Th 1 Regeling Bs 6 Spieren en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bs 5 Spieren en beweging

Vandaag

• Herhaling neurotransmitters en werking drugs
• Je kunt bouw van spieren beschrijven (herhaling)
• Je kunt de werking van spieren beschrijven
• Je kunt effect van doping uitleggen

In een notendop

Drugs/medicijnen/roken/ alcohol

Activeren of inhiberen binas 88I

Alcohol

cocaïne

xtc

cannabis 

Glad spierweefsels

Kenmerken:

1. Langwerpige spiercellen
2. 1 celkern per cel
3. Trage samentrekking, maar niet snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door autonome zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1. huid                       4. bloedvaten
2. darmkanaal       5. iris
3. ademspieren

Dwarsgestreept

spierweefsel 

Kenmerken:

1. Bestaat uit spiervezels
2. Ontstaat door versmelting van veel spiercellen
3. Snelle samentrekking maar snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door animale zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1.  Skelet (zitten vast aan botten)

Welke type spierweefsel vinden we in de skeletspieren?

1. glad spierweefsel
2. dwarsgestreept spierweefsel

Gladspierweefsel raken minder snel vermoeid dan skeletspieren. Leg uit waarom dat gunstig is.

Zet van groot naar klein:
filament - spier - spierbundel - spierfibril - spiervezel

Vandaag

Hoe kunnen spieren samentrekken?

Wat zijn de effecten van doping?

wat zie je?

wat gebeurt er?

opdr.51

contractie van spieren

Hoe trekt een spier samen:

1. Een bewegingszenuwcel geeft impuls door via een motorische eindplaatje
2. Als reactie schuiven de myosine- en actinefilamenten in elkaar (hierdoor wordt de spier korter)

Energie (ATP) nodig voor de samentrekking: verbranding van glucose

Aansturing 

Hoe minder spiervezels aan één motorische eenheid, hoe preciezer de beweging die je kunt maken

• een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen; hierdoor blijf je in evenwicht/gaat je gezicht niet hangen

Spieren werken samen

antagonisten

= Spieren die een tegengestelde beweging veroorzaken.

een spier heeft een andere spier nodig om te kunnen ontspannen

Spieren kunnen alleen samentrekken, hoe rekt een spier weer uit?

Wat zal het effect zijn wanneer er weinig spiervezels in verbinding staan met één bewegingszenuwcel.

1. de beweging is preciezer
2. de beweging is grover

Hoe noem je de eiwitdraden waaruit een spierfibril bestaat?

1. actines
2. filamenten
3. myosines
4. alle antwoorden zijn goed

Glucose

Glycogeen

Insuline

Glucagon

insuline

• Als je teveel glucose in je bloed hebt wordt insuline afgegeven. 
• insuline zorgt ervoor dat glucose als glycogeen wordt opgeslagen in de spieren en lever. Dit wordt dan bewaard voor later.
  

glucagon

• Als je te weinig glucose in je bloed hebt wordt er glucagon afgegeven.
  
• Glucagon zorgt ervoor dat glycogeen wordt omgezet in glucose.
  
• De hoeveelheid suiker in je bloed wordt hoger.
  

          glycogeen => glucose

hemoglobine + myoglobine

Hemo = 'van het bloed'

Myo = 'van de spier'

Zuurstofleveranciers voor verbranding in de cel

Doping

Anabole steroïden: lijkt op de werking testosteron

• toename spiermassa 
• aanmaak rode bloedcellen

EPO (erytropoëtine) 

• aanmaak rode bloedcellen. 

drugsindehersenen.jellinek.nl

Huiswerk en Toetsvoorbereiding

Maak van th 1 bs 6 opgave 51, 53, 55 en 58 online

Lees de samenhang op blz 64 en 65, dit gaan we in de les samen behandelen.

Maak de zelftesten van thema 1 online

Wacht niet met voorbereiden: 1x lezen, 1x leren, 8x oefenen!!