Les 9 Elektriciteit en stralingen

VCA.02 Juiste
C.02 Elektriciteit en straling
LES 9 - ELEKTRICITEIT EN STRALINGEN
1 / 65
volgende
Slide 1: Tekstslide
TechniekMiddelbare schoolvmbo gLeerjaar 3

In deze les zitten 65 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

VCA.02 Juiste
C.02 Elektriciteit en straling
LES 9 - ELEKTRICITEIT EN STRALINGEN

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 2 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Soms kan elektriciteit door je huid sneller in je lichaam komen. Waar ligt dat aan?
A
aan hoe schoon je huid is
B
aan hoe dik je huid is
C
aan hoe vet je huid is

Slide 3 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Elektriciteit
  1. Je kunt uitleggen hoe je veilig werkt met elektriciteit.
  2. je kunt uitleggen wat de gevaren van werken met elektriciteit zijn en hoe je jezelf er tegen beschermd.
  3. je kunt uitleggen hoe je omgaat met statische elektriciteit. 

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke 'Gevaren en risico's' bij
elektriciteit zijn er?

Slide 5 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 6 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Inleiding Elektriciteit

Slide 7 - Tekstslide

Elektriciteit is een onmisbaar onderdeel van ons dagelijks leven, maar het brengt ook aanzienlijke gevaren met zich mee. Bij onjuist gebruik of defecte apparatuur kan elektriciteit leiden tot elektrische schokken, brand of explosies. De risico's zijn afhankelijk van de spanning, stroomsterkte en de mate van contact met stroomvoerende onderdelen. Zelfs een kleine hoeveelheid stroom kan al gevaarlijk zijn voor het menselijk lichaam. 

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Risico's en preventie

Hoe stroom door het lichaam loopt

De stroomsterkte die door het lichaam loopt, hangt af van twee belangrijke factoren:

  • Het spanningsverschil 
  • De elektrische weerstand

Slide 9 - Tekstslide

Het spanningsverschil: Hoe groter het verschil in spanning, hoe meer stroom er door het lichaam kan stromen.
De elektrische weerstand: Dit wordt onder andere bepaald door de ondergrond en het schoeisel. 
Een vloer van beton of klinkers biedt weinig weerstand (geleider), waardoor het gevaar groter is. Vloeren van linoleum of met een rubberen mat bieden juist meer weerstand (isolatoren), waardoor de stroom minder goed geleid wordt.



Wat is secundair letsel als je werkt met elektriciteit?

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Secundair letsel door elektriciteit

Letsel bij het werken met elektriciteit kan niet alleen direct door stroom worden veroorzaakt, maar ook indirect. We spreken dan van secundair letsel. Dit kan op de volgende manieren ontstaan:

Schrikreacties:
  • Kortsluiting 
  • Drukgolven 

Slide 11 - Tekstslide

Schrikreacties: Als je plotseling stroom voelt, kun je schrikken en daardoor vallen of jezelf bezeren.
Kortsluiting: Bij kortsluiting kunnen onderdelen of gereedschap kapotgaan, waarbij rondvliegende materialen letsel kunnen veroorzaken.
Drukgolven: Een explosie door kortsluiting kan je wegslingeren, wat kan leiden tot verwondingen.

Slide 12 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Kortsluiting
  • Als de stroomdraden contact maken
  • Grote vlamboog
  • Bij elektrisch lassen bepaal je zelf de vlamboog
  • Zware kortsluiting> drukgolf.
  • Je wordt omver geduwd 

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

gevaar
kortsluiting

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2 kapotte snoeren raken elkaar. Je ziet vonken. Hoe noem je dat?
A
aarding
B
kortsluiting
C
weerstand

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar heb je mee te maken als er stroom door je lichaam loopt?
A
met een drukgolf
B
met elektrocutie
C
met kortsluiting

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Veiligheidsmaatregelen bij elektrische installaties

Om veilig te kunnen werken met elektrische installaties en vaste apparatuur, zijn er verschillende veiligheidsmaatregelen die je kunt nemen:
  • Fysieke afscherming
  • Isolatie 
  • Dubbele isolatie  

Slide 17 - Tekstslide

Fysieke afscherming: 
Stroomvoerende onderdelen worden afgesloten of afgeschermd, zoals met een omhulsel van een schakelkast of de behuizing van een wasmachine. Hierdoor kun je deze delen niet aanraken.

