12.2 Het zit in de familie V2

12.2 Het zit in de familie

1 / 23

Slide 1: Tekstslide

BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 23 slides, met tekstslides.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

12.2 Het zit in de familie

Slide 1 - Tekstslide

Doelen van deze paragraaf

Je leert:

hoe je een erfelijke aandoening krijgt

Op welke manier aandoeningen overerfbaar zijn

hoe je een stamboom maakt

Waarom je een stamboom zou willen maken

Slide 2 - Tekstslide

De 6 begrippen die je absoluut moet kennen

fenotype

genotype

dominant homozygoot

recessief heterozygoot

Slide 3 - Tekstslide

Erfelijke aandoeningen

Monogeen - bepaald door 1 gen

Recessieve overerving

Dominante overerving

Geslachtsgebonden recessieve overerving

Geslachtsgebonden dominante overerving

Slide 4 - Tekstslide

Aangeboren aandoeningen

kunnen op twee manieren overerven

Manier 1:

RECESSIEVE OVERERVING

Het ziekmakende gen is recessief

AA: gezond

Aa: gezond (drager)

aa: ZIEK

Twee gezonde ouders kunnen een zieke nakomeling krijgen

Manier 2:

DOMINANTE OVERERVING

Het ziekmakende gen is dominant

AA: ZIEK

Aa: ZIEK

aa: gezond

Twee gezonde ouders kunnen geen zieke nakomeling krijgen

Slide 5 - Tekstslide

X-chromosomale geslachtsgebonden overerving

alleen op het X-chromosoom, niet op het Y-chromosoom

Slide 6 - Tekstslide

kleurenblind

kleurenblindheid is recessief en erft x-chromosomaal over.

X^A, X^a, Y

Slide 7 - Tekstslide

Voorbeeld

Thalasserie is een zeer ernstige bloedziekte die het gevolg is van afwijkende rode bloedcellen. De ziekte wordt veroorzaakt door een recessief gen. Iemand die heterozygoot is voor dit gen, wordt een drager genoemd. Een drager heeft meestal voldoende gezonde rode bloedcellen en heeft de ziekte in een minder ernstige vorm.

Robbie en Monica zijn allebei drager van thalasserie.

Hoe groot is de kans dat een kind van Robbie en Monica de ernstige vorm van thalasserie heeft?

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

gezond (drager)

A of a

A AA Aa

a Aa aa

A a

gezond (drager)

A of a

Slide 10 - Tekstslide

gezond (drager)

A of a

A AA Aa

a Aa aa

A a

AA: 25% Aa: 50% aa: 25%

gezond: 75% ziek: 25%

gezond (drager)

A of a

Slide 11 - Tekstslide

Bezig met opdrachten

Maken: 3 tot en met 12

Lezen: 12.2

Leren: 12.1+12.2 (deel 1)

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant: wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Slide 14 - Tekstslide

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant, wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Antwoord:

zwart = dominant

Dat kun je zien aan 11, 12 en 15

Slide 15 - Tekstslide

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant, wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Antwoord:

zwart = dominant

Dat kun je zien aan 11, 12 en 15

Als twee ouders met dezelfde eigenschap een nakomeling met een andere eigenschap hebben, zijn de ouders altijd heterozygoot!

Aa Aa