10.1 Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 10

Je verandert!

Welke veranderingen hebben er allemaal plaatsgevonden sinds je geen baby meer bent?

Leerdoelen 10.1 Opgroeien

- Je kunt de levensfasen en bij behorende kenmerken noemen.

- Je kunt uitleggen wat lichamelijke en geestelijke ontwikkelingen is en voorbeelden hiervan noemen.

- Je kunt uitleggen wat hormonen zijn en op welke hormonen werken zodat er veranderingen ontstaan.

- Je kunt beschrijven hoe men groeit.

- Je kunt uitleggen waardoor mannen vaak langer zijn dan vrouwen.

- Je kunt de levensfasen en bij behorende kenmerken noemen.

Mensenleven verdelen in aantal 
perioden of levensfasen.

Puber      Puberteit -->
Overgang van kind naar volwassene

- Je kunt uitleggen wat lichamelijke en geestelijke ontwikkelingen is en voorbeelden hiervan noemen. 

In elke levensfase vinden veranderingen plaats, ook wel ontwikkeling genoemd. 

Lichamelijke ontwikkelingen - je lichaam verandert
&
Geestelijke ontwikkelingen - je verstand verandert

- Je kunt uitleggen wat hormonen zijn en hoe hormonen werken zodat er veranderingen ontstaan. 

Regelstoffen of hormonen.

-> gemaakt in hormoonklieren

Hypofyse: 
hormoon waardoor je gaat groeien
hormonen waardoor je in puberteit komt

Hormonen afgegeven aan bloed.

Hormonen terecht in alle organen. 

Doelwitorganen reageren op hormoon, 
andere organen niet. 

Celmembraan van elke lichaamscel bevat structuren met verschillende specifieke vormen
-> receptoren !!

Elk hormoon heeft een specifieke vorm. 

Hormoon past alleen op receptoren van
cellen die het hormoon moet aansturen.  

Receptoren leeg?                                     Niets!

Hormoon bindt aan receptor?            Cel gaat aan het werk, je                                                                                     lichaam verandert bijv.                                                                                       groeien.

- Je kunt beschrijven hoe men groeit. 
- Je kunt uitleggen waardoor mannen vaak langer zijn dan vrouwen.

Eerste maanden
--> groei door voedingsstoffen

Na zuigelingenperiode
--> groei door groeihormoon

Puberteit
--> hypofyse maakt veel groeihormoon, je krijgt een groeispurt! 

Hoe werkt het groeihormoon?
- Hypofyse maakt groeihormoon en geeft af aan bloed. 
- Via bloed bij alle cellen terecht, maar cellen in het bot zijn  doelwit en reageren
- Cellen gaan sneller delen en de gedeelde cellen worden groter (celgroei).  

Je botten groeien alleen aan de uiteinde van de pijpbeenderen, in de wervelkolom, heupbeenderen en kaak. 

Daar zitten de kraakbeencellen (zitten in de groeischijven). 

Je stopt met groeien als de groeischijven verkalken (veranderen naar been/bot). 

Mannen vaak langer dan vrouwen....
maar niet altijd! 

De groeispurt begint later.
De groeispurt is intensiever.
De groeispurt duurt langer. 

Aan de slag en huiswerk

- Maken opdracht 1 t/m 16 van 10.1
- Goed doorlezen 10.1
- Nakijken opdrachten paragraaf 10.1