Spelling werkwoorden §10 Aanvoegende en gebiedende wijs NN 7e editie 2 vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

PROGRAMMA

Lezen

Werkwoordspelling

Werkwoordspelling

Werkwoordsvormen RENNEN

GW

PV TT

PV VT

VD

OD

BN

INF

Werkwoordsvormen RENNEN

GW              Ren!

PV TT         Ik ren, jij rent, ren jij? Wij rennen

PV VT         Ik rende, wij renden

VD               Ik heb gerend.

OD               Rennend kwam hij haar tegemoet.

BN               De rennende man ( van OD) De gerende race (van VD)

INF               Zij loopt de hele dag te rennen. Hij is aan het rennen.

Je bent gek als je veel betaald voor een strak lichaam.

PROGRAMMA

Lezen

Werkwoordspelling

Gebiedende wijs

• Hoe schrijf je de gebiedende wijs?
  

• Als de ik-vorm tegenwoordige tijd:
  

• Breng dat direct naar huis.
  
• Gooi dat in de prullenbak!
  

Gebiedende wijs

De gebiedende wijs enkelvoud wordt gebruikt zonder onderwerp en heeft dezelfde vorm als de stam van het werkwoord:

• Loop door.
• Eet je bord leeg.
  
• Schrijf dat op.

Soms wordt de infinitief gebruikt:

• Niet roken.
  
• Deur sluiten.
  

PROGRAMMA

PROGRAMMA

Lezen

Werkwoordspelling

Aanvoegende wijs (Conjunctief )

• Wens, aansporing, toegeving, gevoel van berusting
• Infinitief - n.

Lang leve de koningin.

God hebbe zijn ziel.

Men neme een kilo suiker.

Helaas, het zij zo.

Aanvoegende wijs

* werkwoord staat in tegenwoordige tijd

* eindigt (meestal) op een 'e' 

Let op: bij het werkwoord 'zijn' krijg je de verledentijdsvorm:

Bijv.: Ware het niet dat jullie vorig jaar ijsvrij kregen?

Aanvoegende wijs

Zo waarlijk helpe mij God almachtig.

Hoe het ook zij, ze gaat gewoon naar school.

De hemel beware me.

Redde wie zich redden kan.

Ware hij op tijd gekomen, dan had hij het examen kunnen maken.

blz. 260

Maak opdracht 1, 2 en 3.

Het (gebeuren) niet vaak dat een dokter zelf (bloeden).

1. Gebeurt, bloed
2. Gebeurt, bloedt
3. Gebeurd, bloedt
4. Gebeurd, bloed

De vrouw (verhuizen) een week nadat het was (gebeuren).

1. Verhuiste, gebeurt
2. Verhuiste, gebeurd
3. Verhuisde, gebeurt
4. Verhuisde, gebeurd

De (redden) schipbreukelingen werden (ondervragen).

1. geredden, ondervraagt
2. geredde, ondervraagt
3. geredde, ondervraagd

                        PROGRAMMA

- Lezen

                                           - werkwoordspelling   

Gelieve volgens de plattegrond te gaan zitten.

                            

Weet je nog?

1. Wat is dat voor een werkwoordsvorm: 

de aanvoegende wijs?

Hoe schrijf je dat eigenlijk?

En wanneer?

2. Wat is dat voor een werkwoordsvorm: de gebiedende wijs?

Hoe schrijf je dat?

En wanneer?

Ik weet het weer!

1. de aanvoegende wijs 

schrijf je met hele werkwoord -n. 

Je gebruikt het als een wens, een aansporing,

een toegeving, berusting of een niet-werkelijkheid.

2. de gebiedende wijs

schrijf je als een ik-vorm. Je gebruikt het als een bevel, advies of waarschuwing. Het heeft geen onderwerp.

blz. 260              Opdracht 1

a wende men zich tot de informatiebalie (aansporing)

b Uw wil geschiede (wens/berusting)

c Hoe het ook zij (berusting)

d ‘Redde wie zich redden kan!’ (aansporing)

e , als ware het een kleinigheid. (niet-werkelijkheid)

f Moge het lot u gunstig gezind zijn.’ (wens)

blz. 261              Opdracht 2

1 ‘Kinderen, kijk goed uit bij het oversteken’, waarschuwde de juf.

2 ‘Word nu toch eindelijk eens wat verstandiger!’

3 ‘Pas op, brand je vingers niet aan die hete pan!’ riep de kok.