Isolatie: 
Stroomvoerende delen worden omgeven door een materiaal dat stroom niet geleidt, zoals keramiek, rubber of kunststof. Deze isolatie kan alleen worden verwijderd door het te breken.

Dubbele isolatie: 
Apparaten met dubbele isolatie hebben een extra beschermingslaag. Dit betekent dat het apparaat niet geaard hoeft te worden, omdat de dubbele isolatie al voldoende bescherming biedt.

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Extra veiligheidsmaatregelen bij defecten

Soms bieden fysieke afscherming en isolatie onvoldoende bescherming, bijvoorbeeld wanneer deze stuk gaan. In dat geval kunnen de volgende maatregelen worden genomen:


  • Veiligheidsaarding 
  • Aardlekschakelaars


Slide 19 - Tekstslide

Veiligheidsaarding: De metalen buitenkant van een apparaat wordt met aarde verbonden. Als er een defect optreedt, komt het metaal niet onder stroom te staan, omdat de stroom wordt afgevoerd naar de aarde. Dit vermindert het risico op elektrische schokken.
Aardlekschakelaars: Een aardlekschakelaar detecteert wanneer er stroom ‘weglekt’ naar de aarde. Als deze lekstroom groter wordt dan een bepaalde waarde, schakelt de aardlekschakelaar de spanning automatisch uit. Zo’n schakelaar biedt echter geen bescherming tegen overstroom, opwarming of kortsluiting. Daarom moet een aardlekschakelaar regelmatig worden getest.


Aardlekschakelaar
  • Aardlek = als er stroom niet door één van de draden loopt 
  • Aardlek is gevaarlijk
  • Aardlekschakelaar schakelt de stroom uit

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat kan er gebeuren als een elektrisch apparaat heel lang achter elkaar aanstaat?
A
er kan een aardlek ontstaan
B
er kan isolatie ontstaan
C
er kan brand ontstaan

Slide 21 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Tijdelijk elektrisch materieel
Veel elektrisch materieel is voorzien van een fysieke afscherming, oftewel een omkasting. Deze omkasting zorgt ervoor dat de gebruiker beschermd is tegen direct contact met stroomvoerende onderdelen. Aan deze omkasting zitten verschillende beveiligingen die zorgen voor extra veiligheid:

  • Beveiliging tegen stoten en vallende voorwerpen
  • Beveiliging tegen indringen van stof en vocht
  • Dubbele isolatie

Slide 22 - Tekstslide

Beveiliging tegen stoten en vallende voorwerpen: De omkasting is stevig en bestand tegen impact van vallende voorwerpen of stoten. Dit voorkomt dat de omkasting beschadigt en dat interne stroomvoerende delen bloot komen te liggen.
Beveiliging tegen indringen van stof en vocht: De omkasting is ontworpen om te voorkomen dat stof en vocht in het apparaat kunnen binnendringen. Dit is belangrijk, omdat vocht de elektrische weerstand verlaagt, waardoor stroom makkelijker kan gaan lopen. Ook kan stof de werking van onderdelen belemmeren of brandgevaar veroorzaken.
Dubbele isolatie: Sommige apparaten hebben een omkasting met dubbele isolatie. Dit betekent dat het apparaat twee lagen bescherming heeft, waardoor er minder kans is dat stroom naar buiten kan lekken. Apparaten met dubbele isolatie hoeven niet geaard te worden.

Slide 23 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Statische elektriciteit
Statische elektriciteit kan ontstaan door verschillende activiteiten en omstandigheden. De belangrijkste oorzaken van statische elektriciteit zijn:

  • Stroming van vloeistoffen
  • Lopen over kunststof vloerbedekking
  • Wrijving over kunststof of door kleding over de huid
  • Verfspuiten of gelijkwaardige werkzaamheden
  • Drijfriemen
  • Opstijgende gas- of dampbellen
  • Pneumatisch transport van poeders of korrels

