A-Kwadraat Filosofie

• Filosofie
• Basisschool
• Groep 8

Welkom bij de laatste les filosofie van  

A-Kwadraat! 

Net als de vorige keer beginnen we met een korte quiz. 

Klaar? 

Socrates stelde lastige vragen, maar schreef niks op. Wie schreef wel de vragen van Socrates op?

1. Thales
2. Plato
3. Pythagoras
4. Aristoteles

In de video ging het over het verhaal van de grot. Kan jij dat verhaal nog navertellen? En hoe liep het ook alweer af?

Volgens Plato zat er achter de wereld zoals wij die zien, nog een andere wereld. Wat kon je vinden in die andere wereld?

1. Filosofie
2. Goden
3. Ideeën
4. Wiskunde

Plato was niet de enige filosoof die twijfelde aan de wereld om heen. Veel later twijfelde René Descartes ook tijdens een beroemd experiment. Waaraan twijfelde hij?

1. Hij twijfelde aan alles wat hij op school had geleerd
2. Hij twijfelde aan zijn zintuigen
3. Hij twijfelde of hij wel wakker was (en niet stiekem sliep)
4. Hij twijfelde of 1 + 1 wel 2 was

Descartes twijfelde dus aan alles! Maar er was één ding waaraan Descartes niet kon twijfelen.
Weet jij nog wat dat was?

Over welke dingen twijfel jij net als Descartes wel eens?

Dat kan niet waar zijn! 

Vorige week hebben we het gehad over wat waar is. Niet waar? 

Vandaag gaan we het hebben over alles wat niet echt is en alleen maar waar lijkt. Hoe worden we door anderen op het verkeerde been gezet? En wanneer bedriegen onze eigen ogen of hersenen ons? 

Wat denk jij? Weten we 100% zeker dat we niet in een droom leven? Of in een game, die gespeeld wordt door onzichtbare reuzen? En als je JA of NEE zegt was is hiervoor jouw argument?

Wat is echt?

Onze hersenen houden ons eigenlijk voortdurend voor de gek.  We zien soms dingen die er niet zijn. Denk aan gezichtsbedrog of optische illusies - zoals die hiernaast. 

Zoek op internet naar andere voorbeelden van een optische illusie en deel het beste plaatje hieronder:

Gekke hersenen

Onze hersenen zien vaker dingen die er niet zijn. 

Kijk maar hiernaast. 

Je ziet vast niet alleen een kopje koffie of wasmachine. 

Of wel :/

Dit verschijnsel heet pareidolie. We zien gezichtjes in voorwerpen of dieren in de wolken. Heb jij dat wel eens gehad. Of misschien zie je NU wel iets om je heen. Deel je foto of beschrijving hier.

Soms maken de hersenen ook zinnetjes voor ons af.
Dzee rgeel kan ideeern leezn wnat aeelln de mdidletse ltretres saatn door eaklar. Of neit? Peerobr het enes zlef:

Doordenken

Het is natuurlijk razend interessant dat ons brein dit allemaal kan en doet! 

Maar  soms zorgt het ook voor verwarring. 

Bij filosofie proberen we daarom kritisch te zijn en niet zomaar iets aan te nemen.  

Een voorbeeld

Hiernaast zie je 9 stippen. 

Lukt het je om alle 9 stippen met 4 rechte lijnen te verbinden (verticaal, horizontaal of diagonaal) zonder je pen van het papier te halen? 

Een voorbeeld

Is het je al gelukt? Of was je er vanuit gegaan dat je binnen het (denkbeeldige) vierkant moest blijven. Bij deze opdracht moet je letterlijk en figuurlijk out of the box denken. Dan lukt het! Niet binnen de lijntjes denken dus. 

Als het gelukt, is kan je hier een foto van je antwoord delen.

Vooronderstellingen

Dit soort aannames noemen we in de filosofie vooronderstellingen. 

Soms noemen we het ook wel verzwegen argumenten. 

Je gaat namelijk ergens vanuit zonder dat je het echt hebt benoemd of hebt beargumenteerd. Je gaat er gewoon stilletjes vanuit. Maar klopt dat wel? 

Vooronderstellingen

Vooronderstellingen kunnen zowel waar als onwaar zijn. 

Alleen dat moet je dan nog wel onderzoeken. 

Daarom bedenken we eerst wat de vooronderstelling is en stellen we daarna de vraag of deze vooronderstelling klopt. 

Laten we eens oefenen! 

Wat is de vooronderstelling in deze vraag:
"Sla jij je broertje nog steeds?"

Wat is de vooronderstelling in dit plaatje?

Een raadsel

Een man en zijn zoon krijgen een ernstig auto ongeluk. 

