelmarkt.

• Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent

Stapelmarkt

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Stel, je doet onderzoek naar het aandeel van Hollandse schepen in Oostzeehandel. Zijn de Sonttolregisters een betrouwbare bron voor jouw onderzoek?

1. Ja, de makers hadden er belang bij de aantallen zo nauwkeurig mogelijk bij te houden.
2. Ja, want de Deense koning zelf was opdrachtgever.
3. Nee, de kans is groot dat het aantal doorvaarten kleiner was dan in de registers staat.
4. Nee, de kans is groot dat het aantal doorvaarten groter was dan in de registers staat.

Die eerste import van graan werd zo de basis voor de handel (negotie) en leverde het meeste op. Deze handel kwam via Scandinavie en de Oostzee en noemde men moedernegotie.

Waarom moest de Republiek graan uit het oostzeegebied halen? (Dit werd later de moedernegotie.)

1. Graan kon niet makkelijk verbouwd worden op het zompige, natte land.
2. Boeren vroegen te hoge prijzen voor hun graan.
3. Er werd weinig graan verbouwd in Nederland, omdat mensen het niet lekker vonden.
4. Mensen trokken naar de steden. Te weinig boeren om graan te produceren.

Wat is moedernegotie?

1. De handel die ervoor zorgt dat er genoeg graan was voor de inwoners van de Republiek.
2. Amsterdam wordt de stapelmarkt en daarmee het centrum van de wereld.
3. Oostzeehandel in graan wordt basis voor handel Republiek. Republiek wordt rijk door Oostzeehandel.
4. De steden in de Republiek beginnen met commerciële nijverheid en boeren met commerciële landbouw.

Wat valt je op aan deze cijfers?

Republiek wordt handelscentrum van Europa

De Beurs

Amsterdamse kooplieden ontmoette elkaar sinds het midden van de 16e eeuw al op vaste tijden en op vaste plaatsen. Op den duur waren er zoveel kooplieden dat zij een eigen gebouw eiste. 

de beurs had een zuilengalerij waarbij iedere zuil genummerd was. Elke tak van handel had zo zijn eigen zuil.

Gekochte goederen werden niet direct doorverkocht, maar werden opgeslagen in pakhuizen. De kooplieden wachtte tot een koper die de hoogste prijs wilde betalen.

Bijvoorbeeld: een kooplied slaat graan op en wacht tot er een hongersnood uitbreekt. De uithongerende mensen zijn bereid om het meest te betalen.

De Amsterdamse Beurs vanaf het Rokin op de prent van C.J. Visscher uit 1612

De beurs na de uitbreiding van 1668 met links de nieuwe galerij die op de brug was gebouwd, en aan de buitenkant het Mercuriusbeeld: Job Berckheyde, De oude beurs van Amsterdam, circa 1670, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam

Een belangrijke oorzaak voor de economische bloei van de Nederlandse Republiek in de zeventiende eeuw is de geografische ligging van het gebied.

1. Waar
2. Niet waar

De stapelmarkt had als voornaamste voordeel dat het kooplieden gemakkelijker maakt om in te spelen op vraag en aanbod.

1. Waar
2. Niet waar

commerciële landbouw

Landschap Noord- en Zuid- Holland

Nijverheid in manufacturen

Oorzaken van Gouden Eeuw

Huiswerk (pak je agenda)

                            

                           
                               
                                   
                                       
       
           
               
       
   
               
                   
                   
                       
                           
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   
   
     
       
       
     
   
 

   
   

   
   

   
   

   
       
           
               
 
   
   
   
   
       
           
                Vragen over de vorige les????
           
       
       
   
   
   
 
 
           
       
   

 
 
 
     
   
   
   
     
   
 
                       
                   
               
               
                   
                       
                         Jagers en Verzamelaars
                   
               
               
                     
               
               
                   
                       
                           
                             
                           
                       

                   
               
           
       
   

                                   
                               
                           

                           
                       

Maak onderdeel A, B en C 

van de factsheet hoofdstuk 3.