4 ‘Wees niet bang, meisje’, zei de wolf tegen Roodkapje.

5 ‘Houd goede moed, mensen. Aan deze ellende komt snel een eind.’

blz. 261            Opdracht 3

1 Kleed je warm aan, want buiten is het behoorlijk koud.

2 Help me even die zware kast te verplaatsen.

3 Meld elke vernieling die je ziet, onmiddellijk bij de schoolleiding.

4 Reken maar niet op mijn hulp bij je verhuizing.

5 Schrijf namen van personen altijd met een hoofdletter.

6 Vind tegenwoordig in deze stad maar eens een goede timmerman.

          blz. 261

                          

                           Maak opdracht 4 

                        en begin alvast met 5.

                          

                        PROGRAMMA

- Lezen

                                           - werkwoordspelling   

Gelieve volgens de plattegrond te gaan zitten.

                            

blz. 261            Opdracht 4

a De trainer zei tegen de honkballers: ‘Houd de knuppel goed vast.’ (gw)

b Vermoed je dat je door die handelaar bedrogen bent? (pvtt)

c In criminele kringen geldt: verraad nooit je vrienden aan de politie. (gw)

d Je verbindt je aan erg strenge voorwaarden, als je dit contract tekent. (pvtt)

e Weet u wanneer de commissie haar onderzoek afrondt? (pvtt)

f De begeleider zei tegen de stagiair: ‘Duld geen tegenspraak van de leerling.’ (gw)

                                 Welke persoonsvormen zie je nog meer in deze zinnen?

Nog meer persoonsvormen

a De trainer zei tegen de honkballers: 

‘Houd de knuppel goed vast.’ 

b Vermoed je dat je door die handelaar bedrogen bent? 

c In criminele kringen geldt: verraad nooit je vrienden aan de politie. 

d Je verbindt je aan erg strenge voorwaarden, als je dit contract tekent. 

e Weet u wanneer de commissie haar onderzoek afrondt? 

f De begeleider zei tegen de stagiair: ‘Duld geen tegenspraak van de leerling.’ 

                                 

Werkwoordsvormen RENNEN

GW              Ren!

PV TT         Ik ren, jij rent, ren jij? Wij rennen

PV VT         Ik rende, wij renden

VD               Ik heb gerend.

OD               Rennend kwam hij haar tegemoet.

BN               De rennende man ( van OD) De gerende race (van VD)

INF               Zij loopt de hele dag te rennen. Hij is aan het rennen.

blz. 261                            opdracht 5

Luister naar de denkstappen

en noteer de 

antwoorden in 

je schrift.

Alleen thuis 

met Kerst

Blz. 261           opdracht 5

a. Elke kerst wordt (pvtt) 

de alom bewonderde (bn) filmklassieker 

Home Alone op televisie vertoond. (vd)

Blz. 261           opdracht 5

b. Maar wat nog leuker is: 

vind (gw) de juiste steentjes en 

bouw (gw) zelf het huis van Kevin McCallister. 

Blz. 261           opdracht 5

c. Lego produceert (pvtt) namelijk een replica van het pand.  

Blz. 261           opdracht 5

d. Al bouwend (od) ontdek je dat aan alles wordt(pvtt) gedacht (vd), zelfs aan het kabelbaantje waarlangs Kevin via zijn boomhut ontsnapt. (pvtt)

Blz. 261           opdracht 5

 e. Als de bouw voltooid (vd) is, 

kan de populaire film worden (inf) nagespeeld, (vd)

want Kevin wordt (pvtt) als legopoppetje meegeleverd (vd), evenals moeder Kate en de inbrekers Harry en Marv. 

Blz. 261           opdracht 5

f. Hun busje vind (pvtt) je ook in de doos. 

Blz. 261           opdracht 5

g. Het bouwen wordt (pvtt) vast 

een inspirerend (bn) klusje, want er moeten 3995 steentjes op de juiste plek worden geplaatst (vd) en dat vereist (pvtt)creativiteit. 

Blz. 261           opdracht 5

h. De legoset ontstond (pvvt) in het brein van de 28-jarige Alex Storozhuk uit Oekraïne. 

Blz. 261           opdracht 5

i. ‘Ik ben met Home Alone opgegroeid’ (vd), 

zegt hij. 

Blz. 261           opdracht 5

j. ‘Deze set voert (pvtt)me terug 

naar mijn jeugd.’

              morgen

                       Niets meenemen, 

                                                    alleen een pen!