5.3 Caesar, Augustus en de keizers - BUI

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Toets Grieken inhalen? 

Schrijf je zsm in via magister en stuur mw. Boekhout een mailtje!

Tijdvak 2: Grieken en Romeinen

Het Romeinse Rijk

5.3 Caesar, Augustus en de keizers

Vandaag

Herhaling: vragen over bestuur in het Oude Rome

Aantekening: waarom de Romeinen zo succesvol waren

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.

Wie had in het oude Rome de meeste macht?

1. Consuls
2. Senatoren

De bestuursvorm die het beste past bij het Oude Rome is:

1. Democratie
2. Dictatuur
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Hoe voorkomen de machthebbers in Rome dat het volk in opstand komt?

4 redenen voor hun succesvolle veroveringen

1. De Romeinen bouwden goede wegen, waardoor legers zich makkelijk en snel konden verplaatsen

2. Romeinse soldaten waren goed getraind bewapend

4 redenen voor hun succesvolle veroveringen

3. Rome sloot bondgenootschappen met overwonnen gebieden, zodat ze zich niet gingen verzetten.

4. De grote rijkdom van het Romeinse rijk, door een goed systeem van belastingheffing

Wat weet jij eigenlijk
van de Julius Caesar?

Het Romeinse Rijk groeit!

Wat begon als een kleine stad groeit in een 

paar eeuwen uit tot een enorm rijk.

Legeraanvoerders, zoals Julius Caesar, 

veroveren grote delen van Europa.

Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!

Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat 

een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

Caesar, generaal of dictator?

In de Romeinse republiek kregen de generaals, die vaak ook consul waren, steeds meer macht. Enkele generaals vonden de senaat maar lastig en probeerden nog meer macht naar zich toe te trekken. Er ontstonden zelfs burgeroorlogen waarin verschillende generaals tegen elkaar vochten. Twee van hen, Pompeius en Caesar, kwamen als winnaar uit de strijd. Zij hadden veel gebieden veroverd en daarmee macht, rijkdom en populariteit verworven.

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

Julius Caesar wordt steeds machtiger. Zijn opdracht was in de republiek orde te scheppen. Tegenstanders denken dat Caesar te veel een alleenheerser en daarmee een gevaar voor de republiek is. Ze moeten hem tegenhouden!

Toen Caesar in 44 v.Chr benoemd werd tot 'dictator voor het leven', vermoordden ze hem. Na Caesars dood brak er een strijd los tussen een aantal generaals over wie hem mocht opvolgen.

Op de idus (15e dag) van maart wordt hij 

in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Wat is de juiste volgorde over het bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Hoe noem je de mannen die Caesar vermoord hebben?

1. Consuls
2. Plebejers
3. Patriciërs
4. Senatoren

Julius Caesar was de eerste keizer van het Romeinse Rijk

1. Waar
2. Niet waar

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Ga naar tijdvoorgeschiedenis.nl

Hoofdstuk 5

paragraaf 5.3.1

Maak vraag 1 t/m 3d

Ga naar tijdvoorvoorgeschiedenis

Hoofdstuk 5

Paragraaf 5.3

Lees: Augustus overwint

Het Romeinse Rijk

5.3 Caesar, Augustus en de keizers

Vandaag

Herhaling: Romeinse burgeroorlogen

Uitleg en denkvragen: 

5.3.2 Augustus overwint

5.3.3 Van vrede naar einde van het Romeinse Rijk

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe keizer Augustus zorgde voor welvaart en rust in het Romeinse Rijk.
• Je kunt uitleggen waarom het West-Romeinse Rijk uit elkaar valt.

Waarom kreeg Caesar als generaal veel macht in het Romeinse Rijk?

Leg uit hoe de Romeinse burgeroorlogen zijn ontstaan.

Steun voor Caesar/Augustus

Augustus stelde zich tevreden met de titel van consul en enkele bevoegdheden om voor de belangen van het volk te kunnen opkomen. Hij won het leger voor zich door geldschenkingen, het volk door lage graanprijzen en alle mensen door vrede te brengen: zo werd ongemerkt zijn positie steeds machtiger.

Naar: Tacitus (ca. 56 - 117 n.Chr.), Annales I.

De erfenis van keizer Augustus

• 44 v. Chr: na moord op Julius Caesar breekt machtsstrijd uit. Octavianus wint en wordt consul
• 27 v. Chr: Octavianus legt bestuursfuncties neer; senaat geeft hem alle macht
• 14 n. Chr: Augustus sterft

• Keizer Augustus laat een stabiel en goed bestuurbaar rijk achter. De eerste twee eeuwen van de keizertijd noemen we daarom Pax Romana. In deze periode waren de legers trouw aan hun keizer, nam de welvaart toe door de groeiende handel en werden er geen grote oorlogen aan meerdere grenzen tegelijk gevoerd.

• Maar: de welvaart van Rome is aantrekkelijk voor andere volkeren --> volksverhuizingen!

Wat betekent de titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek

Leg uit op welke manier Augustus het leger en het volk voor zich wist te winnen. Geef drie voorbeelden.

Geef een reden waarom de senaat alle macht aan Octavianus/Augustus gaf en zichzelf daardoor minder belangrijk maakte.

Hoe zorgde keizer Augustus voor welvaart en rust in het Romeinse Rijk?

• Hij bespeelt op een slimme manier de senaat, waardoor ze hem vertrouwen en alle macht in handen geven
• Hij weet volk voor zich te winnen. Zo betaalt hij zijn soldaten goed, deelt hij gratis graan uit en knapt hij Rome op

Vandaag - Je hoeft NIET in te loggen

Herhaling: Augustus en de Pax Romana

5.3.3 Van vrede naar einde van het Romeinse Rijk

Aan de slag / huiswerk nakijken

Opstel Romanisering

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe keizer Augustus zorgde voor welvaart en rust in het Romeinse Rijk.
• Je kunt uitleggen waarom het West-Romeinse Rijk uit elkaar valt.

395: het Romeinse Rijk wordt opgesplitst in het West- en Oost-Romeinse Rijk

Waarom het Romeinse Rijk uiteindelijk uit elkaar valt

• Volksverhuizingen. De Pax Romana trekt veel stammen aan van buiten het rijk. Zoals o.a. de Germanen uit het Noorden

• Wat deden de Romeinen? Ze bouwen grensbewakingen (Limes = grens). Of een muur (zoals in Engeland: de muur van keizer Hadrianus)

• Gelukt? Nee

• Het Romeinse Rijk wordt zo groot dat het onbestuurbaar wordt. Daarom gaat het West-Romeinse Rijk in 476 aan plunderingen ten onder

De kenmerkende aspecten van dit tijdvak

De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde

De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa

Ga naar tijdvoorgeschiedenis.nl

Lees  5.3.3

Maak 6a en 6b

5.2 en 5.3 ingeleverd? Lever in en kijk je huiswerk na!

Alles klaar?

Ga aan de slag met het begrip "Romanisering". 

• zoek op wat het begrip betekent
• kies een land/plek waar je de Romanisering wil onderzoeken
• schrijf een kort opstel van 300 woorden waarin je vertelt over jouw voorbeeld van Romanisering
• voeg minimaal 3 afbeeldingen toe
• Je kunt dit opstel inleveren voor een SO-cijfer