Slide 24 - Tekstslide

Stroming van vloeistoffen: Als bepaalde vloeistoffen door een kunststof leiding stromen of worden geroerd, kan wrijving ontstaan die statische elektriciteit opwekt.
Lopen over kunststof vloerbedekking: De wrijving tussen schoenen en de kunststof vloerbedekking kan statische lading veroorzaken.
Wrijving over kunststof of door kleding over de huid: Als je bijvoorbeeld over een kunststof oppervlak wrijft of wanneer kleding over je huid schuurt, kan statische elektriciteit ontstaan.
Verfspuiten of gelijkwaardige werkzaamheden: Tijdens het verfspuiten kunnen kleine deeltjes in de lucht een lading opbouwen.
Drijfriemen: De wrijving van een drijfriem kan zorgen voor een opbouw van statische elektriciteit.
Opstijgende gas- of dampbellen: Turbulentie die ontstaat door opstijgende bellen in vloeistoffen kan leiden tot statische lading.
Pneumatisch transport van poeders of korrels: Bij het transport van poeders of korrels door buizen, mengers en doseersluizen kan door wrijving statische elektriciteit ontstaan.
Maatregelen om statische elektriciteit te beperken
Om de risico’s van statische elektriciteit te beperken, kunnen de volgende maatregelen worden genomen:

  • Aarding
  • Beperken van stroomsnelheid
  • Antistatische toevoegingen
  • Beperking van valhoogte
  • Antistatische kleding en schoeisel

Slide 25 - Tekstslide

Aarding: Het aarden van pijpleidingen, apparatuur en tanks zorgt ervoor dat opgebouwde lading direct naar de aarde kan worden afgevoerd.
Beperken van stroomsnelheid: Door de snelheid van stromende vloeistoffen te verlagen, wordt de wrijving verminderd en daarmee ook de opbouw van statische elektriciteit.
Antistatische toevoegingen: Door antistatische middelen aan vloeistoffen toe te voegen, wordt de opbouw van statische elektriciteit verminderd.
Beperking van valhoogte: Door de valhoogte van een product in een opslagtank of vat te beperken, wordt turbulentie voorkomen, wat de opbouw van statische elektriciteit vermindert.
Antistatische kleding en schoeisel: Door antistatische kleding en schoeisel te dragen, wordt de kans op een schok door statische elektriciteit verminderd.

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Waardoor ontstaat statische elektriciteit?

Slide 27 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom is statische elektriciteit gevaarlijk?

Slide 28 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Van welk materiaal moeten de zolen van je schoenen zijn om je te beschermen tegen statische elektriciteit?
A
van metaal
B
van leer
C
van rubber

Slide 29 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat doe je om een machine te beschermen tegen statische elektriciteit?
A
de zorgt dat de machine aarding heeft
B
je zorgt dat de machine een spanningsmeter heeft
C
je zorgt dat de machine een nullastschakelaar heeft

Slide 30 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kan je werkgever ervoor zorgen dat er geen statische elektriciteit ontstaat in de leidingen?
A
door de leidingen dicht op elkaar te plaatsen
B
door de leidingen goed schoon te maken
C
door de leidingen allemaal op dezelfde temperatuur te houden

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Elektrocutie
Hoeveel stroom door je lijf:
  • Hoge spanning
  • Vochtigheid > zweten
  • Dikte van je huid
  • Oppervlak van de plek waarmee je onder stroom komt te staan 

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Elektrocutie
  • Sta je op een rubbermat? Dat isoleert > hoge weerstand
  • Betonnenvloer > lage weerstand

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Jezelf beschermen
  • zorg dat je niet in de buurt komt. (fysieke afscherming)
  • geen beschermingen weghalen
  • gebruik isolatie
  • kijk of de kabels niet beschadigd zijn 

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gebruik dubbel geïsoleerde apparatuur ( zie de foto)

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

  • Werk met aarding> er is dan contact tussen je apparaat en de aarde
  • Bij teveel stroom wordt die via een metalen draad naar de aarde gestuurd
  • Geen stroom op de buitenkant

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

  • Steiger? > aarding
  • Gebruik een geaarde stekker 

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aardleiding

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

  • Apparatuur met lage spanning
  • 42 volt of lager is veiliger 

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar is de buitenkant van een wasmachine een voorbeeld van?
A
van fysieke afscherming
B
van isolatie
C
van tijdelijk materieel

Slide 41 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke schakelaar schakelt de stroom uit als er stroom uit het elektrische systeem lekt?
A
de aardlekschakelaar
B
de isolatieschakelaar
C
de stroomlekschakelaar

Slide 42 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Aan welk symbool kun je zien dat een apparaat dubbel geÏsoleerd is?
A
B
C

Slide 43 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Tijdelijk materieel
  • Vooral op de bouw
  • Let op dat er geen beschadigingen zijn
  • Zorg dat er aardlekschakelaar is

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Haspel helemaal afrollen !!!

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maximale belasting

Slide 47 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat doe je als je ziet dat elektrisch materieel beschadigd is?

