H1 grammatica pv t/m bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Programma

• Terugblik les
• Uitleg nieuwe theorie
• Aan het werk
• PTA
  

Terugblik les

Schrijfopdracht 'artikel'

Wat ga je vandaag leren?

Aan het einde van de les heeft iedereen nogmaals geoefend met de zinsdelen het pv t/m bwb.

Stappenplan - zinsdelen

1. Persoonsvorm (pv)
2. Onderwerp (ow)
3. Gezegde (gez)
4. Lijdend voorwerp (lv)
5. Meewerkend voorwerp (mv)
6. Bijwoordelijke bepaling (bwb)
   

Stap 1: persoonsvorm (pv)

• Op drie manieren kun je de pv in een zin vinden

1. Getalsproef (enkelvoud - meervoud) 
2. Tijdsproef (tegenwoordige tijd - verleden tijd)
3. Vraagproef (de zin vragend maken)

Tips

• Het eerste werkwoord in een zin is vaak de persoonsvorm.
• De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord
• Weet je niet zeker of een woord een werkwoord is: vervoegen (ik-hij-zij-etc.)
  

Stap 2: onderwerp (ow)

• Het antwoord op de volgende vraag is het onderwerp

Wie (soms wat) + pv? = onderwerp

• Let op: een zin die in een gebiedende wijs staat, heeft nooit een ow. Voorbeeld: 'Loop naar de maan! 'of 'Kijk uit!'

Stap 3: gezegde (gez)

• Alle werkwoorden in een zin vormen samen het gezegde
• Dus ook de persoonsvorm!
  

Stap 4: lijdend voorwerp (lv)

• Het antwoord op de volgende vraag is het lv

Wat (soms wie) + gez + ow? = lijdend voorwerp

Let op: niet in elke zin staat een lv

Stap 5: meewerkend voorwerp (mv)

• Het antwoord op de volgende vraag is het mv

Aan (soms voor) wie + gez + ow + lv? = meewerkend voorwerp

Let op: niet in elke zin staat een mv.

Stap 6: bijwoordelijke bepaling (bwb)

• Door antwoorden op de volgende vragen te geven, vind je de bwb.

Waar? - Met wie? - Waarvandaan?

Waarheen? - Hoe?

Waarover? - Wanneer?

Waarom? - Waardoor?

• Ook alle overgebleven zinsdelen
• Woorden die tijd - plaats - ruimte aangeven

Er kunnen meerdere bwb in een zin staan.

Voorbeelden

• Saar vertelde ons enthousiast over haar vakantie in Thailand.
• Door een val van de trap heeft Anke haar enkel bezeerd.
• Bel je vanmiddag de fysiotherapeut op?
  

Aan de slag

Grammatica H1 (blz. 27)

• Opdracht 1 t/m 6

Klaar?

• Lezen voor je leesportfolio
  

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.
Wat is het onderwerp in deze zin?

1. het onderwerp
2. een zin
3. Ik

Ik kom vanavond een uurtje later.
Wat is het onderwerp in deze zin?

1. een uurtje
2. ik

Wat is het onderwerp in de volgende zin:
Klas 3M2 leert het onderwerp vinden.

1. Groep 7
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Alle kinderen vinden de persoonsvorm in deze zin.
De persoonsvorm is:

1. kinderen
2. vinden
3. persoonsvorm
4. deze

Alle leerlingen van 3M2 weten hoe je de persoonsvorm moet vinden.
De persoonsvorm is:

1. kinderen
2. weten
3. persoonsvorm
4. deze

Om het lijdend voorwerp te zoeken heb je de volgende zinsdelen nodig:

1. Persoonsvorm
2. Persoonsvorm en gezegde
3. Persoonsvorm en onderwerp
4. Persoonsvorm, gezegde en onderwerp

Wat is de persoonsvorm?
- Houd eens je mond

1. Houd
2. Er is geen persoonsvorm.
3. eens

Wat is de persoonsvorm?
Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt

Het antwoord op de vraag:
wie / wat + gezegde is het......

1. onderwerp
2. werkwoordelijk gezegde
3. lijdend voorwerp
4. meewerkend voorwerp

Het antwoord op de vraag:
wie / wat + gezegde + onderwerp is het.....

1. onderwerp
2. werkwoordelijk gezegde
3. lijdend voorwerp
4. meewerkend voorwerp