De vader zit vast in de auto, maar de zoon wordt direct naar de operatiekamer in het ziekenhuis gebracht.  De chirurg kijkt naar de jongen en zegt: “Ik kan deze jongen niet opereren, hij is mijn zoon!” 

Hoe kan dit? 

85 % van de mensen heeft moeite om het vorige raadsel op te lossen. Weet jij van welke vooronderstelling ze uitgaan?

Vooroordelen

Sommige vooronderstellingen zijn eigenlijk vooroordelen. 

We hebben soms al heel snel ons oordeel klaar over mensen. En dat is heel vaak helemaal niet terecht! 

Heb jij wel eens een vooroordeel gehad over iemand wat niet klopte? Of heeft iemand wel eens een vooroordeel over jou gehad wat helemaal niet waar was?

Misschien dat een ander je niet goed kent. Maar ben je zelf eigenlijk wel overal hetzelfde? 

Als je verkleed bent

Als je met je vrienden bent

Min of meer mezelf

Helemaal niet mezelf

Als je op school bent

Als je aan het dromen bent 

Helemaal mezelf

Als je thuis bent

Als je online een spelletje speelt

Als je in een gekke bui bent

De dichter Oscar Wilde zei ooit: 'Mensen zijn het minst zichzelf als ze gewoon doen. Geef ze een masker en ze zullen de waarheid vertellen.' Kan je bedenken waarom hij dat vond?

Bedrieglijke argumenten 

Ook argumenten kunnen zich soms anders voordoen en een soort masker dragen.  

Een drogreden lijkt op een argument, maar is het niet.

Je wordt dus bedrogen.  

Persoonlijke aanval

Een bekend voorbeeld van een drogreden is de persoonlijke aanval. In plaats van dat je op iemands argument reageert, zeg je iets over de persoon. 

Bijvoorbeeld: 'Dat zeg je alleen maar om populair te doen.'

Cirkelredenering

Een ander voorbeeld van een drogreden is een cirkelredenering. 

Het lijkt dan net alsof je een argument geeft, maar eigenlijk zeg je precies hetzelfde. 

Bijvoorbeeld: 'Ik ben de baas, omdat ik het voor het zeggen heb.'

Wat voor drogredenen is "Omdat ik het zeg."

1. Persoonlijke aanval
2. Cirkelredenering

Wat voor drogredenen is "Ik heb dat niet gestolen, want ik ben geen dief.”

1. Persoonlijke aanval
2. Cirkelredenering

Wat voor drogredenen is: "Nogal logisch dat jij denkt dat er geen einde zal komen aan het verschil  tussen arm en rijk. Je bent zelf rijk.’

1. Persoonlijke aanval
2. Cirkelredenering

Wat voor drogredenen is:
"Ik lust geen spruitjes, want ik vind ze niet lekker."

1. Persoonlijke aanval
2. Cirkelredenering

Nog beter redeneren?

Er zijn nog veel meer drogredenen. Aan het einde van deze LessonUp kan je een poster vinden met nog veel voorbeelden! Je kan hier ook een lege versie downloaden en zelf voorbeelden bedenken.

https:

Wat heb je de afgelopen lessen
allemaal over filosofie geleerd?

Slotopdracht

De module Filosofie sluit je af met 2 onderdelen: een toets en een presentatie

Volgende week vrijdag maak je tijdens de les een afsluitende toets in LessonUp.

De vragen lijken een beetje op de quizvragen waarmee de afgelopen lessen steeds begonnen.

In de afgelopen les zat ook een Kahoot met voorbeeldvragen waarmee je kan oefenen.

Daarnaast maak je nog zelfstandig of in een groepje een kleine presentatie.

Presentatie

Maak een presentatie voor je familie en klasgenoten waarin je laat zien wat je de afgelopen weken allemaal over filosofie hebt geleerd.

Je mag dit zelfstandig doen of in een groepje.

Wees creatief! En zet hierbij jouw eigen unieke talenten in.

Je kan bijvoorbeeld een poster maken of een Piktochart. Misschien ben je juist heel handig met filmpjes of bouw je Plato’s verhaal over de grot na in Minecraft. Of hou je heel erg van Kahoots en maak je een leuke voor je klasgenoten.  

Inleveren presentatie

Er zijn verschillende vormen mogelijk, maar het is wel belangrijk dat je presentatie ook beoordeeld kan worden. Soms kan dat door foto’s te sturen of een linkje te delen. Denk daar dus goed over na!

Lever je presentatie volgende week vrijdag in via Magister of Google! 

Het is direct ook een goede oefening voor de toets!

Meer kijken over filosofie en wat echt waar is?