Slide 48 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom rol je een kabelhaspel altijd helemaal uit?

Slide 49 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Met welk soort druk heb je te maken bij pneumatisch transport?
A
met elektrodruk
B
met luchtdruk
C
met waterdruk

Slide 50 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 51 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar/Niet Waar 
Een rubberen mat verlaagt de elektrische weerstand van de ondergrond.

Slide 52 - Tekstslide

Niet waar. Een rubberen mat verhoogt juist de elektrische weerstand en vermindert het risico op elektrische schokken
Wat is het grootste gevaar van een beschadigde elektrische kabel?
A
De kabel werkt niet meer goed
B
Je kunt een elektrische schok krijgen
C
De kabel kan warm worden, maar dat is ongevaarlijk
D
Het apparaat werkt trager

Slide 53 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 54 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar/Niet Waar
Een aardlekschakelaar beschermt tegen kortsluiting.

Slide 55 - Tekstslide

Niet waar. Een aardlekschakelaar beschermt tegen lekstromen naar de aarde, niet tegen kortsluiting. Voor kortsluiting is een zekering of installatieautomaat nodig. 
Welke ondergrond biedt de minste weerstand tegen elektriciteit?
A
Rubber mat
B
Houten vloer
C
Linoleum vloer
D
Betonvloer

Slide 56 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 57 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar/Niet Waar
Een betonvloer biedt minder weerstand tegen elektriciteit dan een linoleumvloer.

Slide 58 - Tekstslide

Waar. Waar. Een betonvloer bevat vaak vocht en mineralen, waardoor deze beter geleidt dan een linoleumvloer, die meestal een hogere elektrische weerstand heeft.
Wat kan secundair letsel veroorzaken bij een elektrische schok?
A
Directe verbranding door stroom
B
Schrikreactie waardoor je valt
C
Het apparaat stopt met werken
D
Het smelten van een stekker

Slide 59 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 60 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar/Niet Waar
Als een omkasting van tijdelijk elektrisch materieel beschadigd is, biedt het nog steeds bescherming tegen stoten.

Slide 61 - Tekstslide

Niet waar. Een beschadigde omkasting kan de bescherming tegen stoten en elektrische gevaren verminderen, wat gevaarlijk kan zijn.
Welke maatregel beschermt je het beste tegen de gevolgen van kortsluiting?
A
Een isolerende mat gebruiken
B
Het gebruik van een aardlekschakelaar
C
Het dragen van rubberen schoenen
D
Een stroomonderbreker gebruiken

Slide 62 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 63 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de functie van een aardlekschakelaar?
A
Het beschermt tegen overbelasting
B
Het detecteert of er stroom weglekt naar de aarde
C
Het voorkomt kortsluiting in elektrische circuits
D
Het regelt de stroomtoevoer naar apparaten

Slide 64 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Samenvatting: Veilig werken met elektriciteit


Gevaren van elektriciteit: Elektrische schokken, brand, explosies en secundair letsel door schrikreacties of rondvliegend materiaal.
Stroomdoorgang door het lichaam: De stroomsterkte wordt beïnvloed door het spanningsverschil en de elektrische weerstand van de ondergrond en het schoeisel.
Secundair letsel: Schrikreacties, drukgolven en rondvliegend materiaal kunnen letsel veroorzaken.
Veiligheidsmaatregelen:
Fysieke afscherming: Beschermende omkasting van apparaten (bijv. schakelkasten).
Isolatie: Gebruik van materialen zoals rubber, keramiek of kunststof.
Dubbele isolatie: Extra beschermlaag bij apparaten, waardoor aarding niet nodig is.
Tijdelijk elektrisch materieel:
Beveiligd tegen stoten, stof, vocht en met dubbele isolatie.
Statische elektriciteit:
Oorzaken: stroming van vloeistoffen, wrijving, pneumatisch transport.
Maatregelen: aarding, antistatische kleding, beperken van valhoogte van materialen.
Extra veiligheidsmaatregelen:
Veiligheidsaarding: Aardverbinding voor het afvoeren van stroom bij defecten.
Aardlekschakelaar: Detecteert stroomlekken en schakelt de stroom uit om gevaar te voorkomen.

Slide 65 - Tekstslide

Onthoud: Veiligheid begint met bewustzijn. Controleer regelmatig de beschermingsmaatregelen, draag de juiste PBM's en wees alert op mogelijke gevaren.